Việc tổ chức đấu thầu đầu tư công rộng rãi tại các địa phương ngoài mục đích tìm các đơn vị có năng lực chuyên môn đảm bảo thực hiện gói thầu còn là trách nhiệm tiết giảm tối đa nguồn kinh phí đầu tư, giảm tải gánh nặng cho ngân sách Nhà nước.
Thực tế, vẫn xuất hiện nhiều gói thầu đầu tư công có mức tiết kiệm ngân sách không đáng kể. Đáng chú ý, việc này lập đi, lập lại với một đơn vị trúng hàng loạt gói thầu cùng "kịch bản" và là đơn vị duy nhất tham gia, trúng thầu.
Qua tìm hiểu hoạt động đấu thầu trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã xuất hiện tình trạng có nhiều điểm tương tự nêu trên.
Điển hình là Công ty TNHH Xây dựng Công trình Giao thông Thịnh Phát (Cty Thịnh Phát, số 645/15/1 Nguyễn Oanh, Phường 17, quận Gò Vấp, TP. Hồ Chí Minh), đơn vị chủ yếu hoạt động đấu thầu các dự án tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Theo tổng hợp từ công tác đấu thầu của Cty Thịnh Phát trong thời gian qua, trong số 22 gói thầu mà Cty này đã tham gia thì trúng 19 gói thầu với tổng giá trị lên đến hơn 1.300 tỷ đồng. Các gói thầu trúng hầu hết là dự án tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Điển hình, ngày 17.4.2023, ông Hoàng Trung Kiên - Giám đốc Ban quản lý dự án (QLDA) chuyên ngành giao thông tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ký quyết định phê duyệt cho Cty Thịnh Phát trúng gói thầu xây lắp thuộc dự án nâng cấp mở rộng tỉnh lộ 994 với giá hơn 668,182 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách 0,63%.
Trước đó, gói thầu xây lắp số 07, dự án sửa chữa đường Nguyễn Tất Thành (TP Bà Rịa), Cty Thịnh Phát được ông Nguyễn Đỗ Hải Thuận - Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải (GT-VT) tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ký quyết định phê duyệt trúng thầu với giá hơn 27,784 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm khoảng 0,45 %.
Gói thầu xây lắp số 42, dự án đường Long Sơn - Cái Mép, Cty Thịnh Phát được ông Nguyễn Văn Trình - Giám đốc Ban QLDA giao thông khu vực cảng Cái Mép Bà Rịa – Vũng Tàu ký quyết định phê duyệt trúng thầu với giá hơn 84,941 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm gói thầu khoảng 0,6 %.
Gói thầu thi công hạng mục cây xanh dự án đường Phước Hòa – Cái Mép, Cty Thịnh Phát được Giám đốc Ban QLDA giao thông khu vực cảng Cái Mép Bà Rịa – Vũng Tàu Kim Việt Khoa ký quyết định phê duyệt trúng thầu với giá hơn 6,402 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm gói thầu khoảng 0,88 %.
Tại gói thầu xây lắp mương thoát nước chống ngập úng khu vực Hồ Tràm, xã Phước Thuận, Cty Thịnh Phát được Trưởng Phòng kinh tế hạ tầng huyện Xuyên Mộc (Bà Rịa – Vũng Tàu) Huỳnh Phi Khanh ký quyết định phê duyệt trúng thầu với giá hơn 61,717 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm gói thầu khoảng 0,48 %.
Gói thầu dự án hệ thống trụ chống va bảo vệ trụ cầu trên các tuyến đường thủy nội địa phía Cty Thịnh Phát được Sở GT-VT tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu phê duyệt trúng thầu với giá hơn 32,916 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm gói thầu khoảng 0,23 %.
Gói thầu dự án sửa chữa, nâng cấp các tuyến đường Hòa Hưng – Hòa Hội, đường Bàu Lâm – Hòa Hiệp thuộc huyện Xuyên Mộc và đoạn 3km vào khu người dân tộc ít người trên đường Xuân Sơn – Đá Bạc thuộc huyện Châu Đức, Cty Thịnh Phát đã được Công ty CP Cấp nước Bà Rịa - Vũng Tàu phê duyệt trúng thầu với giá hơn 30,464 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm gói thầu khoảng 0,34 %.
Gói thầu dự án hệ thống trụ chống va bảo vệ trụ cầu trên các tuyến đường thủy nội địa tỉnh phía Cty Thịnh Phát được Sở GT-VT tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu phê duyệt trúng thầu với giá hơn 32,916 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm gói thầu khoảng 0,23 %.
Theo tìm hiều của PV Báo Đại biểu Nhân dân, dù Cty Thịnh Phát liên tiếp trúng thầu nhiều dự án đầu tư công quy mô lớn nhưng chỉ có hơn chục nhân sự được đóng bảo hiểm xã hội.
Với số lượng nhân sự như vậy, liệu Cty Thịnh Phát sẽ bố trí nhân sự, thiết bị đảm bảo tiến độ thi công các gói thầu như thế nào?
Vừa qua, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV, thảo luận về Dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), nhiều ý kiến Đại biểu Quốc hội cho rằng, cần có các quy định ngăn chặn việc lạm dụng các cơ chế để né tránh các quy định của Luật Đấu thầu, bảo tồn các nguồn vốn đầu tư của Nhà nước.
Đáng chú ý, có ý kiến đại biểu nêu rõ, không phải mỗi lần đấu thầu đều mang lại hiệu quả thiết thực. Bởi lẽ, trong thực tế có những trường hợp có những gói thầu giá trị cao nhưng khi công bố kết quả trúng thầu, tỷ lệ giảm giá rất thấp.
Ở một số địa phương, có tình trạng mỗi lần nhà thầu “quen mặt” tham gia đều trúng với tỷ lệ tiết kiệm rất thấp. Cần phải xem lại quy trình, thủ tục, việc đăng ký, tổ chức đấu thầu để đạt hiệu quả cho ngân sách nhà nước.
* Báo Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục giám sát và thông tin công tác triển khai các gói thầu, cũng như tính hiệu quả của từng gói thầu trên đến bạn đọc và cử tri cả nước.