Theo đó, phương án 1 sẽ giữ nguyên thời gian điều hành giá như hiện nay, tức 10 ngày một lần vào các ngày 1, 11 và 21 hàng tháng. Khi thị trường có biến động lớn, Thủ tướng chỉ đạo liên Bộ Công thương - Tài chính thời gian điều hành giá xăng dầu phù hợp diễn biến từng giai đoạn. Phương án 2 là rút ngắn thời gian điều hành, công bố giá xăng dầu xuống 7 ngày, quy định vào một ngày cụ thể trong tuần.
Lý giải về việc đưa ra các phương án này, Bộ Công thương cho biết, ưu điểm phương án 1 là không làm ảnh hưởng tới kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp; bảo đảm sự ổn định tương đối về giá xăng dầu để không ảnh hưởng tới điều hành vĩ mô vì xăng dầu là mặt hàng bình ổn giá. Thế nhưng nhược điểm là khi giá xăng dầu thế giới vào giai đoạn tăng sẽ không phù hợp, nhất là khi những vấn đề gây khó khăn về nguồn cung xăng dầu chưa được giải quyết dứt điểm.
Về phương án 2, theo Bộ Công thương, sẽ bảo đảm giá xăng dầu trong nước biến động gần hơn với giá thế giới. Khi giá tăng sẽ được sự ủng hộ của các doanh nghiệp. Dù vậy, nhược điểm là không phù hợp với thời gian nhập khẩu xăng dầu nên khi thị trường bất ổn với xu hướng bất lợi, kỳ điều hành quá ngắn sẽ ảnh hưởng tới kinh doanh. Doanh nghiệp khó đoán định giá trong nước khi nhập khẩu, nhất là khi chu kỳ giá đi xuống.
Với những ưu nhược điểm này, Bộ Công thương chọn phương án 2, tức thời gian hai kỳ điều hành giảm từ 10 ngày xuống 7 ngày. Ngày điều hành sẽ vào thứ Năm hàng tuần, không kể ngày nghỉ lễ nếu trùng vào ngày mùng 1, 2 và 3 tháng 1 âm lịch của Tết Nguyên đán. Trường hợp thứ Năm trùng vào những ngày từ mùng 1 đến 3 tháng 1 âm lịch, kỳ điều hành sẽ được chuyển sang ngày mùng 4. Việc lựa chọn phương án này sẽ bảo đảm giá xăng dầu bám sát hơn với diễn biến giá xăng dầu trên thị trường thế giới. Việc điều hành kể cả vào ngày nghỉ lễ nhằm tránh việc giá có biến động lớn, ảnh hưởng tới quyền lợi người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu... - Bộ Công thương nhấn mạnh.
Thời gian qua, nhất là tại các thời điểm giá xăng dầu trong nước tăng cao và tăng liên tục, đã có nhiều ý kiến của cả doanh nghiệp, chuyên gia và địa phương đề xuất thay đổi thời gian điều hành giá bán lẻ xăng dầu. Lý do là bởi việc điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước được thực hiện theo quy định tại Nghị định 83 và Nghị định 95 (sửa đổi), quy định kỳ điều hành giá xăng dầu là 10 ngày/lần.
Tuy nhiên, quy định này chỉ phù hợp trong bối cảnh thị trường bình thường. Với thị trường xăng dầu có nhiều biến động và dị biệt như từ đầu năm 2022 đến nay, cần linh hoạt rút ngắn kỳ điều chỉnh nhằm phản ánh đúng xu hướng tăng, giảm của giá xăng dầu thế giới, tạo điều kiện các doanh nghiệp bảo đảm chi phí trong kinh doanh, ổn định nguồn cung khi giá xăng dầu thế giới có xu hướng tăng.
Cần nhắc lại rằng, tại Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ Tư, Quốc hội Khóa XV, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Bộ sẽ nghiên cứu để chỉ đạo sát hơn với tình hình thực tế và diễn biến thị trường thế giới. Nếu 10 ngày không phù hợp thì phải rút xuống 5 ngày, thậm chí là hàng ngày, đồng thời sẽ lấy ý kiến rộng rãi nếu nhận được sự đồng tình, ủng hộ của đa số đối tượng chịu sự tác động, Bộ sẽ nghiên cứu để tham mưu cho các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Như vậy có thể thấy, việc xem xét rút ngắn thời gian điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu là có cơ sở. Vấn đề còn lại là sửa đổi các quy định như thế nào để phù hợp và hiệu quả.
