Căn chòi của lão Tam nhiều chuột, chuột chạy quanh quẩn như nuôi gà, có điều buồn là chuột và người đều cùng cảnh, kiếm miếng ăn cũng khó. Chủ nhà bất tài lười biếng, lại không chuyên nghề ngỗng gì, bếp lò tro lạnh kinh niên, thi thoảng mới có người gọi Tam lợp mái nhà, hay chui xuống giếng khơi lại mội nước. Một hôm ngồi nhìn chăm chăm lũ chuột lão Tam nghĩ: “Chuột có ích gì cho người, ngoài việc cắn phá?”. Song nhờ nghĩ vậy, mới lại chợt nhớ có câu chuyện người già hay kể “mật chuột bôi vào mắt hay lên mi mắt đi đánh bạc sẽ thấy tẩy bài của kẻ khác” .
Hay là ta đi đánh bạc. Lão Tam đắc chí cười khà “nguồn tài nguyên hữu sản là đây, không thua gì mỏ dầu hay than đá, gì chứ mật chuột thì hàng khối trong cái chòi của ta”.
Tết tới là dịp trong xóm đập đá của lão Tam tụ tập đánh bạc, chơi bông vụ, lắc bầu cua cá cọp. Con hẻm chật chội người chen qua không lọt, lúc nầy chính là cơ hội cho kẻ ăn không ngồi rồi, thôi thì tụ tập ké bón bài cào xì dách xôn xao. Trước Tết người ta thuê lão Tam sơn lại nhà, sửa hàng rào, đóng lại cánh cửa, Tam để dành vài chục xu vốn, nhằm thực hiện ý đồ cờ bạc lận với mật chuột.
Coi vậy cũng không phải dễ gì lấy được mật chuột. Một là - chỉ nghe một tiếng động, mật trong con chuột sẽ biến mất, hai là - phải làm sao cho con chuột không biết nó chết thì may ra còn cái túi mật nhỏ xíu xiu của nó - Cũng phải nói, xưa nay chỉ nghe nói chuột có mật, nhưng ít người thấy. Chuột là bọn lưu manh ăn trộm, của cải người ta tạo ra bọn chuột chỉ biết kéo tới ăn, người ta gài bẫy hay thuốc chuột, bầy chuột nầy chết những bầy còn lại trả thù cắn phá. Chuột nghe được tiếng người cả khi họ nói lén chuột, cho nên người nói về chuột thì thường nói nhỏ nhỏ, lại tránh tiếng, kỵ húy, gọi chuột bằng cái tên giả như “ông Linh” hay là “bà Tý”, nói gộp lại là Linh Tý.
Sỡ dĩ con chuột làm vua, đứng đầu 12 con giáp, thì có tích như sau: ngày xửa ngày xưa Ngọc Hoàng Thượng Đế mở khoa thi xếp hạng. Lúc đó Mèo với Chuột là bạn hiền ở chung một hang, vốn lanh lợi láu cá chuột thức sớm đi thi, nhưng không kêu bạn mèo. Ngọc Hoàng cho chuột đứng hàng số 1 có tên là Tý. Trâu chậm chạp nhưng cũng thức khá sớm, đứng hạng 2 gọi là Sửu, sau đó tới Cọp nhận tên Dần. Mèo nằm ở thứ 4 gọi là Mẹo.
Mèo tức giận chuyện chuột xấu tánh không kêu mình cùng đi, từ đó hễ thấy chuột ở đâu thì mèo nhảy tới vồ cắn, và cũng từ đó, chuột phải đào hang chui nhủi trốn tránh mèo.
Năm con chuột, trùng khớp thay, lão Tam lại đúng tuổi chuột, năm tuổi của Tam. Tam cho rằng mình đắc vận, sau khi tự gieo quẻ bói cho mình xong, Tam chuẩn bị lấy mật chuột... nhà. Tam không hề nói ra miệng ý định của mình, chỉ nghĩ trong đầu trong bụng, nhưng bọn Linh Tý hình như cũng “đón” biết nguy cơ. Bỗng nhiên lũ chuột rủ nhau biến mất, tìm kiếm đỏ mắt khó thấy một con. Lão Tam khổ công mới bẫy được một con chuột già, khổ công vì lão chuột chậm chạp, rút chiếc mỏ nhọn và cái đuôi dài, trốn kỹ trốn sâu trong hang. Lão Tam dẫn dụ mưu kế nhiều cách chuột già mới thò râu ra.
Có cách nào lấy mật mà chuột không chết, hay không biết mình chết. Con động vật nào biết ăn bằng miệng thời cũng thải ra ngả sau. Lão Tam tỉ mỉ dùng kim chỉ may bít ngả sau của con chuột già, song song là việc chu đáo có chủ ý ép cho ông Linh Tý ăn no, sau vài ngày bụng ông Linh Tý phình lớn, ông ta phải đi ngoài bằng miệng, nghĩa là nôn ói cả ruột gan phèo phổi và... túi mật. Khi Tam lấy được túi mật, ông Linh Tý già khú đế thở hắt hơi ra.
Lão Tam ngồi một mình trên giường, nhẩn nha chia bài 4 tụ. Sau khi bôi mật chuột lên mi mắt, lão Tam cầm tụ bài của mình rồi nheo nheo mắt nhìn 3 tụ còn lại đang úp mặt dưới chiếu. Có một luồng sáng xanh không thơm tho gì xuất hiện, do vậy Tam mới thấy rõ các nút bài, thấy rõ không khác chi các tụ bài đang lật ngửa. Lão Tam thao dượt nhiều ngày, nghiên cứu nhiều cách nhìn tẩy bài, tập luyện cho tới mồng một Tết... thì hết mật chuột. Lão phải truy lùng những con chuột khác, cuối cùng lại bắt chúng nó ói mật. Cả làng bọn chuột chù chuột cống chuột nhắt lồng lên cuồng nộ, chạy quanh xóm đập đá truyền nhau báo tin quyết liệt, chúng căm thù lão Tam còn hơn là những con mèo, chúng chuẩn bị kế hoạch triệt hạ lão Tam cho bõ ghét. Dân trong xóm đập đá ngạc nhiên, không biết vì sao, sau một thời gian khá dài biến mất, bây giờ chuột xuất hiện cùng khắp, chuột chạy ríu rít tràn cánh đồng, trong nhà, ngoài ngõ, người ta cho rằng có thể chúng báo nạn một trận Hồng Thủy hay là Sóng Thần, hoặc trận Động Đất lớn kinh hoàng sắp diễn ra, không đâu khác hơn là tại cái xóm gần núi và ven biển nhiều sóng gió nầy. Nhưng rồi, một lần nữa lũ chuột lẳng lặng biến mất tăm, không có thiên tai gì và chỉ có Tết đến.
Tết - mọi người trong xóm nghỉ việc đập đá cực nhọc. Đáng lý nghỉ ngơi và tiết kiệm, thì tất cả nhậu và đánh bài. Lão Tam ngồi xổm trong một sòng bài điểm ở giữa xóm, lão ta làm cái. Đây là loại bài dễ chơi dễ ăn và dễ thua rạt gáo, một bộ bài chia nhiều tụ, mỗi tụ 3 lá tính từ điểm 1 cho tới 9 mà 9 điểm là số tuyệt đối thắng lớn, duy có điểm 10 ở bài con non, thì dù 1 điểm chủ cái cũng quơ tiền, còn cầm cái mà bài rơi vào điểm 10 là thua to, phải chung xu cho con non tất tần tật.
Sau vài ván bài ngang ngửa tự nhiên, lão Tam dùng chéo khăn có mật chuột xoa lên hai mi mắt. Các con non túm tụm bàn tay che kín ba lá bài, nhưng lão Tam trông thấy rõ nó như là những lá bài lật ngửa, trưởng xóm đập đá cũng đánh bài, ông ta là một người trung niên lực lưỡng vai rộng, làm nghề đập đá, do vậy mà hai bàn tay thô đầy vết chai, ông trưởng xóm có hai lá bài 10 và một lá số 3, bài ông 3 điểm, ở lần chia bài nầy điểm của trưởng xóm coi như lớn nhất. Bài những con non trong sòng thấp hơn cả lão Tam, mọi người đặt tiền xu dằn trên 3 lá bài của mình. Lão Tam có 2 điểm lão phải chung tiền xu cho trưởng xóm, sau khi quơ sạch sành sanh xu hào tiền giấy nhăn nhúm của các con non khác. Sau vài ván, lão nghỉ làm cái, giờ thì lão Tam ngồi xếp bằng trên chiếc chiếu rách làm con non, đối diện trưởng xóm làm con cả chủ cái.
Từ sáng cho tới khuya ngày mồng một Tết. Lão Tam làm con non không phải một sòng bài điểm mà lê lết hầu hết các sòng lớn nhỏ đầu hẻm hay trong nhà xóm đập đá. Khuya mồng một Tam về mình với túi tiền xu khá nặng, tuy nhiên lão Tam không biết được dưới lòng đất hang chuột giăng khắp, cũng như trên các mái nhà hàng hiên, lũ chuột giương mắt ngậm tăm lặng lẽ theo dõi bước chân lão.
Mật chuột tươi khô lại rất nhanh, một túi mật nguyên liệu nhỏ hơn đầu kim, thoáng chốc đã phai, trên chéo khăn đầy mồ hôi cáu ghét của lão Tam phải chứa bao nhiêu mật chuột mà kể cho đủ 3 ngày, muốn được như vậy Tam có lẽ phải giết hàng ngàn con chuột. Ở đây tất phải công nhận Tam là người có tài dùng mồi thuốc, mà cũng là thiên tài về các loại bẫy đập, hay bẫy lưới giăng bắt chuột. Lũ chuột vừa khiếp sợ queo râu, tất nhiên cũng thù ghét lão Tam tận... mật.
Không chờ tới sáng mồng hai, mà chỉ là sau khi đào lỗ chôn bớt tiền xu, trời còn màu chì, mới vừa sang canh, lão Tam đã cụp mi mắt, trở lại sòng bài điểm. Lão trôi nổi từ sòng nầy qua sòng khác chỉ làm con non, và cứ cho cái chéo khăn hôi hám quấn trên chiếc cổ khẳng kheo lên mi mắt. Tam thật khôn ngoan điếm chảy, lão vẫn để cho mình thua chút ít, lại có khi thua rạt gáo, chỉ là khi nào không xài chiêu mật chuột, bởi vì nếu thấy Tam ăn nhiều các con bạc khác sẽ để ý, và sẽ không cho lão ngồi tụ. Lão Tam chỉ chơi bài điểm không hề chơi xóc đĩa, bông vụ hay trò chẳng lẻ hốt me.
Ngày mồng hai, cũng lại bắt đầu từ sang canh chớ không đợi đến sáng, lão Tam ngồi tư thế con non tức không làm chủ cái, cho tới chiều Tam nghỉ sớm, lại mang một túi tiền xu nặng về chôn dưới nền nhà chòi của lão.
Tết không hẳn là ba ngày mà kéo dài tới hạ nêu, sau đó râm ran cho tới tháng giêng. Lão Tam nhờ mật chuột cho nên thao túng thu cạn kiệt tiền của các con bạc trong xóm đập đá, kể cả trưởng xóm, cờ bạc là bác thằng bần, sa vào rồi thì không thiếu khối kẻ bán vợ đợ con, nợ nần chồng chất, lạ là cứ như say mụ người khờ khạo, mượn tiền góp hay cầm thế cả lưng quần (ngay cho lão Tam) đổi chút xu quèn, xông vào sòng, mong chuộc lại của mất, nhưng càng chơi thì càng cạn kiệt.
Những lúc có mật chuột trên mi mắt, hầu như là hai con mắt lão Tam thành tinh, nó có luồng sáng xanh tia ra, giúp cho lão nhìn thấy cả bên kia các lá bài. Có khi đang chơi bài lão chợt bàng hoàng khi thấy ma quỷ xuất hiện nhăn răng nhìn lão, kể cả những con chuột hết cả mật. Cứ Tết tới, không chỉ một năm con chuột mà thôi, kéo dài dài những năm khác, lão Tam cứ là chơi bài điểm rồi thì chơi cả những ngày không Tết, sới bài của lão Tam vẫn phơi phới. Dân xóm đập đá vốn đã nghèo kiết xác, đập đá còng lưng không đủ ăn, nay thêm sới bài của lão Tam thu hút lại càng nghèo. Lũ chuột... sao mà vẫn biến mất, kho tiền xu dưới nền nhà mới xây cất như một lâu đài của lão Tam. Ôi thôi biết bao nhiêu mà kiểm chứng kê khai, ai cũng biết trò chơi của lão Tam là gian, trong cái gian chung là cờ bạc.
Song nói gì thì nói, làm gì thì làm, kể cả huấn thị của trưởng xóm. Lão Tam vẫn trở thành người giàu có nhất và quyền hành nhất trong xóm đập đá nầy đấy thôi. Buồn cười có khi người ta cầu viện cả chuột để cứu nguy nhưng chúng thất tung đâu cả rồi.
