Sau 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, sự nghiệp đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, trong đó lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp (GDNN) cũng có nhiều chuyển biến. Theo thống kê của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, hiện nay cả nước có 1.886 cơ sở GDNN, trong đó có 1.196 cơ sở GDNN công lập (chiếm 63,4%). Số lượng tuyển sinh giai đoạn 2013 - 2023 đạt khoảng 21 triệu người, trong đó tuyển sinh trình độ cao đẳng đạt khoảng 2,41 triệu người (11,35%), trình độ trung cấp đạt khoảng 2,86 triệu người (13,51%).
10 năm qua, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh lĩnh vực GDNN từng bước được bổ sung, hoàn thiện. Hệ thống GDNN được kiện toàn, thống nhất các trình độ đào tạo. Mạng lưới cơ sở GDNN phát triển đa dạng về hình thức sở hữu, mô hình hoạt động. Nguồn lực đầu tư cho GDNN được đa dạng hóa. Điều kiện bảo đảm chất lượng GDNN từng bước được cải thiện. Chất lượng GDNN từng bước được nâng cao, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu về nhân lực phục vụ trực tiếp trong các lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tuy nhiên, các chuyên gia đánh giá, quy mô GDNN còn nhỏ; cơ cấu ngành, nghề, trình độ đào tạo chưa phù hợp; chất lượng, hiệu quả đào tạo chưa cao, nhất là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, ngành, nghề mới, kỹ năng tiên tiến; nguồn lực đầu tư cho phát triển GDNN chưa tương xứng; gắn kết giữa nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp chưa chặt chẽ; công tác phân luồng học sinh sau THCS chưa hiệu quả; công tác đào tạo lại, đào tạo thường xuyên cho người lao động chưa được chú trọng, chưa tạo cơ hội và khuyến khích người lao động tham gia học tập suốt đời...
Trước thực trạng đó, nhiều ý kiến cho rằng, thời gian tới, để đáp ứng nhu cầu thực tiễn, yêu cầu đổi mới và phát triển GDNN, cần tiếp tục quán triệt và nâng cao nhận thức về tinh thần của Nghị quyết 29-NQ/TW, đồng thời tiếp thu tinh thần các văn kiện của Đại hội Đảng XIII trong bối cảnh mới. Tiếp tục rà soát quy định hệ thống pháp luật về GDNN để phát hiện những bất cập, từ đó bổ sung, chỉnh sửa phù hợp. Tăng cường đầu tư, nâng cao chất lượng của các cơ sở GDNN, nâng tỉ lệ học sinh tốt nghiệp GDNN có việc làm và làm việc đúng ngành nghề đào tạo… Đồng thời, bảo đảm tính mở và linh hoạt, cho phép liên thông giữa các ngành, cơ sở giáo dục tiếp cận các bậc trình độ khác nhau.
Phát biểu kết luận tọa đàm, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh 5 nhóm vấn đề liên quan đến phát triển GDNN. Thứ nhất, tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện thể chế, chính sách cũng như công tác quản lý Nhà nước về GDNN. Thứ hai, quy hoạch mạng lưới cơ sở GDNN cần bảo đảm về cả quy mô lẫn cơ cấu đào tạo. Trong đó, có chính sách cụ thể đào tạo một số ngành nghề thiết yếu cũng như đưa ra dự báo, quy hoạch ngành nghề mới để đáp ứng nhu cầu thị trường lao động.
Thứ ba, bảo đảm chất lượng GDNN, bên cạnh đạt chuẩn đầu ra còn là mức độ đáp ứng yêu cầu thị trường, có sự đánh giá của nhà sử dụng lao động. Thứ tư, đặc biệt quan tâm bảo đảm nguồn lực tài chính cho GDNN, không chỉ từ ngân sách nhà nước mà còn là cơ chế khuyến khích đầu tư vào GDNN. Thứ năm, kết nối chặt chẽ Nhà trường - Nhà nước - Doanh nghiệp trong hoạt động GDNN.
“Những phân tích, đề xuất, kiến nghị của các nhà quản lý, các địa phương, chuyên gia… tại tọa đàm đã đề cập trực tiếp, toàn diện và sâu sắc đến các nhóm vấn đề trên. Đây là cơ sở quan trọng để Ủy ban nghiên cứu, tiếp thu và kiến nghị trong quá trình tổng kết Nghị quyết số 29-NQ/TW đối với lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp”, Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh nói.
