Căn bệnh dễ bị nhầm lẫn
Theo Ths.BS Trịnh Thị Thu Hà, Phó trưởng khoa Hồi sức cấp cứu Sơ sinh, Bệnh viện Nhi Trung ương, virus hợp bào hô hấp (RSV- respiratory syncytial virus) là một trong những nguyên nhân gây bệnh đường hô hấp thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với khả năng lây lan rất mạnh.
Nhiễm RSV là nguyên nhân hàng đầu gây viêm tiểu phế quản và viêm phổi ở trẻ dưới 2 tuổi. Bệnh có thể gặp quanh năm nhưng tập trung vào các thời điểm giao mùa như mùa đông - xuân, xuân - hè.
 Một bệnh nhi viêm phổi do nhiễm virus RSV điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương |
Viêm phổi do virus có rất nhiều loại. Có loại virus có thuốc điều trị như CMV, thủy đậu… Tuy nhiên RSV là loại virus không có thuốc điều trị đặc hiệu. Khi mắc không cần dùng kháng sinh, chỉ điều trị triệu chứng như rửa mũi, long đờm, vỗ rung… Bệnh sẽ tự khỏi nếu không có biến chứng như nhiễm thêm vi khuẩn, suy hô hấp.
Các triệu chứng khi nhiễm virus RSV thường rất giống và dễ nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường như: chảy nước mũi, ho khan, sốt nhẹ, nôn, ăn kém… Trường hợp nặng trẻ có thể thở nhanh, khò khè, khó thở, tím tái, bỏ bú, ngừng thở…. Hầu hết viêm phổi do RSV khỏi hoàn toàn sau 1 - 2 tuần, ho có thể kéo dài hơn.
Bác sĩ Hà cũng cho biết, virus này có thể gây bệnh nặng cho trẻ sơ sinh nhưng tỷ lệ không cao. Những trẻ dễ mắc bệnh và có nguy cơ tử vong cao bao gồm: trẻ đẻ non, trẻ thiếu cân (suy dinh dưỡng bào thai), trẻ bị mắc các bệnh tim bẩm sinh và các bệnh mãn tính.
Do đó, khi nghi ngờ trẻ mắc bệnh, các bậc phụ huynh nên đưa con đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và có kế hoạch điều trị kịp thời. “Tránh trường hợp rất nhiều cha mẹ khi thấy con khò khè, khó thở đã vội vàng đưa ngay con lên tuyến trung ương. Chính điều này lại vô tình khiến con nặng thêm do trẻ có thể suy hô hấp trên trên đường vận chuyển. Bên cạnh đó, khi các gia đình đổ dồn về tuyến trung ương, bệnh nhi quá đông như hiện nay sẽ không tránh khỏi tình trạng lây nhiễm chéo, ảnh hưởng đến bệnh nhi khác cũng như chính bản thân trẻ đang mắc bệnh.” – Bác sĩ Hà nhấn mạnh.
Làm sao để phòng ngừa bệnh do virus RSV?
Theo PGS.TS Lê Thị Hồng Hanh - Phó trưởng khoa Hô hấp - Bệnh viện Nhi trung ương, khi trẻ nhiễm RSV, triệu chứng khởi điểm là hắt hơi, sổ mũi nhiều và có thể sốt nhẹ tới cao. Một số trẻ bị nhẹ vẫn có thể sinh hoạt bình thường, thậm chí tự khỏi bệnh sau 3-5 ngày.
Tuy nhiên, với nhiều trường hợp, đặc biệt là trẻ sơ sinh dưới sáu tháng tuổi, trẻ đẻ non, thiếu cân, tim bẩm sinh… do sức đề kháng kém, cấu trúc đường thở chưa hoàn thiện nên dễ bị vi-rút tấn công. Mặt khác, RSV có ái lực với đường hô hấp nên trường hợp nhẹ có thể gây ra các triệu chứng viêm đường hô hấp trên (viêm mũi họng, viêm tai giữa), trường hợp nặng dẫn tới viêm tiểu phế quản, viêm phổi, suy thở nhanh.
Theo PGS Hạnh, bệnh do RSV gây ra không có thuốc điều trị đặc hiệu. Khi trẻ mắc bệnh, cần cho trẻ uống nhiều nước, dùng thuốc hạ sốt và đảm bảo chế độ dinh dưỡng tốt, giàu vitamin… Trẻ có thể tự khỏi, nhưng cần theo dõi sát để phát hiện các dấu hiệu nặng và đưa trẻ tới bệnh viện, cơ sở y tế kịp thời.
Những trường hợp bội nhiễm phổi phải uống thuốc kháng sinh, truyền dịch, thậm chí hỗ trợ thở ô-xy… “Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa các gia đình có thể tự điều trị ở nhà, tự mua thuốc cho con uống mà vẫn phải tới các cơ sở y tế để thăm khám. Bởi, cha mẹ sẽ không thể nhận định được trẻ chỉ bị nhiễm vi-rút thông thường hay đã bị nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới để quyết định sử dụng thuốc một cách hợp lý”- bác sĩ Hồng Hanh chia sẻ.
RSV có khả năng lây lan mạnh, nếu các gia đình chủ quan không cho con đi khám, không biết con nhiễm bệnh sẽ dễ khiến cho vi-rút này phát tán rộng trong cộng đồng. “Để phòng bệnh, tránh đưa trẻ tới nơi công cộng, tiếp xúc với những người có biểu hiện ho, sốt, sổ mũi… Công tác kiểm soát nhiễm khuẩn rất quan trọng bởi vi-rút có thể sống vài giờ trên mặt bàn, ghế, đồ chơi, bàn tay… Các bậc cha mẹ cũng cần rửa tay sạch trước khi chăm sóc trẻ và đặc biệt tránh thói quen hôn trẻ – có thể làm lây lan vi-rút”, bác sĩ khuyến cáo.
