Nhận diện dấu hiệu lừa đảo

Hiện nay với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, nhiều đối tượng xấu dễ dàng thiết lập các sàn giao dịch ảo, đa cấp, tiền ảo… và sử dụng mạng xã hội để quảng cáo, dụ dỗ người dân tham gia đầu tư với những lời hứa hẹn hấp dẫn về lợi nhuận cao, kiếm tiền dễ dàng khiến cho không ít nạn nhân sập bẫy, mất số tiền lớn. Đáng nói, nhiều người dù là nhà đầu tư chứng khoán lâu năm nhưng vẫn trở thành nạn nhân của những app giả mạo sau nhiều cuộc điện thoại mồi chài tham gia vào những hội nhóm đầu tư chứng khoán trên các nền tảng xã hội như telegram, zalo.

Thủ đoạn của các đối tượng là đánh vào lòng tham của con người. Ban đầu, nạn nhân được hướng dẫn mở tài khoản và đầu tư số tiền nhỏ để thử, sau đó nhận lại khoản lãi suất tương ứng. Khi nạn nhân tin tưởng, chúng sẽ dụ dỗ đầu tư số tiền lớn hơn, đồng thời tạo ra những lý do hết sức phi lý như hệ thống thanh toán lỗi, sai thông tin giao dịch, cơ quan thuế nước ngoài điều tra… để cản trở việc rút tiền. Cuối cùng, chúng khóa tài khoản, cho sập sàn giao dịch và cắt đứt liên lạc với nạn nhân, khiến họ trắng tay.

Trong khi đó, thực tế ở Việt Nam, khung pháp lý để điều chỉnh, quản lý, xử lý đối với tiền ảo, tiền mã hóa chưa cụ thể, rõ ràng, người dân vẫn có thể tham gia giao dịch tiền ảo, tiền mã hóa công khai trên không gian mạng và qua các sàn giao dịch quốc tế cũng như các sàn giao dịch trong nước, hoặc thông qua ứng dụng OTT, hay trên các hội nhóm, diễn đàn.

Trước thực tế đó, ngày 15.7, Bộ Công an cảnh báo dấu hiệu nhận biết và phòng tránh lừa đảo đầu tư sàn chứng khoán ảo, tiền ảo, đa cấp. Trước tiên, dấu hiệu của chiêu trò lừa đảo là các đối tượng thường chủ động tiếp cận với người dân để tìm cách giới thiệu, quảng cáo về trang web hoặc sàn giao dịch mà mình đang đầu tư và thu được lợi nhuận cao từ việc đầu tư này.

Phương thức tiếp cận nạn nhân của các đối tượng rất đa dạng, có thể từ quảng cáo trên mạng xã hội, hoặc vào vai doanh nhân thành đạt kết bạn làm quen, trò chuyện tình cảm trong thời gian dài, dần dần lôi kéo đầu tư. Ngoài ra, các đối tượng tìm nhiều cách để không gặp mặt nạn nhân, lấy lý do ở nước ngoài, đi công tác... giả mạo định vị để tạo lòng tin. Chúng luôn đóng vai là người đầu tư cùng khiến nhiều nạn nhân dù đã nghi ngờ bị lừa đảo nhưng vẫn tin tưởng vào "người bạn" của mình nên tiếp tục chuyển tiền.

Nạn nhân thường được đưa vào các nhóm kín trên mạng xã hội (Zalo, Telegram...) có nhiều tài khoản ảo đóng vai "chuyên gia đọc lệnh", thành viên cùng tham gia đầu tư. Các tài khoản ảo thường xuyên đăng tin chuyển tiền thành công hoặc đã nhận được lãi suất từ sàn đầu tư sau khi làm theo hướng dẫn của các "chuyên gia". Khi nạn nhân có dấu hiệu nghi ngờ, cân nhắc chuyển tiền, các tài khoản ảo liên tục thúc giục việc chuyển tiền để nhóm tiếp tục hoạt động.

Làm gì để phòng tránh?

Cùng với đó Bộ Công an cũng đưa ra biện pháp phòng tránh như: Cảnh giác khi tham gia đầu tư chứng khoán, đa cấp, tiền ảo... vào các sàn giao dịch trực tuyến trên mạng không rõ thông tin hoặc thông tin có dấu hiệu bị giả mạo. Tìm hiểu kỹ thông tin về sàn giao dịch trước khi đầu tư, đặc biệt là các sàn đầu tư đăng tải địa chỉ ảo, không có thật, hoặc giả mạo của sàn đầu tư chính thống.

Bên cạnh đó, người dân cần nâng cao cảnh giác khi giao tiếp với người lạ trên mạng xã hội, tuyệt đối không chia sẻ thông tin cá nhân, làm theo hướng dẫn khi chưa xác định chính xác nhân thân, lai lịch của người đó. Đặc biệt, chỉ đầu tư vào các sàn giao dịch chính thống đã được cơ quan quản lý nhà nước cấp phép hoạt động. Trước khi đầu tư, nên đến trực tiếp văn phòng của các sàn giao dịch để được tư vấn, hỗ trợ và kiểm chứng thông tin.

Khi nghi ngờ bản thân có biểu hiện đang bị lừa đảo qua mạng, hãy tìm kiếm thông tin về các hình thức lừa đảo trên mạng internet hoặc xin sự tư vấn từ bạn bè, người thân. Đừng ngại ngùng chia sẻ câu chuyện mình đang gặp phải, người bên ngoài sẽ luôn có tâm lý bình tĩnh, tỉnh táo hơn. Trình báo ngay sự việc đến cơ quan Công an nơi gần nhất để nhận được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Ngoài ra, người dân cần liên hệ với Ngân hàng chủ quản để báo cáo sự việc và đề nghị hỗ trợ và sau đó lưu lại tất cả thông tin như lịch sử trò chuyện, các số điện thoại, tài khoản mạng xã hội liên quan, sao kê giao dịch ngân hàng và cung cấp cho cơ quan Công an khi trình báo.

Bộ Công an khuyến cáo người dân cần cài đặt lại mật khẩu các tài khoản cá nhân trong trường hợp bị đánh cắp thông tin cá nhân hoặc bị tấn công chiếm quyền điều khiển thiết bị điện tử. Hơn thế, hãy cảnh báo cho bạn bè, người thân về hình thức lừa đảo mình đã hoặc đang gặp phải nhằm chủ động phòng ngừa.