Hoa nở không đều, trái non rụng hàng loạt
Tại xã Cuôr Đăng (huyện Cư M’gar), bà H’Yim Niê thở dài khi hơn 500 gốc sầu riêng chỉ trổ hoa lác đác. “Năm nay cây chỉ ra hoa chừng hơn 80%, nhiều cây không trổ hoa nào. Gia đình tôi chăm sóc rất bài bản, tưới nước, bón phân, xử lý ra hoa đúng kỹ thuật, vậy mà vẫn bất lực”, bà H’Yim chia sẻ.
Không chỉ gia đình bà H’Yim, nhiều nông hộ ở thị xã Buôn Hồ, huyện Krông Pắk, Ea H’leo, Krông Năng... cũng đang đối mặt với tình trạng hoa ra rải rác thành nhiều đợt. Mưa đầu mùa xảy ra khi cây đang “ra mắt cua” khiến mầm hoa bị nhiễm nấm khuẩn, mắt cua chuyển đen, khô và không phát triển thành hoa. Ngay cả những cây đã kịp đậu trái thì trái non cũng đang rụng hàng loạt do hiện tượng “sốc nước” sau những trận mưa bất ngờ.
Tại huyện Krông Pắk, nơi được mệnh danh là “thủ phủ sầu riêng” của tỉnh, ông Nguyễn Văn Thời (xã Ea Kênh) có hơn 2ha sầu riêng cho biết, mọi năm vườn cây ra hoa rồi mới gặp mưa, nhưng năm nay hoa chưa kịp xổ thì trời đã mưa dầm mấy đợt. Vườn sầu nhà ông bị chia thành 3 - 4 bốn đợt hoa, khiến việc chăm sóc vô cùng khó khăn.
"Không "siết" nước được, không phun thuốc đồng loạt được. Trái rụng trắng gốc, chắc năng suất giảm không dưới 30%”, ông Thời lo lắng.
“Tôi trồng sầu riêng hơn 20 năm, chưa khi nào gặp thời tiết khắc nghiệt thế này. Vài hôm mưa, vài hôm nắng gắt khiến cây không thích nghi kịp. Những trái non không đủ sức chống chịu đều đã rụng", ông Tần Đình Thập trú cùng xã cho biết thêm.
Gồng mình chống chọi với thời tiết
Đối diện với nguy cơ mất trắng, nhiều nông dân đang tìm cách điều chỉnh kỹ thuật, ứng phó với biến động của thời tiết. Ông Hướng Viết Lợi, một hộ trồng sầu riêng lâu năm tại xã Ea Kênh cho biết, gia đình đang tăng cường phân bón vi sinh, canxi, kali để tăng sức chống chịu cho cây, đồng thời lắp thêm hệ thống tưới nhỏ giọt để chủ động giữ ẩm. Tuy nhiên, chi phí đầu tư năm nay đã tăng gấp đôi so với năm ngoái.
Cùng với nông dân, các hợp tác xã cũng chủ động vào cuộc. Tại Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp sạch xã Ea Yông (huyện Krông Pắk), ông Mai Đình Thọ, Chủ tịch HĐQT HTX cho biết, toàn bộ gần 200 ha sầu riêng của HTX đều bị ảnh hưởng. "Chúng tôi đã mời các chuyên gia nông nghiệp về tận vườn để tư vấn, giúp bà con xử lý kỹ thuật theo từng giai đoạn. Đặc biệt là khuyến cáo không lạm dụng thuốc hóa học, tránh làm cây thêm suy yếu”, ông Thọ chia sẻ.
HTX cũng đang xúc tiến số hóa toàn bộ quy trình sản xuất để ứng phó tốt hơn với thời tiết cực đoan. “Chúng tôi hướng tới sử dụng cảm biến nhiệt độ, độ ẩm, dữ liệu thời tiết để đưa ra cảnh báo sớm cho bà con chủ động xử lý”, ông Thọ nói.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk, cây sầu riêng có giá trị kinh tế cao nhưng cũng là một trong những loại cây trồng mẫn cảm nhất với biến động khí hậu. Đặc biệt là trong giai đoạn cây ra hoa, nuôi trái non chỉ cần mưa trái mùa hoặc nhiệt độ thấp kéo dài là đã có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất.
Hiện ngành nông nghiệp đang phối hợp với các địa phương để khảo sát thiệt hại, khuyến cáo điều chỉnh lịch thời vụ phù hợp hơn với xu hướng khí hậu hiện nay. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền kỹ thuật chăm sóc sầu riêng trong điều kiện thời tiết bất lợi, nhất là ở các vùng chuyên canh có diện tích lớn.
Ngoài ra, ngành cũng đang kiến nghị hỗ trợ nông dân tiếp cận các giải pháp tưới tiết kiệm, chuyển đổi giống cây phù hợp, áp dụng công nghệ số trong sản xuất. “Sản xuất nông nghiệp trong thời kỳ biến đổi khí hậu bắt buộc phải thay đổi từ tư duy đến cách làm. Không thể trông chờ mãi vào thời tiết thuận lợi”, đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Đắk Lắk nhấn mạnh.
