Phiên giải trình “Việc thực hiện các kết luận và kiến nghị Kiểm toán nhà nước đến hết niên độ ngân sách Nhà nước năm 2021” do Ủy ban Tài chính - Ngân sách tổ chức với sự tham dự của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải và hơn 200 đại biểu từ các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, địa phương, các cơ quan, các bộ, ngành Trung ương và các địa phương. 

Chưa kịp thời chấn chỉnh, xử lý dứt điểm các tồn tại, hạn chế 

Tổng KTNN Ngô Văn Tuấn, Thứ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Nguyễn Duy Lâm, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Hà Minh Hải và đại diện các Bộ Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư... đã giải trình các vấn đề được đại biểu Quốc hội đặt ra. 

Tổng KTNN Ngô Văn Tuấn cho biết, trong những năm vừa qua, tỷ lệ các kiến nghị, kết luận của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) được thực hiện tăng lên qua hàng năm. Đặc biệt, năm 2022, số lượng kết luận, kiến nghị của KTNN được thực hiện có mức tăng cao, tăng 13% so với năm trước; trong 6 tháng đầu năm 2023, các kết luận, kiến nghị của KTNN được triển khai tới hơn 60%, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Tổng KTNN nhấn mạnh, quá trình Ủy ban Tài chính - Ngân sách chuẩn bị thực hiện Phiên giải trình này đã tạo ra sự đốc thúc lớn với các bộ, ngành, địa phương, nhìn chung các cơ quan, đơn vị chấp hành tốt hơn.

Các đại biểu ghi nhận nỗ lực lớn của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương trong việc tăng cường chỉ đạo, đôn đốc các đơn vị thực hiện nghiêm túc, tích cực các kết luận, kiến nghị của KTNN. Đồng thời đánh giá KTNN đã chủ động, tích cực trong việc theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thực hiện các kết luận, kiến nghị kiểm toán, xử lý hoặc báo cáo cấp thẩm quyền để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện các kết luận, kiến nghị kiểm toán. Báo cáo kết quả kiểm tra việc thực hiện kiến nghị kiểm toán cho thấy, các kiến nghị về xử lý tài chính và các xử lý khác đã được thực hiện bình quân từ 75 - 80% cho năm liền kề của năm kiểm toán và tiếp tục thực hiện trong các năm tiếp theo với tỉ lệ từ 15 - 20% số kiến nghị còn lại của mỗi năm. Tỷ lệ thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán năm sau cao hơn năm trước. 

Tuy nhiên, các đại biểu Quốc hội cũng lưu ý, nhiều bộ, ngành, địa phương chưa theo dõi đầy đủ các kết luận, kiến nghị KTNN để làm cơ sở cho việc tổ chức thực hiện, chưa giao đơn vị đầu mối tổng hợp, đôn đốc việc thực hiện, dẫn đến thông tin, số liệu trong việc thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN và với các bộ, ngành, địa phương còn có sự chênh lệch khá lớn; chưa kịp thời chấn chỉnh, xử lý dứt điểm các tồn tại, hạn chế trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước, tài chính công, tài sản công đã được KTNN phát hiện, kiến nghị dẫn đến nhiều tồn tại kéo dài qua nhiều năm…

Các đại biểu cũng đề nghị KTNN, các Bộ, ngành, địa phương rà soát, báo cáo bổ sung về việc sửa đổi cơ chế, chính sách, thực hiện các kiến nghị liên quan đến sử dụng tài sản công; giải trình về sự phối hợp giữa KKTNN với các cơ quan chức năng trong kiểm tra, giám sát, tổng hợp việc thực hiện các kết luận, kiến nghị và việc chuyển các hồ sơ từ KTNN sang các cơ quan điều tra, xét xử, về chất lượng một số kiến nghị của KTNN còn hạn chế…

Kịp thời nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật 

Giải trình các vấn đề nêu trên, Tổng KTNN cũng khẳng định, để đẩy nhanh tiến độ thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán, thời gian tới sẽ tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo việc đôn đốc, theo dõi, kiểm tra thường xuyên việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của KTNN, đặc biệt là các kết luận, kiến nghị kiểm toán chưa thực hiện còn tồn đọng; kịp thời làm rõ nguyên nhân chưa thực hiện kiến nghị để có biện pháp xử lý, xem xét, giải quyết các khiếu nại, kiến nghị (nếu có) của các đơn vị được kiểm toán theo quy định; tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán nói chung và hiệu lực các kết luận, kiến nghị kiểm toán nói riêng, đặc biệt ngay từ khâu xây dựng kế hoạch kế toán…

Tại Phiên giải trình, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Duy Lâm, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Hà Minh Hải và lãnh đạo các Bộ Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư cũng đã giải trình các vấn đề liên quan được các đại biểu Quốc hội đặt ra. 

Kết luận Phiên giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Lê Quang Mạnh ghi nhận các bộ, ngành, địa phương đã tích cực thực hiện các kết luận, kiến nghị của KTNN với sự vào cuộc quyết liệt, chủ động không chỉ của UBND các tỉnh, thành phố mà còn của cả các Thành ủy, Tỉnh ủy, cũng như sự quan tâm của lãnh đạo các Bộ trong việc chỉ đạo, đôn đốc triển khai các kết luận, kiến nghị KTNN. Nhờ đó đã mang lại những kết quả, sự chuyển biến tích cực trong thời gian gần đây. Điều này cho thấy, khi có sự quan tâm thực sự sâu sắc của lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, của cấp ủy, chính quyền các cấp thì việc triển khai thực hiện sẽ đạt kết quả rất khả quan. 

Để đẩy nhanh việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của KTNN trong thời gian tới, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách kiến nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội tăng cường hơn nữa hoạt động giám sát việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của KTNN.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng đề nghị Chính phủ tăng cường chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương, nhất là những đơn vị còn nhiều kết luận, kiến nghị đến niên độ năm 2021 đến nay chưa thực hiện cần tập trung hơn nữa cho công tác này; cần phân loại, có lộ trình cụ thể, có giải pháp quyết liệt để giải quyết dứt điểm các kết luận, kiến nghị của KTNN đã tồn đọng nhiều năm. Các cơ quan, đơn vị cần kịp thời nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật liên quan nhằm tạo hành lang pháp lý thực hiện tốt hơn các kết luận, kiến nghị của KTNN và ngăn ngừa các hành vi vi phạm trong quản lý tài chính công và tài sản công.