Tham dự Lễ khởi công, có: Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng; Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy.
Đây là dự án đường sắt đầu tiên ở Việt Nam được thực hiện bằng nguồn vốn vay ODA từ Quỹ hợp tác phát triển kinh tế Hàn Quốc (EDCF) và vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam, có giá trị hơn 2.000 tỷ đồng.
Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy nhấn mạnh, sự thiếu đồng bộ trong chất lượng kết cấu hạ tầng, năng lực hạn chế… đã khiến thị phần vận tải của đường sắt quốc gia ngày càng bị giảm sút, chưa tương xứng với lợi thế.
Trước tình hình đó, giai đoạn 2016 - 2020, Quốc hội và Chính phủ đã bố trí nguồn vốn khoảng 7000 tỷ để đầu tư các dự án đường sắt quan trọng, cấp bách, tạo nên sự thay đổi lớn cho ngành đường sắt trong năm 2023. Dự án cải tạo đường sắt khu vực đèo Khe Nét sẽ tiếp tục góp phần nâng cao năng lực tuyến đường sắt thống nhất đoạn Vinh - Đồng Hới.
Tại Lễ khởi công, Trưởng đại diện Quỹ hợp tác EDCF tại Việt Nam Jin Saeun cho biết, thông qua Quỹ hợp tác, Chính phủ Hàn Quốc cung cấp khoản vay ODA trị giá 78 triệu USD để tài trợ các dự án cải thiện tuyến đường sắt Bắc - Nam hiện hữu bằng cách nâng cao tốc độ và khả năng khai thác.
“Dự án cải tạo đường sắt khu vực đèo Khe Nét là dự án đầu tiên của EDCF trong lĩnh vực đường sắt tại Việt Nam. Dự án này được mong đợi sẽ củng cố sự hợp tác trong lĩnh vực đường sắt giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc; góp phần chuyển giao công nghệ tiên tiến của Hàn Quốc trong lĩnh vực đường sắt cũng như củng cố mối quan hệ kinh tế giữa hai Chính phủ”, ông Jin Saeun nhấn mạnh.
Được biết, dự án gồm 2 gói thầu, với gói XL01 thi công xây dựng 2 hầm đường sắt, tổng chiều dài 935m, thời gian thực hiện 23 tháng do liên danh Công ty Ilsung - Tập đoàn Đèo Cả thực hiện. Trong đó, hầm 1 dài 620m, hầm 2 dài 393m, khổ hầm 10m, thiết kế theo tiêu chuẩn hầm đường sắt cấp I. Gói XL02 thi công xây dựng các công trình cầu, đường sắt, thông tin tín hiệu và các công trình còn lại do liên danh Ilsung - Tổng Công ty công trình đường sắt (RCC) thực hiện, thời gian thi công 22 tháng.
Dự án đèo Khe Nét được xem là “nút thắt cổ chai” trong tuyến đường sắt Bắc - Nam, khi có địa hình phức tạp, hiểm trở với độ cao hơn 700m so với mực nước biển. Đường sắt đoạn qua đèo Khe Nét phải đi qua 32 khúc cua hẹp phải dùng ray hộ bánh. Tàu khách qua đây chỉ chạy được 20 – 25km/h (trong khi tốc độ trung bình khoảng 76km/h), tàu hàng phải có thêm đầu máy đẩy mới qua được. Do vậy, đoạn đường sắt qua đây được xe là điểm nghẽn với nhiều hạn chế trong việc khai thác tuyến đường sắt Bắc - Nam.
Tổng tuyến đường có chiều dài 6.819m, trong đó xây mới: 4.564m và cải tạo: 2.255m. Công trình chính bao gồm 2 hầm, 3 cầu và 1 ga tàu.
Theo Tổng Giám đốc Tập đoàn Đèo Cả Ngọ Trường Nam, Tập đoàn đã tối ưu công tác quản trị dự án, ứng dụng cải tiến phương pháp đào, kiểm soát tốt vật tư, vật liệu, nhân công... Từ đó, góp phần tiết kiệm cho ngân sách nhà nước.
Sau khi hoàn thành, dự án sẽ cải thiện kết cấu hạ tầng đường sắt, nâng cao tốc độ, rút ngắn hành trình chạy tàu tuyến đường sắt Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh trong những năm tới, bảo đảm hoạt động giao thông vận tải đường sắt thống suốt, trật tự, an toàn, nâng cao năng lực và chất lượng dịch vụ vận tải.
Dự kiến, dự án cải tạo đường sắt khu vực đèo Khe Nét sẽ hoàn thành vào tháng 12.2025.
