Tham dự phiên giải trình có các Ủy viên Trung ương Đảng: Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi; Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách và thành viên Ủy ban; đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, đại diện các Đoàn đại biểu Quốc hội; lãnh đạo các Bộ Giao thông - Vận tải, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính và Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, UBND TP. Hà Nội, Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Ngân hàng Thương mại Công thương Việt Nam…
Đã có sự chuyển biến rất tích cực
Phiên giải trình tập trung đánh giá tình hình và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) của các Bộ, ngành, địa phương đến ngày 31.3.2023 đối với niên độ ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2021, niên độ NSNN năm 2020 và 2019 trở về trước đến ngày 31.12.2021 chưa thực hiện.
Phát biểu khai mạc, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh nêu rõ, thời gian qua, nhiều Bộ, ngành, địa phương đã rất tích cực trong triển khai thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN, đặc biệt trong 4 tháng gần đây sau khi Ủy ban Tài chính - Ngân sách ban hành kế hoạch tổ chức Phiên giải trình thì càng chuyển biến tích cực hơn. Số lượng kết luận, kiến nghị kiểm toán được các cơ quan liên quan thực hiện tăng lên đáng kể, trong đó nhiều kết luận, kiến nghị tồn đọng nhiều năm cũng được quan tâm thực hiện.
"Tuy nhiên, do số kết luận, kiến nghị kiểm toán tồn đọng, tích lũy nhiều năm, nên tổng số kết luận, kiến nghị kiểm toán cả về xử lý tài chính, xử lý khác, rà soát, sửa đổi, ban hành văn bản pháp luật, kiểm điểm trách nhiệm tổ chức, cá nhân chưa thực hiện đến 31.3.2023 còn rất lớn và tồn tại ở hầu hết các Bộ, ngành, địa phương. Trong từng Bộ, ngành, địa phương nguyên nhân, lý do chưa thực hiện kết luận, kiến nghị khá đa dạng; nhiều kết luận, kiến nghị cần nhiều cơ quan vào cuộc mới có thể xem xét, xử lý.
Nhấn mạnh như vậy, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng cho biết, trong khuôn khổ Phiên giải trình, Tổng KTNN, Bộ trưởng các Bộ Tài chính, Giao thông vận tải, Chủ tịch UBND các thành phố Hà Nội, Hồ Chí Minh và một số Bộ, ngành, địa phương còn số lượng kết luận, kiến nghị lớn chưa thực hiện hoặc có khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán sẽ giải trình trực tiếp; với các Bộ, ngành, địa phương còn lại, Ủy ban Tài chính - Ngân sách sẽ tiếp tục phối hợp KTNN, Thường trực các cơ quan của Quốc hội giám sát, yêu cầu giải trình bằng văn bản hoặc tổ chức làm việc để tổng hợp chung báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ Sáu cùng báo cáo giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 74/2022/QH15 và tại Kỳ họp thứ Bảy cùng báo cáo thẩm tra quyết toán NSNN năm 2022.
Kết quả cụ thể, đáng khích lệ từ quyết định tổ chức phiên giải trình
Phát biểu chỉ đạo tại Phiên giải trình, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đánh giá cao việc Ủy ban Tài chính - Ngân sách tổ chức Phiên giải trình để làm rõ những khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế và đưa ra giải pháp nhằm thực hiện có kết quả các kiến nghị, kết luận của Kiểm toán Nhà nước. Phiên giải trình thu hút sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội, các cơ quan và cũng thể hiện tăng cường trách nhiệm giám sát của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội.
Qua kết quả làm việc bước đầu của Ủy ban Tài chính - Ngân sách với các cơ quan, đơn vị của KTNN và một số Bộ, ngành, địa phương, Phó Chủ tịch Quốc hội ghi nhận, việc thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN và việc tổng hợp kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN có sự chuyển biến tích cực sau khi Ủy ban Tài chính – Ngân sách ban hành Kế hoạch tổ chức phiên giải trình.
"Lần đầu tiên, KTNN và các Bộ, ngành, địa phương đã có cuộc rà soát tổng thể các kết luận, kiến nghị của KTNN chưa thực hiện; phát hiện được nhiều nội dung đã thực hiện, nhiều kiến nghị của các cơ quan nhiều năm chưa được tổng hợp, xử lý... là kết quả cụ thể và rất đáng khích lệ từ việc quyết định tổ chức Phiên giải trình này", Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Tuy nhiên, qua thông tin, số liệu báo cáo cũng cho thấy trong quản lý, sử dụng NSNN, tài chính công, tài sản công tại một số Bộ, ngành, địa phương chưa chuyển biến đáng kể, nhiều tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm chậm được khắc phục. Số kiến nghị về xử lý tài chính, xử lý khác; rà soát, sửa đổi ban hành văn bản quy phạm pháp luật; yêu cầu kiểm điểm các tổ chức, cá nhân có xu hướng năm sau tăng cao hơn năm trước. Số kết luận, kiến nghị kiểm toán chưa thực hiện còn rất lớn.
Nhóm kiến nghị về cơ chế, chính sách của KTNN chưa được thực hiện là 699 kiến nghị; nhóm kiến nghị chấn chỉnh, kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân đối với các tồn tại, hạn chế trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công đối với niên độ NSNN năm 2020 và năm 2019 trở về trước là 746 kiến nghị. Báo cáo các Bộ, ngành, địa phương và KTNN cũng đã nêu nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan chưa thực hiện được hết các kiến nghị của KTNN.
Khắc phục vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN
Do vậy, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, KTNN giải trình làm rõ các nội dung về: kết quả kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của KTNN; công tác phối hợp với Bộ Tài chính, các Bộ, ngành, địa phương rà soát, tổng hợp thu thập chứng từ xác nhận kết luận, kiến nghị đã thực hiện; hướng dẫn, xử lý các vấn đề Bộ, ngành, địa phương kiến nghị, giải trình, khiếu nại; các nguyên nhân do trách nhiệm của KTNN dẫn đến không hoặc chậm thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán; đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý các kết luận, kiến nghị kiểm toán không thể thực hiện được do nguyên nhân bất khả kháng; giải pháp đẩy nhanh việc thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN và các vấn đề khác đại biểu Quốc hội quan tâm.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, lãnh đạo UBND TP. Hà Nội và các Bộ, ngành, địa phương có liên quan tập trung làm rõ lý do để xảy ra nhiều vi phạm trong quản lý, sử dụng NSNN, tài chính công, tài sản công tại Bộ, ngành, địa phương; công tác chỉ đạo điều hành trong tổ chức thực hiện các kết luận, kiến nghị của KTNN; nguyên nhân, lý do chậm trễ trong việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của KTNN; trách nhiệm của các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan có liên quan, các tổ chức, cá nhân vi phạm trong quản lý, sử dụng NSNN và việc không thực hiện nghiêm túc các kết luận, kiến nghị của KTNN theo các Nghị quyết của Quốc hội.
Đồng thời, báo cáo về công tác phối hợp với KTNN trong việc rà soát kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của Bộ, ngành, địa phương; đề xuất các giải pháp và kiến nghị hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật, tổ chức thực hiện, góp phần đẩy nhanh tiến độ, khắc phục những khó khăn, tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN và các vấn đề khác đại biểu Quốc hội quan tâm.
Tiếp đó, Phó Tổng KTNN Doãn Anh Thơ đã báo cáo việc thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN đối với niên độ NSNN năm 2021, 2020 và năm 2019 trở về trước.
