Tham dự có Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh; Thường trực và các thành viên Hội đồng Dân tộc; đại diện các Ủy ban của Quốc hội, các bộ, ngành Trung ương và địa phương.
Tập trung thảo luận 5 nội dung quan trọng
Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê K’đăm nhấn mạnh, do khối lượng tại phiên họp này nhiều, các đại biểu tập trung thảo luận thẳng thắn, trách nhiệm, bảo đảm chất lượng, hiệu quả, đúng trọng tâm, trọng điểm. Cụ thể, cần tập trung đánh giá, phân tích, nhận xét về tình hình kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) trong năm 2023 và quý I.2024; tình hình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS và MN) giai đoạn 2021-2030 và các Nghị quyết về giám sát 3 Chương trình mục tiêu quốc gia và một số cơ chế, chính sách đặc thù, nhất là các vướng mắc mới phát sinh (nếu có) khi thực hiện các cơ chế đặc thù ở địa phương.
Tại phiên họp, Hội đồng Dân tộc cũng sẽ thảo luận các dự án luật có nhiều tác động đến lĩnh vực dân tộc, như: dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi); dự án Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn; dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi); dự án Luật Địa chất và khoáng sản...
Về việc hoàn thiện hồ sơ báo cáo đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và MN giai đoạn 2021-2030, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, việc đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư không làm tăng tổng nguồn vốn đầu tư và cơ cấu nguồn vốn đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 120/2020/QH14; các đối tượng dự kiến điều chỉnh và nguồn lực thực hiện đã được nghiên cứu, xác định cụ thể, bảo đảm phù hợp với quan điểm, mục tiêu, nguyên tắc, nhiệm vụ giải pháp thực hiện Chương trình, bảo đảm không trùng lặp về phạm vi, địa bàn với các Chương trình mục tiêu quốc gia khác.
Liên quan đến nội dung này, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Nguyễn Lâm Thành nêu rõ, Thường trực Hội đồng Dân tộc nhận thấy, một số đối tượng không thuộc địa bàn quy định tại Nghị quyết số 120/2020/QH14 của Quốc hội là do liên quan đến việc Chính phủ xác định địa bàn vùng DTTS và MN tại các Quyết định số 33/2020/QĐ-TTg ngày 12.11.2020 và Quyết định 861/QĐ-TTg ngày 4.6.2021 về phân định vùng DTTS và MN theo trình độ phát triển; Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14.10.2021 về phê duyệt Chương trình DTTS và MN, trong đó có các dự án, tiểu dự án và danh mục các đơn vị sự nghiệp công lập. Như vậy, đây là vấn đề thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của Chính phủ.
Nhiều ý kiến cho rằng, báo cáo của Chính phủ chưa thật sự làm rõ sự cần thiết, cấp bách đối với các đối tượng, danh mục đầu tư. Nội dung về đánh giá tác động chưa thật sự rõ ràng, chưa chỉ rõ được những tác động về thay đổi nguồn vốn, các văn bản phải bổ sung, tính khả thi trong việc tổ chức triển khai thực hiện (nếu được Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Bảy tới).
Bộ trưởng Hầu A Lềnh ghi nhận, tiếp thu các ý kiến của đại biểu, tiếp tục hoàn thiện sớm để Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Bảy tới.
Tại phiên họp, các đại biểu cũng thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bào DTTS.
Các đại biểu đánh giá cao báo cáo kết quả tình hình kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong năm 2023 và quý I.2024 của Ủy ban Dân tộc. Qua thời gian thực hiện bước đầu đã mang lại nhiều kết quả, đời sống vật chất tinh thần của đồng bào DTTS được nâng lên.
Tuy nhiên, nhiều đại biểu còn băn khoăn về hiệu quả công tác giảm nghèo cho đồng bào dân tộc tại một số địa phương; vấn đề hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc một số nơi còn chưa quan tâm, chưa có hướng giải quyết hiệu quả. Các đại biểu đề nghị, các địa phương có đông đồng bào DTTS cần bố trí cán bộ dân tộc phù hợp, có chương trình, kế hoạch bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ phụ trách mảng dân tộc...
