Ngân sách đầu tư cho khoa học, công nghệ rất thấp
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hà Tĩnh Bùi Quang Hoàn cho biết, thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về KHCN và ĐMST trên địa bàn tỉnh được triển khai toàn diện trên tất cả các lĩnh vực và có nhiều đổi mới. Từ xác định, đặt hàng, tuyển chọn, giao trực tiếp; thẩm định, phê duyệt dự toán và thuyết minh; đánh giá, nghiệm thu; tổ chức giao quyền sở hữu và quyền sử dụng kết quả nghiên cứu gắn với việc triển khai nhiệm vụ với doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, tổ chức ứng dụng. Giai đoạn 2020 đến nay, đã chỉ đạo thực hiện hai nhiệm vụ cấp Nhà nước thuộc Chương trình Quỹ gene; 11 dự án thuộc Chương trình nông thôn miền núi; 87 đề tài, dự án cấp tỉnh với nhiều kết quả nổi bật.
Đặc biệt từ năm 2022, 100% nhiệm vụ được thực hiện thông qua tuyển chọn, đấu thầu rộng rãi, từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả ứng dụng. Toàn tỉnh có trên 2.900 đối tượng sở hữu công nghiệp được hỗ trợ đăng ký bảo hộ, tăng hơn 8 lần so với năm 2015. Trên địa bàn tỉnh có 16 sản phẩm đã được đăng ký bảo hộ thương hiệu cộng đồng; 6 sản phẩm đang được triển khai hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ, trong đó 2 sản phẩm được bảo hộ chỉ dẫn địa lý (bưởi Phúc Trạch và nhung hươu Hương Sơn).
Bên cạnh đó, hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cũng được quan tâm, đã cấp 6 giấy chứng nhận doanh nghiệp KHCN. Có ba doanh nghiệp đã hình thành và phát triển Quỹ khoa học công nghệ. Tuy nhiên, hoạt động KHCN vẫn còn một số hạn chế năng lực KHCN chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới, thị trường KHCN phát triển chậm; năng lực hấp thụ công nghệ, đổi mới công nghệ trong doanh nghiệp còn thấp; và ngân sách nhà nước đầu tư cho KHCN chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Trọng Hải thừa nhận, hiện chi ngân sách cho KHCN chỉ đạt 0,5 - 0,6% so với quy định từ 2% trở lên. Do đó, Chủ tịch Võ Trọng Hải kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục hỗ trợ, kết nối các cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế để kêu gọi, tài trợ các chương trình, dự án KHCN, biến đổi khí hậu, phòng ngừa thiên tai… Ưu tiên giúp Hà Tĩnh một số nhiệm vụ KHCN về phát triển bền vững kinh tế biển, phát triển tài sản trí tuệ các sản phẩm đặc hữu, sẵn có của tỉnh; dịch vụ logistics, công nghệ hỗ trợ, nông nghiệp công nghệ cao.
Tăng cường tiềm lực cho khoa học, công nghệ
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Hồng Thái nhấn mạnh, báo cáo kết quả hoạt động KHCN của Hà Tĩnh cho thấy, công tác quản lý nhà nước về KHCN và ĐMST được triển khai toàn diện trên tất cả lĩnh vực và có nhiều đổi mới; hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KHCN trên địa bàn tỉnh thời gian qua đạt nhiều kết quả nổi bật, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. KHCN ngày càng bám sát để phục vụ thiết thực cho các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội; giải quyết những vấn đề cấp thiết phát sinh trong sản xuất, đời sống...
Tuy nhiên, ông Thái cho rằng bên cạnh kết quả đạt được, vẫn còn những khó khăn, vướng mắc khiến hoạt động KHCN phát triển chưa tương xứng với lợi thế, tiềm năng. Bởi vậy, Hà Tĩnh cần tăng cường tiềm lực cho KHCN, tiếp tục quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát hơn nữa đối với hoạt động KHCN và ĐMST nhằm phục vụ hiệu quả cho các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của tỉnh.
Đồng thời, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng thành tựu KHCN tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao trong phát triển kinh tế biển theo hướng kinh tế biển xanh, kinh tế tuần hoàn, phù hợp với Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045, trong đó tập trung vào các lĩnh vực nuôi trồng và khai thác hải sản; nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; du lịch sinh thái và dịch vụ biển; khai thác tài nguyên, khoáng sản biển, kết hợp hài hòa giữa khai thác, chế biến với bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học biển; năng lượng tái tạo…
Ngoài ra, cần đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KHCN trong bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học; khai thác, sử dụng hiệu quả và bền vững tài nguyên thiên nhiên; nâng cao khả năng ứng phó với thiên tai và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu. Nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ để phát triển văn hóa - xã hội; bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa truyền thống của địa phương...
