Ước tính xuất siêu 11,85 tỷ USD
Trong 6 tháng đầu năm 2024, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của cả nước đạt 369,62 tỷ USD, tăng 16% (tương ứng tăng 51,08 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, trị giá xuất khẩu đạt 190,73 tỷ USD, tăng 14,9% (tương ứng tăng 24,74 tỷ USD) và trị giá nhập khẩu đạt 178,88 tỷ USD, tăng 17,3% (tương ứng tăng 26,34 tỷ USD). Với kết quả này, cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong 6 tháng năm 2024 ước tính xuất siêu 11,85 tỷ USD.

Tổng số lượng tờ khai xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm 2024 đạt 8,16 triệu tờ khai, tăng 14,4% so với cùng thời gian năm trước. Trong đó, số tờ khai xuất khẩu là 4,28 triệu tờ khai, tăng 15,9% và nhập khẩu là 3,88 triệu tờ khai, tăng 12,8%. Số lượng doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa là 88,7 nghìn doanh nghiệp, tăng 6,4% so với cùng thời gian năm trước.
Về kết quả thu ngân sách nhà nước, ngay từ đầu năm 2024, Tổng cục Hải quan đã ban hành Chỉ thị số 371/CT-TCHQ ngày 24.1.2024 về việc thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2024; trong đó đề ra các nhiệm vụ chung và các giải pháp cụ thể cho từng lĩnh vực cần phải thực hiện quyết liệt.
Kết quả, tổng thu ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa từ 1.1 - 30.6.2024 đạt 200.460 tỷ đồng, bằng 53,5% dự toán được giao, tăng 8,4% so với cùng thời gian năm trước. So với cùng kỳ năm trước, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu chịu thuế trong 6 tháng đầu năm 2024 tăng 16,5%. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu chịu thuế tăng 12,4% và kim ngạch nhập khẩu chịu thuế tăng 16,7% .
Phát hiện, bắt giữ và xử lý 8.201 vụ việc
Về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm; chống buôn lậu, gian lận thương mại, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trong 6 tháng đầu năm 2024 diễn biến phức tạp, đặc biệt trong giai đoạn trước, trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 - giai đoạn có sự gia tăng về các mặt hàng tiêu dùng.
Các đối tượng lợi dụng sự tạo thuận lợi về cơ chế chính sách, sự phát triển của thương mại điện tử, phương thức chuyển phát nhanh để buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép như động vật hoang dã, dược phẩm, mỹ phẩm, đồ điện tử, vàng, tân dược, khoáng sản... tập trung tại các tuyến đường bộ, đường biển, đường hàng không và các tuyến địa bàn ngoài cửa khẩu với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi. Cùng với đó, hoạt động của tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất qua biên giới vẫn diễn biến hết sức phức tạp, đặc biệt tại tuyến đường hàng không và tuyến đường biển.
Trước tình hình đó, với vai trò cơ quan tham mưu, giúp việc cho Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả quốc gia và Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính; Tổng cục Hải quan đã cụ thể hóa và triển khai các kế hoạch, chương trình công tác trọng tâm, trọng điểm và đạt nhiều kết quả tích cực.

Cụ thể, toàn ngành hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 8.201 vụ việc vi phạm pháp luật hải quan (tăng gần 2% so với cùng kỳ năm 2023), tổng trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 16.173 tỷ đồng. Cơ quan hải quan đã khởi tố 11 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 89 vụ; số tiền thu nộp ngân sách nhà nước 381,4 tỷ đồng (tăng 21% so với năm 2023).
Về kết quả công tác đấu tranh phòng chống ma túy, ngành hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng và Cảnh sát biển phát hiện, bắt giữ 183 vụ, 216 đối tượng (trong đó cơ quan Hải quan chủ trì 69 vụ), tổng lượng ma tuý các loại bị thu giữ khoảng 1,027 tấn.
Tập trung thực hiện nhiệm vụ đề ra
Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn cho biết, 6 tháng cuối năm 2004, Tổng cục Hải quan tiếp tục tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra theo các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị; các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể:
Thứ nhất, quyết tâm thực hiện thành công Chiến lược Phát triển Hải quan đến năm 2030; Kế hoạch Cải cách, phát triển và hiện đại hóa ngành hải quan đến năm 2025; Kế hoạch Chuyển đổi số ngành hải quan đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và Kế hoạch Chuyển đổi số năm 2024, bảo đảm thực hiện chuyển đổi số toàn diện các lĩnh vực nghiệp vụ hải quan, xây dựng hải quan thông minh, áp dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn.
Thứ hai, ứng dụng các tiến bộ khoa học của Cách mạng công nghiệp 4.0 nhằm tái thiết kế hệ thống công nghệ thông tin tổng thể của ngành hải quan; xây dựng các giải pháp công nghệ thông tin hỗ trợ các yêu cầu quản lý nhà nước đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh theo hướng quản lý điều hành tập trung tại cơ quan hải quan.

Thứ ba, tiếp tục cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan theo hướng hiện đại, công khai, minh bạch… nhằm góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Thứ tư, quyết liệt triển khai các giải pháp, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2024; tăng cường công tác kiểm soát chống buôn lậu và gian lận thương mại, công tác quản lý rủi ro, kiểm tra sau thông quan; công tác thanh tra, kiểm tra góp phần tăng thu ngân sách nhà nước; thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thực thi công vụ.
Thứ năm, tạo thuận lợi thương mại và phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, phòng chống ma túy, bảo đảm an ninh an toàn quốc gia, trật tự xã hội; thể hiện qua vai trò Cơ quan thường trực Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và Tạo thuận lợi thương mại và Ban Chỉ đạo quốc gia Chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
Thứ sáu, xây dựng lực lượng Hải quan chính quy, chuyên nghiệp, hiện đại; đổi mới căn bản về nhận thức và ý thức quản trị rủi ro đối với từng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong ngành hải quan trong mỗi vị trí việc làm; giữ gìn kỷ cương, kỷ luật trong thực thi công vụ.
Trong 6 tháng đầu năm 2024, toàn ngành hải quan tiếp nhận 9.482.431 hồ sơ thủ tục hành chính (8.971.030 hồ sơ tiếp nhận trực tuyến, 509.168 hồ sơ tiếp nhận trực tiếp và qua dịch vụ bưu chính); trong đó, đã giải quyết 9.872.414 hồ sơ (đúng hạn 8.228.314 hồ sơ và trước hạn 1.644.100 hồ sơ).