Đó là ý kiến của các đại biểu tại Hội nghị Phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố quy định danh mục các khoản thu và mức thu, cơ sở quản lý thu đối với các dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục, đào tạo tại cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập của TP. Hà Nội, do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hà Nội tổ chức, sáng 13.3.

Quy định phải phù hợp thực tiễn

Trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương, cho biết, từ năm 2013, các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập của Hà Nội triển khai thực hiện các khoản thu dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục (thu khác) theo quy định tại Quyết định 51/2013/QĐ-UBND của UBND TP. Hà Nội.

Đến nay, Chính phủ đã ban hành văn bản quy định thẩm quyền danh mục, mức thu đối với khoản thu dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục tại các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập thuộc HĐND cấp tỉnh. Tuy nhiên, do chưa có văn bản thay thế Quyết định này nên gặp khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện, cần có điều chỉnh cho phù hợp.

Ngoài ra, mức các khoản thu khác theo Quyết định 51/2013/QĐ-UBND được thực hiện từ năm 2013 (đến nay đã hơn 10 năm), Nhà nước đã điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,15 triệu đồng/hệ số lên 1,8 triệu đồng/hệ số, với tỷ lệ tăng khoảng 56,5%; tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng năm 2023 so với năm gốc 2013 của TP. Hà Nội là 33,44%.

Trong khi, đến nay, mức thu các khoản thu khác (dịch vụ hỗ trợ giáo dục) của Hà Nội vẫn giữ nguyên, nên các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập gặp nhiều khó khăn trong thực hiện dịch vụ hỗ trợ giáo dục.

Theo đó, dự thảo Nghị quyết, quy định mức trần các khoản thu dịch vụ tại cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập TP. Hà Nội cụ thể: dịch vụ bán trú: tiền ăn của học sinh 35.000 đồng/học sinh/ngày đối với bữa trưa, 20.000 đồng/học sinh/ngày đối với bữa sáng; dịch vụ chăm sóc bán trú 235.000 đồng/học sinh/tháng; trang thiết bị bán trú: 200.000 đồng/học sinh mầm non/năm học, 133.000 đồng/học sinh tiểu học, THCS/năm học.

Dịch vụ học 2 buổi/ngày đối với cấp THCS là 235.000 đồng/học sinh; nước uống 16.000 đồng/họcsinh/tháng. Ngoài ra, còn có các quy định dịch vụ giáo dục ngoài giờ. Trong đó, chăm sóc trước và sau giờ học là 12.000 đồng/học sinh/giờ; trông giữ trong ngày nghỉ là 96.000 đồng/học sinh/ngày; dịch vụ đưa đón 10.000 đồng/học sinh/1km; tiền ở của học sinh nội trú tại một số trường có khu nội trú là 400.000 đồng/tháng.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hà Nội Nguyễn Lan Hương cho rằng, dự thảo Nghị quyết cần quan tâm đến việc quản lý thu, chi theo đúng quy định; bổ sung báo cáo đánh giá tác động của nghị quyết đối với việc nâng cao chất lượng dạy và học; xem xét mức trần tối đa của 1 học sinh… bảo đảm tính ưu việt, nhân văn của dự thảo Nghị quyết; có quy chế khuyến khích mức đóng góp của phụ huynh theo tinh thần xã hội hóa đối với nhóm đối tượng khó khăn cần hỗ trợ.

Tại Hội nghị, các đại biểu cũng cho rằng, Ban Soạn thảo cần làm rõ hơn về tiền dịch vụ bán trú 235.000 đồng/học sinh/tháng sẽ được sử dụng như thế nào cho phù hợp với mỗi cơ sở giáo dục; người phục vụ ăn bán trú, trông nom học sinh bán trú… để tính ra mức thu đối với mỗi cơ sở giáo dục. Bởi vì, tất cả các khoản thu này đều đặt lên vai của phụ huynh học sinh và gia đình.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng cho rằng, cần nhấn mạnh nguyên tắc xây dựng danh mục các khoản thu và mức thu bảo đảm sự hài hòa trong danh mục và mức thu các khoản dịch vụ, hỗ trợ tăng thêm…

Để tạo tính đồng thuận trong xã hội và tính khả thi khi thực hiện, nguyên Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quận Hoàn Kiếm Vũ Thành Vĩnh cũng cho rằng, dự thảo Nghị quyết cần quy định danh mục các khoản thu và mức thu sao cho hài hòa với khả năng chi trả của phụ huynh học sinh trong điều kiện kinh tế - xã hội, đời sống người dân còn khó khăn… Nên xem xét kỹ lưỡng thêm và quan tâm chế độ miễn giảm đối với học sinh thuộc diện chính sách, học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Đồng thời, chú trọng nguyên tắc dân chủ trong việc thỏa thuận tự nguyện giữa cơ sở giáo dục với phụ huynh học sinh cũng như làm tốt công tác tuyên truyền vận động, công khai, minh bạch trong quản lý thu, chi…

Bảo đảm tính công khai, minh bạch

Tham gia góp ý tại Hội nghị, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Dân chủ - Pháp luật (Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hà Nội) Phạm Ngọc Thảo đề nghị, Ban Soạn thảo cần phân tích, làm rõ hơn nhu cầu thực tế để quy định mức thu hợp lý. 

Tại Hội nghị, các đại biểu cũng đề xuất, cần cân nhắc thêm mức thu tiền ăn trưa 35.000 đồng/học sinh/ngày. Đối với quy định này, cần xem xét đến yếu tố vùng. Vì ở những khu vực nội thành và ngoại thành mức phát triển kinh tế - xã hội, thu nhập của người dân là khác nhau…

Phát biểu kết luận tại Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam TP. Nguyễn Lan Hương ghi nhận, các ý kiến đóng góp đa chiều, phong phú của các chuyên gia, cùng các văn bản góp ý. Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam TP. Hà Nội Nguyễn Lan Hương cũng đánh giá cao chất lượng, tính khoa học, chi tiết của dự thảo Nghị quyết, sự chuẩn bị công phu của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội...

Tuy nhiên, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam TP. Hà Nội cũng đề nghị, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, quan tâm làm tốt công tác truyền thông, tạo đồng thuận trong Nhân dân, nhất là nâng cao trách nhiệm của phụ huynh học sinh trong thực hiện sau khi Nghị quyết được ban hành... Cần đánh giá tác động của Nghị quyết đối với việc nâng cao chất lượng dạy và học; xem xét mức trần tối đa của một học sinh… để bảo đảm tính ưu việt, nhân văn của dự thảo Nghị quyết…