Tăng trưởng nông nghiệp theo thế mạnh địa phương
Năm 2022, tỉnh Gia Lai đã có bước phát triển mạnh mẽ về diện tích và sản lượng cây ăn quả, đồng thời đã chú trọng áp dụng khoa học công nghệ để nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm.
Theo Sở Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) tỉnh, tổng diện tích cây ăn quả đã tăng lên 29.016,5ha. Nhiều loại cây như chuối, chanh dây, sầu riêng, bơ, mít… dần phát triển mạnh về quy mô diện tích và hình thành các vùng chuyên canh. Số liệu cho thấy, diện tích cây ăn quả canh tác theo tiêu chuẩn nông nghiệp tốt tăng lên 19.565,4ha, trong đó có 9.185,9ha được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP.
Cụ thể, Gia Lai đã có 865,8ha sầu riêng, 446ha bơ, 2.850,6ha chuối, 2.961ha chanh dây, 541ha xoài, 210ha mít, 351,1ha thanh long, 739ha dứa, 102,3ha bưởi, 29,6ha cam, 12ha na, 5ha nhãn và 72,5ha các loại cây ăn quả khác.
Việc ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cũng được tỉnh chú trọng với diện tích cây ăn quả ứng dụng công nghệ hiện lên đến 12.988,5ha. Trong đó, 6.679,5ha do người dân đầu tư (3.831,6ha chanh dây và 2.847,9ha cây ăn quả các loại), 6.300,5ha do doanh nghiệp đầu tư (3.287,1ha chuối, 739ha dứa, 410ha bơ, 581,9ha sầu riêng, 533,6ha xoài, 257ha mít, 383,1ha thanh long, 108,8 ha bưởi) và 8,5ha do Nhà nước đầu tư xây dựng mô hình trình diễn để người dân học tập, nhân rộng trong sản xuất.
Theo thống kê, hiện Gia Lai tăng sản lượng trái cây lên 417.192 tấn, tăng bình quân 46,41%/năm. Các mô hình trồng cây ăn quả theo tiêu chuẩn nông nghiệp tốt và ứng dụng công nghệ cao đã được triển khai và đạt được hiệu quả kinh tế cao. Tỉnh cũng chú trọng đến việc xây dựng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói trái cây xuất khẩu và xây dựng nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý để tăng giá trị sản phẩm.
Toàn tỉnh hiện đã được cấp 74 mã số vùng trồng với tổng diện tích 6.362,75ha cây ăn quả phục vụ xuất khẩu. Trong đó, chanh dây có 19 mã số với tổng diện tích 586,83ha; dưa hấu 9 mã số với tổng diện tích 735ha; chuối 22 mã số với tổng diện tích 2.899,63ha; xoài 6 mã số với tổng diện tích 308,88ha; thanh long 8 mã số với tổng diện tích 547,19ha; mít 10 mã số với tổng diện tích 1.285,22ha. Bên cạnh đó, toàn tỉnh đã được cấp 22 mã số cơ sở đóng gói trái cây xuất khẩu với tổng công suất khoảng 655-795 tấn quả tươi/ngày.
Đặc biệt, một số sản phẩm cây ăn quả đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu chứng nhận như: chôm chôm Ia Grai, chanh dây Gia Lai.
Cần giải pháp đồng bộ
Được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, những năm gần đây, một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã triển khai thực hiện nhiều mô hình trồng cây ăn quả theo tiêu chuẩn nông nghiệp tốt, ứng dụng công nghệ cao mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tại xã Ia Tiêm, Ia Glai (huyện Chư Sê) và Ia Băng (huyện Đak Đoa), Công ty cổ phần Gia súc Lơ Pang đầu tư liên kết phát triển 658,2ha chuối già hương Nam Mỹ ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP để xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc. Tại xã Ia Blứ (huyện Chư Pưh), Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Đại Ngàn đầu tư trồng 29,2ha sầu riêng được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP và sản phẩm được tỉnh chứng nhận đạt OCOP 3 sao.
Đến nay, toàn tỉnh đã có trên 50 doanh nghiệp và 32 hợp tác xã đầu tư phát triển cây ăn quả với diện tích 9.144,4ha. Đồng thời, thu hút các doanh nghiệp đầu tư xây dựng các nhà máy chế biến sản phẩm rau quả như: Nhà máy chế biến rau quả của Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao với công suất 52.000 tấn sản phẩm/năm; Nhà máy sơ chế, chế biến, đóng gói trái cây tươi và trái cây cấp đông IQF của Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai với công suất 36.500 tấn sản phẩm/năm…
Các chính sách hỗ trợ phát triển cây ăn quả cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sản xuất và kinh doanh trái cây. Tỉnh đã áp dụng nhiều chính sách, cụ thể như hỗ trợ giống cây ăn quả cho hộ dân, doanh nghiệp; hỗ trợ cung cấp vật tư, giống, thuốc bảo vệ thực vật; hỗ trợ xây dựng hệ thống tưới, lưới điện cho vùng trồng cây; phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm trái cây; đào tạo, nâng cao năng lực, kiến thức cho người dân về kỹ thuật canh tác, chăm sóc, bảo quản trái cây.
Mặt khác, tỉnh cũng đã xây dựng được một số thương hiệu nổi tiếng như chuối xanh Gia Lai, sầu riêng Gia Lai, chanh dây Gia Lai, bưởi da xanh Đức Long, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân và địa phương.
Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, ngành trồng cây ăn quả tại Gia Lai còn đối mặt với một số thách thức như khó khăn trong quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm; giá trị sản phẩm chưa được cao và ổn định; còn nhiều hạn chế trong việc ứng dụng công nghệ mới, tự động hóa sản xuất, tăng năng suất và giảm chi phí sản xuất.
Để vượt qua các thách thức này, cần phải tiếp tục nâng cao năng lực kỹ thuật cho người dân, đầu tư vào công nghệ và cơ sở hạ tầng, tăng cường quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm. Ngoài ra, cần thúc đẩy quảng bá thương hiệu, tăng cường khả năng tiếp cận thị trường và phát triển sản phẩm xuất khẩu để đem lại giá trị kinh tế cao cho người dân và địa phương.
