Giải thưởng sân khấu năm 2023: Thiếu vắng đề tài đương đại
Báo Đại biểu Nhân dân
Giải thưởng Sân khấu năm 2023 của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam không tìm được giải A đối với hạng mục giải thưởng cho vở diễn và kịch bản văn học. Một số giải B, Hội đồng nghệ thuật cũng phải "gạn đục khơi trong".
Khủng hoảng đội ngũ sáng tạo
Tại Lễ trao Giải thưởng sân khấu năm 2023 và triển khai công tác năm 2024 sáng 14.3, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, TS. Nguyễn Đăng Chương đánh giá, thực tế đời sống sân khấu năm 2023 rất ảm đạm và kết quả Giải thưởng Sân khấu năm 2023 của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam phần nào khắc họa được diện mạo ấy.
Lý do của tình trạng này là sân khấu gặp một loạt vấn đề do nhiều địa phương sáp nhập cơ học các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực văn hóa nghệ thuật. Điều này dẫn tới nghệ sĩ thuộc lĩnh vực ca múa nhạc phải đi biểu diễn nghệ thuật sân khấu và diễn viên sân khấu phải đi diễn ca múa nhạc, diễn viên chèo diễn kịch nói, tuồng sang diễn chèo, chèo sang diễn cải lương…
Trao Giải B (không có giải A) cho các vở diễn sân khấu năm 2023
Song điểm nghẽn lớn nhất, cũng là khó khăn nhất của sân khấu là khủng hoảng đội ngũ sáng tạo, từ tác giả, đạo diễn, họa sĩ, nhạc sĩ, diễn viên đến nhân viên âm thanh, ánh sáng, hậu đài, phê bình sân khấu… Đội ngũ sáng tác đang bị bế tắc về phương hướng sáng tạo, cách thức tiếp nhận và lý giải những mâu thuẫn xung đột của xã hội và con người hôm nay, vì vậy chỉ chọn sáng tác về đề tài lịch sử, dân gian mà không dấn thân phản ánh mọi mặt của đời sống đương đại. Sân khấu năm 2023 thiếu vắng kịch bản về đề tài đương đại, về những vấn đề nóng bỏng đang tác động nhiều mặt, làm đổi thay con người và xã hội trong thời kỳ hội nhập.
"Đáng mừng là chất lượng tác phẩm của nhiều đơn vị nghệ thuật ngoài công lập đã có sự thay đổi, bứt phá mạnh mẽ. Sự thành công nhiều mặt của sân khấu ngoài công lập minh chứng cho chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa nghệ thuật sân khấu của Đảng và Nhà nước là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển trong cơ chế thị trường", ông Chương nhận định.
Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam Đỗ Hồng Quân thì cho rằng, không khí sinh hoạt nghệ thuật có sự đổi mới không chỉ qua sự gia tăng số lượng thể loại tác phẩm, phong trào, mà cả trong tư tưởng và niềm tin của văn nghệ sĩ. Nhiều danh hiệu, giải thưởng được trao, tặng là niềm tự hào cho các nghệ sĩ trong hoạt động chung về văn hóa, văn học nghệ thuật đất nước.
Chuẩn bị các hoạt động sôi động năm 2024
Theo Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, NSND Trịnh Thúy Mùi, năm 2024 có nhiều sự kiện của Đảng, Nhà nước, cần sự đóng góp nhiều tác phẩm của văn nghệ sĩ cả nước, đặc biệt là chuẩn bị cho Lễ Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 33 của Ban chấp hành Trung ương về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”.
Đây cũng là năm Hội xây dựng Đề án “Đặt hàng, dàn dựng, quảng bá tác phẩm về đề tài cách mạng” cho 5 tác phẩm bằng nguồn ngân sách nhà nước và nguồn kinh phí khác, “Liên hoan các vở diễn sân khấu tiêu biểu về đề tài cách mạng”, nhằm thực hiện Kế hoạch 390-KH/BTGTW của Ban Tuyên giáo Trung ương về tổ chức các hoạt động tổng kết 50 năm nền văn học, nghệ thuật Việt Nam sau ngày đất nước thống nhất (30.4.1975 - 30.4.2025)...
Trao giải cho các diễn viên đạt thành tích cao
Cũng trong năm nay, Hội sẽ chuẩn bị tổ chức Đại hội nhiệm kỳ X (2025 - 2030) với nhiều hoạt động, trọng tâm là các liên hoan: Liên hoan Sân khấu toàn quốc về đề tài thiếu nhi, Liên hoan Sân khấu Thủ đô toàn quốc lần thứ VI, Liên hoan Sân khấu TP. Hồ Chí Minh toàn quốc; Liên hoan Nghệ thuật truyền thống tại Cộng hòa Czech. Tổ chức các hội thảo: “Nâng cao chất lượng kịch bản và dàn dựng những tác phẩm sân khấu dành cho thiếu nhi”; “Các tác phẩm sân khấu về đề tài chiến tranh cách mạng”; hội thảo 100 năm ngày sinh của cố soạn giả, NSND Viễn Châu...
Bên cạnh xây dựng những tác phẩm nghệ thuật sân khấu có giá trị cao, đội ngũ văn nghệ sĩ sân khấu chú trọng giới thiệu quảng bá tác phẩm mang tính giáo dục cao tới đông đảo công chúng để Nghị quyết của Đảng thực sự đi vào đời sống nhân dân, đặc biệt là Chỉ thị 05-CT/TW về việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Trao giải thưởng Cuộc vận động sáng tác kịch bản sân khấu về đề tài thiếu niên, nhi đồng năm 2023 cho các tác giả đoạt giải A
Trong khuôn khổ chương trình, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam đã trao giải thưởng Cuộc vận động sáng tác kịch bản sân khấu về đề tài thiếu niên, nhi đồng năm 2023, với 2 giải A, 3 giải B và 7 giải C. Trong đó, 2 giải A là "Anh hùng thiếu niên Phạm" của Lê Thu Hạnh và "Vị vua không ngai" của Vũ Thị Thảo.
Giải Kịch bản - Sách nghiên cứu lý luận phê bình năm 2023 gồm 4 giải B, 6 giải C, 7 giải Khuyến khích (không có giải A). 4 giải B gồm: "Vòng tròn bội bạc" của Chu Lai, "Xuân Hương nữ sĩ" của Nguyễn Đức Minh, "Ngôi sao không tắt" của Nguyễn Đình San, "Sự trở lại của sân khấu" của Nguyễn Thế Khoa.
Giải thưởng Sân khấu năm 2023 gồm 3 giải B: kịch nói "Lôi vũ", tác giả Tào Ngu, đạo diễn NSND Hoàng Quỳnh Mai (Sân khấu Lệ Ngọc); tuồng "Nửa cõi sơn hà", tác giả Nguyễn Sỹ Chức, đạo diễn NSƯT Đặng Bá Tài (Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh); chèo "Đại đội trưởng của tôi", tác giả: cố nghệ sĩ Đào Hồng Cẩm, chuyển thể chèo: nhà biên kịch Lê Thế Song, đạo diễn NSND Vũ Tự Long (Nhà hát Chèo Quân đội); và 7 giải C.
Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam cũng trao giải cho các họa sĩ xuất sắc, diễn viên xuất sắc; tổ chức tôn vinh các nghệ sĩ tròn 70, 80, 90 tuổi...
Ngày 14.3, tại Hà Nội, đã diễn ra lễ phát động cuộc thi viết chủ đề “Cha và con gái” lần thứ 3, năm 2025 do Tạp chí Gia đình Việt Nam phối hợp cùng Trường Đại học Hà Nội tổ chức.
Cuốn sách "Lược sử âm nhạc" của Robert Philip đưa người đọc vào một cuộc phiêu lưu đầy lôi cuốn qua những biến động và thăng trầm của âm nhạc, từ những giai điệu sơ khai đến sự phát triển trong thời hiện đại.
Tuần lễ Áo dài cộng đồng Huế năm 2025 diễn ra từ ngày 6 - 15.6, với chuỗi hội thảo, quảng diễn, trình diễn áo dài và truyền thông quảng bá, tôn vinh hình ảnh áo dài Huế. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Năm Du lịch Quốc gia và Festival Huế 2025.
Từ hơn 3.000 tác phẩm nhiều chất liệu và ký họa, chuỗi triển lãm "Hành trình Huỳnh Phương Đông" lựa chọn trưng bày hơn 700 tác phẩm sẽ trở thành sự kiện triển lãm quy mô nhất của cố họa sĩ Huỳnh Phương Đông từ trước đến nay.
Ngày 15.3, tại Nam Thi House, 152 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh sẽ diễn ra chương trình giao lưu và ra mắt sách "Nước Đức - Cổ tích mùa đông" với chủ đề "Một chuyến du hành vào vườn thơ Đức".
Ngoài sự tham gia dự thi của 734 tác phẩm thuộc 11 thể loại, ngày hội của người làm truyền hình cả nước còn có nhiều hoạt động điểm nhấn, tôn vinh nghề nghiệp, sự đóng góp công sức, trí tuệ của các cá nhân, tập thể để có nhiều chương trình truyền hình hay.
Giữa dòng chảy hối hả của cuộc sống hiện đại, các loại hình nghệ thuật truyền thống như chèo, tuồng, múa rối nước… vẫn âm thầm tỏa sáng, khẳng định sức sống mãnh liệt trong lòng công chúng. Tuy nhiên, hành trình bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa này còn nhiều gian nan.
Nhằm góp phần tổng kết lý luận và thực tiễn trong tiến trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đổi mới và hội nhập, NXB Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách “Đẩy mạnh công cuộc xây dựng và phát triển đất nước”, tuyển chọn hơn 70 bài viết, bài phát biểu, thư của nguyên Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết từ năm 2000 - 2010.
Nhằm tôn vinh vẻ đẹp phụ nữ Việt Nam gắn với hình ảnh biển quê hương trong thời đại hội nhập quốc tế, cuộc thi Hoa hậu Biển Việt Nam toàn cầu 2025 sẽ diễn ra tại tỉnh Quảng Ninh từ ngày 23.5 - 7.6.
“Tuần lễ sách tranh thiếu nhi Anh quốc: Khám phá, Mơ mộng, Sáng tạo” sẽ diễn ra từ ngày 21 - 28.3, tại nhà xuất bản Kim Đồng, 55 Quang Trung, Hà Nội, với nhiều hoạt động khơi gợi sự sáng tạo và niềm vui đọc sách.
Lễ hội Tây Thiên Xuân Ất Tỵ 2025 sẽ được tổ chức từ ngày 14 - 16.3 (từ 15 - 17.2 âm lịch) tại Khu di tích danh thắng Tây Thiên, thị trấn Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, nhằm khơi dậy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, hướng về nguồn cội.
Cuộc vượt ngục lịch sử tháng 3.1945 tại Nhà tù Hỏa Lò đã giúp hơn 100 tù chính trị thắng lợi trở về với phong trào cách mạng và trở thành lãnh đạo cốt cán cho Tổng khởi nghĩa 19.8.1945 ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ. 80 năm sau, thế hệ trẻ lại được nghe kể về những ngày tháng đầy cam go, khốc liệt nhưng cũng vô cùng huy hoàng ấy.
Những ngày tháng Ba cả nước hướng về biển đảo, tri ân lớp lớp những người lính đã ngày đêm canh giữ biển trời Tổ quốc. Nhân dịp này, nhà xuất bản Kim Đồng gửi đến độc giả nhỏ tuổi tập thơ "Trái tim của đảo" của nhà thơ Hồ Huy Sơn.
Chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng thành phố Đà Nẵng (29.3.1975 - 29.3.2025), Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh thành phố tổ chức hòa nhạc chủ đề "Đà Nẵng - Khúc khải hoàn tháng 3".
Kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao Viện Phim Việt Nam tổ chức chương trình triển lãm và chiếu phim nhằm tuyên truyền sâu rộng về ý nghĩa lịch sử của sự kiện trọng đại này.
80 năm sau cuộc vượt ngục của các chiến sĩ cách mạng tại Nhà tù Hỏa Lò (3.1945 - 3.2025), sáng 11.3, Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò đã tổ chức chương trình giao lưu “Dấu ấn vượt thời gian” nhằm ôn lại truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc.
Trong triển lãm “Nhất hoa nhất khí” lần này, ngoài các tác phẩm được cắm theo những thế truyền thống sẽ có cả sự lãng mạn, phóng khoáng, ngẫu hứng mà chính nghệ nhân không biết trước.
