Sáng 13.4, tiếp tục chương trình Phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 4, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc trình Quốc hội quyết định bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh đối với hai dự án Luật Đường bộ và Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ.

Phân định rõ phạm vi điều chỉnh giữa hai dự án Luật

Trình bày Tờ trình tóm tắt Dự án Luật Đường bộ, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, qua 13 năm thực hiện, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 cần tiến hành sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến các cơ chế huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng kết cấu hạ tầng; khung pháp lý cho các loại phương tiện mới, phương tiện giao thông thông minh…

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng khẳng định, việc xây dựng Luật Đường bộ nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách về kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ; phương tiện giao thông đường bộ; vận tải đường bộ; tăng cường quản lý nhà nước, thể chế hoá chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ; thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế; khắc phục những vướng mắc, bất cập trong quá trình triển khai pháp luật về giao thông đường bộ.

Đồng thời, việc xây dựng dự án Luật Đường bộ có tác động đối với tiến trình phát triển, hội nhập kinh tế của đất nước và dựa trên các quan điểm: kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng, phù hợp với Hiến pháp năm 2013, các luật mới được ban hành để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; bảo đảm tính tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên; kế thừa, tiếp tục phát triển, hoàn thiện quy định còn phù hợp với thực tế, sửa đổi, bổ sung những quy định đã phát sinh hạn chế, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Dự thảo Luật Đường bộ gồm 6 chương, 95 điều. So với dự thảo Luật Giao thông đường bộ năm 2008 đã chuyển 2 chương sang dự án Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ (chương quy tắc giao thông đường bộ và người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ), giữ nguyên 1 điều (Điều 2 về đối tượng áp dụng); sửa đổi 40 điều; bổ sung mới 54 điều.

Trình bày Tờ trình dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, xây dựng và ban hành Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ với mục tiêu xây dựng thói quen, ý thức tự giác và hình thành văn hóa giao thông hiện đại, đề cao việc bảo vệ tính mạng, tài sản, quyền con người khi tham gia giao thông. Xây dựng và ban hành Luật Đường bộ với mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông, quản lý vận tải, thích ứng với sự thay đổi, phát triển nhanh của kinh tế, xã hội, khoa học, kỹ thuật, hướng tới phát triển hệ thống hạ tầng giao thông, vận tải hiện đại, đồng bộ, chất lượng.

Việc xây dựng và ban hành hai Luật là đòi hỏi tất yếu, khách quan, cấp bách của thực tiễn, phù hợp với quy luật phát triển, phù hợp với xu hướng xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật của Việt Nam trong điều kiện xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN, góp phần tạo cơ sở pháp lý đầy đủ hơn để thúc đẩy, nâng tầm cả hai lĩnh vực đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Dự thảo Luật gồm 8 chương, 61 điều. Qua rà soát cho thấy, các quy định trong dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ thống nhất với quy định của các văn bản quy phạm pháp luật trong hệ thống pháp luật hiện hành của Nhà nước ta; đồng thời phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, như: Công ước quốc tế năm 1968 về Giao thông đường bộ, Công ước quốc tế năm 1968  về Biển báo - Tín hiệu đường bộ, Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị năm 1966...

So với dự thảo Luật Đường bộ, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ đã phân định rõ về phạm vi điều chỉnh; không chồng chéo, trùng lắp về nội dung của các chương, điều; các thuật ngữ được rà soát, nhất là những thuật ngữ chuyên môn dễ gây nhầm lẫn giữa lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông và kỹ thuật giao thông.

Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, dự án Luật đã được Chính phủ chỉnh lý, hoàn thiện trên cơ sở đã tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội khóa XIV. Chính phủ đề nghị Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật tại Kỳ họp thứ Năm tới.

Trình bày Báo cáo tóm tắt thẩm tra đề nghị xây dựng Luật và thẩm tra sơ bộ hai dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, Thường trực Ủy ban cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, để tiếp tục thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, cụ thể hóa quy định Hiến pháp năm 2013, nội luật hóa các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ về lĩnh vực giao thông đường bộ và bảo đảm tốt hơn quyền tự do đi lại của công dân. Đồng thời, khắc phục những bất cập, hạn chế của Luật Giao thông đường bộ năm 2008, nhất là trước sự phát triển của hạ tầng giao thông, sự gia tăng nhanh chóng của số lượng phương tiện giao thông và tình hình trật tự, an toàn giao thông đường bộ ở nước ta; bổ sung, điều chỉnh những vấn đề mới phát sinh trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, bảo đảm thuận lợi, thông thoáng về thủ tục, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giao thông đường bộ.

Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh thấy rằng, hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ có đủ điều kiện để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, báo cáo Quốc hội để xem xét đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh; hồ sơ các dự án Luật đủ điều kiện trình Quốc hội cho ý kiến. Nhiều ý kiến trong Thường trực Quốc phòng và An ninh đề nghị đưa các dự án Luật này vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, theo tiến độ cùng trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ Bảy và xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Tám (lùi 2 kỳ so với đề xuất của Chính phủ).

Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, đa số ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật Đường bộ và dự án Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, cơ bản bảo đảm quy định tại Điều 37, Điều 64 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Hồ sơ hai dự án Luật đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 và điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đánh giá cao sự cầu thị của Chính phủ trong chỉ đạo, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội khóa XIV và thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Chính trị, Đảng đoàn Quốc hội, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để giải trình, chỉnh lý, bổ sung hai dự án luật. Đây là hồ sơ trình lại nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cần làm hết sức, chu đáo, thận trọng, kỹ lưỡng, giải trình có tính thuyết phục và cố gắng bảo đảm sự thống nhất cao khi trình ra Quốc hội.