Hướng đến cơ cấu kinh tế tích cực, bền vững

Phát biểu khai mạc hội nghị thẩm định Quy hoạch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2050 diễn ra sáng 16.2, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh, nêu rõ: Những năm qua, Bà Rịa - Vũng Tàu phát triển rất mạnh mẽ. Tuy nhiên, dư địa vẫn còn rất lớn, từ vị trí địa lý đến vai trò của tỉnh trong vùng Đông Nam Bộ.

Theo đó, Bà Rịa - Vũng Tàu là cửa ngõ quốc tế ra biển của cả Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ, với hệ thống cảng biển lớn vào bậc nhất phía Nam song tiềm năng của hệ thống cảng biển vẫn chưa được khai thác tương xứng; giao thông kết nối kém bởi chủ yếu dựa vào Quốc lộ 51, chưa có đường sắt; các ngành kinh tế hiện phụ thuộc lớn vào dầu khí, chưa có ngành kinh tế mới…

Theo Quy hoạch tổng thể quốc gia mới được Quốc hội phê duyệt, Bà Rịa - Vũng Tàu được xác định là một trong những vùng động lực của phía Nam, cùng với TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương và Đồng Nai. Tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu đang hình thành cũng sẽ tạo ra những cơ hội mới, không gian mới cho sự phát triển của tỉnh. Do đó, “tỉnh cần phải xác định rõ vai trò, vị trí, sứ mệnh của mình trong thời kỳ tới, chắc chắn phải là trụ cột của vùng động lực phía Nam, là bệ đỡ hỗ trợ tăng trưởng của cả vùng Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ. Ngoài dầu khí, sẽ còn ngành năng lượng, công nghiệp, logistics, nhiều lĩnh vực mới có thể khai thác, phát triển”, Bộ trưởng lưu ý.

Chia sẻ với quan điểm trên, Bí thư Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu Phạm Viết Thanh khẳng định, Quy hoạch tỉnh là việc rất quan trọng không chỉ cho trước mắt mà còn định hướng đến 2030, tầm nhìn 2050.

Năm 2015, 80% nguồn thu của tỉnh là từ dầu khí. Hiện, tỷ lệ này đã giảm xuống nhưng theo ông Thanh vẫn chưa bền vững, bởi “một nền kinh tế xanh cần không dựa vào tài nguyên khoáng sản”. Do đó, “mục tiêu xây dựng chiến lược Quy hoạch tỉnh là hướng đến cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực, bền vững trong khuôn khổ và khả năng của tỉnh”.

Sẽ thành lập khu thương mại tự do tại Cái Mép Hạ

Điểm nổi bật của Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 là đã kịp thời cụ thể hóa chủ trương, định hướng mới tại Nghị quyết 24-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 154/NQ-CP của Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Quy hoạch đã xác định được các định hướng, tư duy đột phá để phát triển tỉnh xứng đáng là một cực tăng trưởng quan trọng của vùng và của cả nước.

Tỉnh xác định phương châm phát triển “Đột phá - Năng động - Sáng tạo - Bền vững”, xây dựng Bà Rịa - Vũng Tàu phát triển toàn diện, là cửa ngõ ra biển của vùng Đông Nam Bộ và của quốc gia. Đến năm 2030 trở thành đô thị loại I trực thuộc Trung ương; trở thành trung tâm kinh tế biển quốc gia; trung tâm dịch vụ hàng hải của khu vực Đông Nam Á; trung tâm du lịch chất lượng cao đẳng cấp quốc tế, trong đó xác định phát triển Côn Đảo hoàn thiện mô hình khu du lịch quốc gia, trở thành đô thị du lịch sinh thái biển đảo.

Nhằm vụ thể hóa mục tiêu, thời kỳ 2021 - 2030, tỉnh tập trung thực hiện 4 đột phá.

Thứ nhất, hoàn thành các tuyến giao thông kết nối vùng và liên vùng, phát triển mạnh mẽ hệ thống cảng biển để kết nối thuận lợi với quốc tế, bảo đảm cho Bà Rịa - Vũng Tàu thực sự trở thành cửa ngõ của vùng và của quốc gia.

Thứ hai, hình thành trung tâm logistics cấp quốc gia, thành lập khu thương mại tự do tại Cái Mép Hạ.

Thứ ba, hình thành các đô thị du lịch với hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại; định vị Bà Rịa - Vũng Tàu là trung tâm vui chơi giải trí và nghỉ dưỡng xứng tầm quốc tế.

Thứ tư, hình thành các khu công nghiệp công nghệ cao để thu hút các nhà đầu tư và nguồn nhân lực trong các ngành sản xuất tiên tiến, sử dụng công nghệ hiện đại.

Nhằm sắp xếp, bố trí không gian hợp lý, bảo đảm tính khoa học, Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu bố trí không gian phát triển theo 4 vùng chức năng: Công nghiệp - cảng biển; du lịch; nông nghiệp cân bằng sinh thái; vùng biển - hải đảo.

Trên cơ sở đó, tỉnh xác định 3 trục động lực, gồm: Trục động lực phát triển dọc sông Thị Vải gắn với hệ thống giao thông liên cảng và Quốc lộ 51 (tập trung phát triển hệ thống cảng biển loại đặc biệt quốc gia, trung tâm logistics cấp quốc gia, quốc tế và Khu thương mại tự do); trục động lực phát triển mới dọc cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu và đường Vành đai 4 TP. Hồ Chí Minh (phát triển một số tổ hợp công nghiệp - dịch vụ - đô thị quy mô lớn tại Hắc Dịch - Phú Mỹ, Cù Bị, Xà Bang, Bình Ba - Châu Đức); trục động lực kinh tế du lịch ven biển, dọc đường Tỉnh lộ 994, trục kết nối cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu (phát triển hệ thống các đô thị du lịch ven biển, các khu du lịch phức hợp, khai thác lợi thế biển).

Làm rõ kết nối với sân bay Long Thành

Đóng góp ý kiến vào bản quy hoạch, nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Cao Viết Sinh cho rằng, Quy hoạch xác định tốc độ tăng trưởng giai đoạn 2021 – 2030 bình quân 8,4 – 8,6% là “khá an toàn” và cần tính toán lại. Bởi lẽ, giai đoạn này, vùng Đông Nam Bộ đặt mục tiêu tăng trưởng khoảng 8 – 8,5%, như vậy sẽ không thể phát huy vai trò là trụ cột của vùng động lực phía Nam. Cơ hội của Bà Rịa – Vũng Tàu còn rất lớn, đặc biệt là về hạ tầng kết nối sau 5 năm tới cơ bản hoàn thiện, khi đó tăng trưởng ít nhất có thể đạt từ 9 – 10%, ông Sinh tin tưởng.

Đồng tình với ý kiến này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng lưu ý, Quy hoạch tỉnh mới đặt so sánh với các tỉnh trong nước. Trong khi đó, với vị trí, vai trò, tiềm năng lợi thế lớn, tỉnh cần so sánh với một số tỉnh của quốc tế để xứng tầm hơn. Vì thế, các mục tiêu, chỉ tiêu cần rà soát lại theo mức táo bạo hơn, đột phá hơn, Bộ trưởng yêu cầu.

Cũng theo Bộ trưởng, quy hoạch cần làm rõ phương án kết nối với sân bay Long Thành dự kiến được đưa vào hoạt động vào năm 2025; làm rõ cơ sở đột phá, các ngành quan trọng để lựa chọn thu hút đầu tư...

Các ý kiến thẩm định cho rằng, hồ sơ Quy hoạch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu được nghiên cứu công phu, nghiêm túc, khoa học và cơ bản đáp ứng yêu cầu. Kết quả, 28/28 phiếu đồng ý thông qua, với điều kiện cần tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung.