Theo tìm hiểu của PV Báo Đại biểu Nhân dân, tổ quản trang Nghĩa trang nhân dân Liên Trung - Phúc Hưng - Phúc Thọ 1 (xã Tân Hà, huyện Lâm Hà) được thành lập vào cuối năm 2018 theo Quyết định 207/QĐ-UBND của UBND xã Tân Hà. Tổ gồm 6 thành viên, tuy nhiên, thực thế hoạt động, điều hành chỉ có 3 người, gồm: ông Lô Viết Vạn (trưởng thôn Phúc Hưng, tổ trưởng), ông Nguyễn Đình Cấp (trưởng thôn Phúc Thọ 1, tổ phó) và ông Nguyễn Văn Xuân (trưởng thôn Liên Trung, thủ quỹ).
Theo phân công nhiệm vụ, thì trưởng thôn nào phụ trách thôn đó. Khi thôn có người mất, trưởng thôn có trách nhiệm thông báo cho các thôn còn lại và hướng dẫn người dân vị trí phần mộ và thu phí ủng hộ của nhân dân, 1 triệu đồng/phần mộ.
Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, tổ quản trang đã tự ý thu tiền từ việc cấp phần đất mộ gió cho người trong và ngoài thôn từ 1-3 triệu đồng/phần mộ. Tự ý quyết định việc chi tiêu, không theo quy chế hương ước, không hạch toán theo dõi hệ thống sổ sách theo quy định của pháp luật về kế toán, tài chính. Việc này không được tổ quản trang báo cáo cho UBND xã Tân Hà là đơn vị quản lý biết.
Bức xúc trước vấn đề này, người dân 3 thôn đã có nhiều phản ánh, khiếu nại, tố cáo đến chính quyền địa phương.
Trao đổi với PV Báo Đại biểu Nhân dân, một lãnh đạo UBND xã Tân Hà cho biết, khi thành lập tổ quản trang, địa phương cũng chưa có hướng dẫn cụ thể về việc thu, chi các khoản đóng góp của nhân dân. Sau khi phát sinh đơn thư, địa phương lập đoàn kiểm tra mới phát hiện sai phạm.
"Tổ quản trang tự ý bán các phần mộ gió cho người trong và ngoài thôn với số tiền chênh lệnh cao hơn khiến người dân bức xúc. Việc giao tổ quản trang cũng không họp dân lấy ý kiến, thông qua nhân dân và Hội đồng nhân dân xã Tân Hà. Đây cũng là thiếu sót của xã do không quản lý chặt chẽ.’’, một lãnh đạo UBND xã Tân Hà thừa nhận.
Mãi đến năm 2023, ông Nguyễn Văn Xuân (trưởng thôn Liên Trung) mới được giao nhiệm vụ là thủ quỹ của tổ quản trang.
Tuy nhiên, theo kết quả kiểm tra, từ năm 2018 - 2022, tổ quản trang đã tự ý bán những phần mộ gió cho nhiều hộ ngoài thôn; đồng thời thu tiền đóng cao hơn quy định nhưng không ghi vào sổ sách theo dõi.
Theo nhiều hộ dân, việc tổ quản trang tự ý bán phần mộ gió, số tiền thu lợi từ hoạt động cấp phần mộ vượt quá quy định, khiến nhiều người dân gặp khó khăn khi có nhu cầu chôn cất người thân tại nghĩa trang.
Ông Phạm Thanh An (thôn Phúc Hưng, xã Tân Hà, huyện Lâm Hà) cho biết, việc quản lý bố trí an táng người mất còn lộn xộn, chưa khoa học; tình trạng lấn chiếm diện tích từng phần mộ vượt quá diện tích cho phép đã gây bức xúc trong nhân dân.
“Từ ngày thành lập tổ quản trang nhân dân đến nay, người dân chúng tôi không được lấy ý kiên. Tổ quản trang tự ý bán nhiều phần mộ gió và đã được xây dựng nhiều năm nay khiến người dân lo lắng, gặp khó khăn khi có nhu cầu chôn cất người thân. Tôi mong sao cơ quan chức năng điều tra, làm rõ hành vi sai trái của các thành viên tổ quản trang và xử lý nghiêm vi phạm.", ông An kiến nghị.
Tháng 5.2024, Cơ quan CSĐT Công an huyện Đức Trọng (Lâm Đồng) đã khởi tố vụ án "Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản" xảy ra tại Dự án Nghĩa trang thôn Pré, xã Phú Hội. Cơ quan điều tra đã khởi tố bị can đối với Lê Cao Chín (74 tuổi, Thư ký ban quản trang Nghĩa trang thôn Pré) về hành vi "Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Khởi tố bổ sung bị can Lê Cao Chín, Lê Hạnh (73 tuổi, là Phó ban quản lý nghĩa trang) và Phạm Thị Bích (63 tuổi, Bí thư kiêm quyền Trưởng thôn Pré) về hành vi "Lạm quyền trong khi thi hành công vụ".