Lần thứ tư trở lại Cuba, Bí thư Trung ương Đảng, Phó chủ tịch QH, Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam - Cuba Nguyễn Thị Kim Ngân và Đoàn ĐBQH nước ta đã được nữ đồng chí Yolanda Ferrer, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng thư ký Hội phụ nữ, Chủ tịch Hội hữu nghị Cuba - Việt Nam và nhiều bạn bè Cuba ra tận cửa máy bay đón. Những nụ cười rạng rỡ, nhưng cái ôm hôn thắm thiết của những người bạn thủy chung làm tôi thấy cay cay ở mắt.

Phó chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nói chuyện với thiếu nhi Cuba tại làng Bến Tre, quận Bauta

Người dân Cuba luôn dành cho Việt Nam những tình cảm sâu nặng. Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Thủ đô La Habana, nơi chúng tôi đến đặt vòng hoa ngay sau khi đặt chân đến Cuba, tọa lạc trong một công viên Hòa Bình xinh đẹp. Tượng Bác đặt trên khối đá cẩm thạch trắng nguyên khối nằm trên nền đá đỏ tượng trưng cho quốc kỳ Việt Nam, có ngôi sao vàng bằng hoa ở giữa. Phía trên tượng Bác là một kim tự tháp bằng thép màu đỏ vươn lên trời xanh, tượng trưng cho các giá trị mà Hồ Chủ tịch từng vun đắp. Phía sau là rặng tre, trúc và xa hơn nữa là những hàng cây cổ thụ, biểu tượng của núi rừng và chiến khu Việt Nam. Sau lễ đặt vòng hoa nơi tượng Bác, Phó chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân bước nhanh về phía những người dân Cuba đang đứng xung quanh và nói chuyệån thân mật với bà con. Rất nhiều người trong số họ là thành viên của một chi hội hữu nghị Cuba - Việt Nam ở khu vực đó, trong đó có kiến trúc sư Joel Diaz, Phó chủ tịch Hội hữu nghị Cuba - Việt Nam, là tác giả của tượng đài.

Thật xúc động khi Đoàn ĐBQH Việt Nam tới thăm làng Bến Tre ở quận Bauta, tỉnh Artemisa được các em thiếu nhi ở trường Tiểu học “Martires de Tarara” bằng các bài hát về Che Guevara và ngâm thơ ca ngợi tỉnh Bến Tre tại công viên của làng. Nơi đây có một ngôi nhà sàn được xây theo mẫu nhà sàn của Bác Hồ được làm bằng gỗ và tre do Việt Nam ủng hộ, là nơi lưu giữ đầy ắp các kỷ niệm về Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cuộc mít tinh chào đón đoàn ĐBQH Việt Nam tại Viện Cuba hữu nghị với các dân tộc với sự hiện diện của nhiều chuyên gia Cuba từng công tác tại các công trình viện trợ của Cuba cho Việt Nam những năm tháng chiến tranh chống Mỹ như Bệnh viện Đồng Hới, đường Sơn Tây - Xuân Mai, Trại bò sữa Mộc Châu..., thật sự thân mật và cảm động khi các bạn Cuba và Việt Nam cùng hát vang nhiều bài ca cách mạng Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng, Dậy mà đi, Giải phóng miền Nam...

Những ngày đoàn ở trên đất bạn Cuba luôn đầy ắp các hoạt động. Bắt đầu là lễ đặt vòng hoa trước tượng đài và thăm khu tưởng niệm Jose Marti. Cụm kiến trúc đặc sắc này cùng với Quảng trường Cách mạng Jose Marti đặt trên khu đồi rộng lớn và cao nhất ở trung tâm Thủ đô La Habana, là một địa danh lịch sử, nơi diễn ra nhiều sự kiện trọng đại của cách mạng Cuba. Tiếp ngay sau đó, Đoàn ĐBQH Việt Nam đã hội đàm với Đoàn ĐBQH Cuba do Phó chủ tịch QH Jaime Crombet dẫn đầu cùng các Chủ nhiệm, lãnh đạo các Ủy ban: Đối ngoại, Kinh tế, Hoạt động dịch vụ. Rồi đến các hội kiến Jose Ramon Balaguer Cabrera, Bí thư Trung ương, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương, Chủ tịch QH Cuba Ricardo Alarcon de Quesada. Các cuộc hội đàm, gặp gỡ, tiếp xúc luôn diễn ra với tình cảm chân thành, cởi mở, thân mật đúng như tính cách Mỹ la-tinh của các bạn Cuba.

Đoàn Việt Nam thông báo với bạn về tình hình thực hiện Nghị quyết Đại hội XI Đảng Cộng sản Việt Nam, các nghị quyết của QH, Chính phủ về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015, kết quả và khó khăn. Bày tỏ vui mừng trước những thành tựu Việt Nam đã đạt được, phía bạn đã thông báo cho Đoàn ĐBQH Việt Nam về kết quả phiên họp toàn thể QH Cuba Khóa VII tháng 8.2011 về công tác triển khai quá trình cập nhật hóa mô hình kinh tế, đồng thời tiếp tục đưa ra các giải pháp điều chỉnh nhằm duy trì sự ổn định, tạo động lực phát triển sản xuất, phát triển kinh tế trung và dài hạn theo một lộ trình phù hợp với điều kiện cụ thể của mình, với phương châm không ngừng cập nhật. Các bạn Cuba thường xuyên đánh giá, phân tích hoàn cảnh cụ thể để có bước đi phù hợp và lạc quan, tin tưởng sẽ đạt được những mục tiêu chiến lược Đại hội VI của Đảng Cộng sản Cuba đã đặt ra.

Phía bạn đánh giá cao sự hợp tác có hiệu quả với Việt Nam qua các dự án “Phát triển sản xuất lúa quy mô hộ gia đình giai đoạn 3”, “Hợp tác hỗ trợ Cuba phát triển ngô và đậu tương” và “Hợp tác Việt Nam - Cuba về phát triển sản xuất lúa tại Cuba giai đoạn 2010 - 2015”. Từ 100ha thí điểm ở 4 tỉnh với năng suất đạt 4 - 5 tấn/ha, bây giờ là giai đoạn nhân rộng trên diện tích 600.000ha để Cuba tiến tới tự bảo đảm được nhu cầu lúa gạo. Hiện nay, Việt Nam đang tiếp tục triển khai các dự án dầu khí, đầu tư trong lĩnh vực viễn thông, xây dựng, du lịch... Cán cân thương mại hai chiều có xu hướng tốt.

Những năm gần đây, kinh tế Cuba tiếp tục gặp nhiều khó khăn do chính sách bao vây cấm vận 50 năm qua của Mỹ, tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu và thiên tai liên tục. Trước tình hình đó, Đại hội VI Đảng Cộng sản Cuba vào tháng 4.2011 đã cho áp dụng một loạt biện pháp kinh tế, xã hội, mô hình quản lý mới như bước đầu phi tập trung hóa cơ chế sản xuất trong nông nghiệp với gần 150 nghìn gia đình được chi đất để canh tác, cho phép tư nhân và hộ gia đình kinh doanh một số ngành dịch vụ và bán lẻ, với 320.000 nghìn đăng ký kinh doanh trong 178 ngành nghề được phép; giảm bao cấp đi đôi với cải thiện các cơ sở dịch vụ xã hội công như y tế, giáo dục, giao thông, bảo hiểm và trợ cấp xã hội; tăng lương tối thiểu lên gấp đôi, giảm 500.000 nghìn biên chế trong khu vực nhà nước và giải thể nhiều doanh nghiệp nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp, từng bước chuyển sản xuất lương thực sang mô hình các hợp tác xã nông nghiệp. Bên cạnh đó, Chính phủ Cuba cũng cho phép người dân được sang nhượng, mua bán nhà, ô tô. Nhờ đó, tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2011 dự kiến sẽ khoảng 2,9%.

Không có được tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh như Việt Nam nhưng xem ra người dân Cuba sống rất hạnh phúc khi được Nhà nước chăm lo chu đáo với hệ thống y tế, giáo dục ưu việt và hoàn toàn miễn phí, từ giải phẫu thẩm mỹ đến mổ tim, từ giáo dục mầm non đến đại học, sau đại học, 95% dân số có điện lưới và 85% được sử dụng nước sạch. Đại sứ Việt Nam tại Cuba Vũ Chí Công kể với chúng tôi rằng, người dân Cuba được Nhà nước chăm sóc chu đáo từ khi còn ở trong bụng mẹ với quy định 12 lần khám thai trước khi sinh; khi trưởng thành nên vợ nên chồng bằng một đám cưới hết sức văn hóa, không ăn nhậu ồn ào, không phong bì mừng cưới và tất cả tình cảm gia đình, họ hàng, bạn bè là một tuần trăng mật cho đôi vợ chồng trẻ; khi qua đời được tiễn đưa bằng một đám tang hết sức nhẹ nhàng trong vòng tay cộng đồng, không phúng điếu rình rang. Người dân Cuba còn hạnh phúc bởi họ được sống thật với nhau, kỷ cương, trật tự xã hội, môi trường thiên nhiên được quản lý tốt, kẻ xấu sợ người ngay, cộng đồng đoàn kết, luôn đề cao giá trị chia sẻ trong cuộc sống. Tỷ lệ nghiện hút, phơi nhiễm HIV/AIDS không đáng kể. Đó là những cái mà Việt Nam chúng ta cần phải học nhiều ở Cuba.

Tới thăm khu nghỉ mát Varadero nổi tiếng nằm trên bán đảo Hicaco thuộc tỉnh Matanzas, cách Thủ đô La Habana khoảng 150km, chúng tôi gặp rất nhiều du khách đến từ khắp các quốc gia, nhiều nhất là từ Canada, châu Âu..., được chứng kiến những công trường đang hối hả xây dựng các khu nghỉ dưỡng mới hiện đại suốt dọc 20 ki-lô-mét của bán đảo, cho thấy sức hút của vùng danh thắng này và hứa hẹn cho một giai đoạn phát triển mới của ngành kinh tế quan trọng của nước bạn.

Chúng tôi rời Cuba với niềm tin mãnh liệt vào Cách mạng Cuba, với sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Cuba, sẽ gặt hái nhiều thành công trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước Cuba ngày càng nhiều xã hội chủ nghĩa hơn, như lời của những người bạn chung thủy của Việt Nam.

Hẹn ngày gặp lại Cuba anh em duyên dáng mà mạnh mẽ, khẳng khái và nghĩa hiệp.