Dự án chậm tiến độ do vướng mặt bằng

Ngày 25.10, Thường trực Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Đồng Nai đã tổ chức buổi khảo sát dự án Đường ven sông tỉnh Đồng Nai kết nối TP Biên Hoà với huyện Vĩnh Cửu và địa điểm bố trí tái định cư cho các hộ dân có đất bị thu hồi để thực hiện dự án. Chiều cùng ngày, Thường trực HĐND cũng đã tổ chức Phiên họp giải trình về việc thực hiện dự án này.

Trong buổi sáng, Đoàn công tác của Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai đã đi khảo sát các vị trí thuộc khu vực thu hồi đất của nhà dân gần chân cầu Hoá An, khu vực đất thuộc quyền quản lý của Bộ Quốc Phòng nhưng trong phạm vi dự án chưa hoàn thành bàn giao; khu vực chưa phê duyệt phương án bồi thường; khu vực đang đổ đá mi. Ngoài ra, đoàn cũng đến khảo sát khu tái định cư cho người dân thuộc diện di dời để triển khai dự án cũng nằm trên địa bàn phường Bửu Long.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Đồng Nai, dự án trên được HĐND tỉnh thông qua quyết định chủ trương đầu tư năm 2019 do UBND TP.Biên Hòa làm chủ đầu tư. Dự án có quy mô dài 5,2km với tổng mức đầu tư 1.339 tỷ đồng; khởi công công trình ngày 25.12.2021 và thời gian thực hiện tối đa 5 năm kể từ khi bố trí vốn thực hiện dự án. Hiện dự án triển khai thi công đạt gần 50%.

Dự án có 274/545 hộ gia đình thuộc diện giải tỏa trắng. Đến nay, UBND TP Biên Hòa đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng cho 514 hộ và 12 tổ chức với kinh phí khoảng 759 tỷ đồng; chi trả cho 462 hộ dân và tổ chức với số tiền khoảng 650 tỷ đồng đạt tỷ lệ 85,6%. Còn lại 31 hộ chưa phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ với kinh phí khoảng 20 tỷ đồng.

Tính đến ngày 4.10.2023, đã giải phóng mặt bằng và bàn giao cho đơn vị thi công được hơn 4km, đạt 78%.

Tại Phiên giải trình về tiến độ thực hiện dự án, Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai đã đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến tiến độ thực hiện dự án, công tác bố trí tái định cư cho người dân có đất bị thu hồi và làm rõ vấn đề về việc có 121 hộ dân chưa được bố trí tái định cư nhưng đã có quyết định thu hồi đất.

Theo báo cáo giải trình của UBND TP Biên Hoà, có 31 hộ dân có đất bị thu hồi để thực hiện dự án đến nay vẫn chưa được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ. Nguyên nhân chủ quan được UBND TP Biên Hoà đưa ra là do dự án có quy mô lớn, có khoảng 545 hộ dân và 12 tổ chức, nhiều hộ dân mua bán nhà, đất bằng giấy tay, nhiều nhà xây dựng trên đất người khác nên công tác xác nhận nguồn gốc đất, nhà gặp nhiều khó khăn.

Đến nay đã xử lý hoàn thành, Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Biên Hoà đang trình phê duyệt, dự kiến ban hành quyết định phê duyệt trong tháng 10.2023.

Về nguyên nhân khách quan, theo UBND TP Biên Hoà là do nhiều hộ dân xây dựng nhà trên đất người khác, mua bán bằng giấy tay, có 1 hộ dân không phối hợp kiểm đếm, nhiều hộ dân khiếu nại về giá bồi thường, tái định cư, một số hộ do chủ sử dụng đất đã chết nhưng các hàng thừa kế không thực hiện được thủ tục phân chia di sản.

Đến ngày 4.10.2023, đã có 451 hộ gia đình và 11 tổ chức đã nhận tiền bồi thường, hỗ trợ với kinh phí khoảng 650 tỷ đồng. Còn 63 hộ chưa nhận tiền với kinh phí khoảng 109 tỷ đồng.

Đối với 63 hộ dân chưa nhận tiền, bàn giao mặt bằng, UBND TP Biên Hoà cho biết theo quyết định phê duyệt tái định cư các trường hợp (hộ chính và hộ phụ) được bố trí tại dự án Khu dân cư thương mại, nhà ở cao cấp và tái định cư tại phường Bửu Long do Công ty Cổ phần Kinh doanh Nhà Đồng Nai làm chủ đầu tư.

Tuy nhiên, đến nay Công ty Cổ phần Kinh doanh Nhà Đồng Nai chưa hoàn thành việc giao đất tái định cư và bàn giao nhà cho TP Biên Hoà nên chưa có đất để giao cho các hộ dân.

Bên cạnh đó, các hộ dân chưa đồng thuận nhận tiền bồi thường, hỗ trợ, đang có ý kiến về giá của phương án bồi thường thấp không thể tạo lập lại chỗ ở mới như hiện tại. Việc xét tái định cư cho những người thuộc diện nhiều thế hệ cùng chung sống nhưng không đồng quyền sử dụng thửa đất ở bị thu hồi và các trường hợp chủ sử dụng đất đã chết nhưng các hàng thừa kế không cử được người đại diện, không thực hiện được việc phân chia di sản thừa kế nên chưa nhận được tiền bồi thường, hỗ trợ.

Tổng sổ có khoảng 274 hộ dân bị giải toả trắng được cấp tái định cư, đến ngày 4.10.2023 đã phê duyệt cho 267 hộ gia đình với 269 lô đất tái định cư (hộ chính: 199 lô, hộ phụ: 23 lô, giải quyết nơi ở: 74 lô).

Hiện nay, còn 7 hộ gia đình chưa phê duyệt tái định cư. Tính đến ngày 4.10.2023, đã có 146 hộ dân tương ứng với 153 lô đất tái định cư (93 lô chính, phụ và 6 lô bố trí) đã được bàn giao, còn 121 hộ dân tương ứng với 143 lô đất tái định cư (129 lô chính, phụ và 14 lô bố trí) chưa được bàn giao (121 hộ này đã được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, bốc thăm tái định cư nhưng chưa được giao đất).

121 hộ dân chưa được bố trí tái định cư nhưng đã ra quyết định thu hồi đất, lên kế hoạch cưỡng chế

Tại phiên giải trình, các đại biểu HĐND tỉnh Đồng Nai đã chất vấn về việc vì sao chưa bố trí tái định cư nhưng đã ra quyết định thu hồi đất đối với 121 hộ dân trong dự án Đường ven sông Đồng Nai, đồng thời còn lên kế hoạch dự kiến tổ chức cưỡng chế đối với 121 hộ dân này trong tháng 11.2023?

Giải trình về vấn đề này, UBND TP Biên Hoà nói rằng nguyên nhân chưa bố trí tái định cư cho 121 hộ dân đã có quyết định thu hồi đất là do Công ty Cổ phần Kinh doanh Nhà Đồng Nai chưa hoàn thành giao đất tái định cư cho UBND TP Biên Hoà nên chưa có đất để giao cho các hộ dân.

Mặt khác, do một số hộ dân không đồng ý bốc thăm và để nghị được bốc thăm đất tái định cư tại phường Bửu Long (các hộ dân này thuộc diện giải quyết chỗ ở theo quyết định phê duyệt tái định cư ở Khu tái định cư Tân Biên, Tân Hạnh).

Ngoài ra, một số trường hợp sử dụng đất được cha mẹ cho tặng bằng hình thức cho bằng miệng và mua bán giấy tay không được chứng nhận và cũng có đề nghị được bồi thường đất riêng và xét tái định cư, do đó không đồng ý bốc thăm và có đơn khiếu nại.

Bà Hoàng Thị Bích Hằng, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai cho rằng, việc thu hồi đất ở của người dân để thực hiện dự án chỉ thực hiện sau khi hoàn thành, xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng tại khu bố trí tái định cư.

Tuy nhiên, tại thời điểm này Công ty Cổ phần Kinh doanh Nhà Đồng Nai chưa hoàn thành hạ tầng khu tái định cư tại phường Bửu Long mà UBND TP Biên Hoà đã có quyết định thu hồi đất đối với 121 hộ dân trong dự án Đường ven sông Đồng Nai là trái với Điều 85 của Luật Đất đai năm 2013, trách nhiệm này thuộc về ai, của cơ quan nào và cá nhân nào?

Đại biểu Lê Ngọc Minh, Phó Ban Nội chính Tỉnh uỷ Đồng Nai cũng nêu quan điểm, hiện nay còn 121 hộ dân chưa có đất tái định cư và 56 hộ dân đang phải đi thuê trọ ở nơi khác. Nhưng, theo báo cáo của UBND TP Biên Hoà thì dự kiến sẽ tiến hành cưỡng chế đối với 121 hộ dân này.

Các đại biểu cho rằng, việc UBND TP Biên Hoà chưa bố trí tái định cư cho 121 hộ dân nhưng đã ra quyết định thu hồi đất và lên kế hoạch cưỡng chế là chưa đúng với quy định của pháp luật, dễ phát sinh điểm nóng, nên cần xem xét lại.

Kết luận Phiên giải trình, Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai Thái Bảo cho biết, qua phiên giải trình đã thúc đẩy được công việc sắp tới sẽ tốt hơn, đáp ứng được kỳ vọng, mong mỏi của người dân, cử tri, đặc biệt là người dân trong vùng dự án bị thu hồi đất, mong mỏi lớn nhất là sớm được ổn định nơi ở tái định cư.

Trên cơ sở nghiên cứu báo cáo của UBND TP Biên Hoà, Công ty Cổ phần Kinh doanh nhà Đồng Nai, Thường trực HĐND tỉnh đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của các đồng chí uỷ viên thường trực, lãnh đạo các ban HĐND và các đại biểu HĐND tỉnh cũng như ý kiến đóng góp của các sở ngành, MTTQ rất trách nhiệm, thẳng thắn. Nêu lên các vấn đề sát với thực tiễn về các khó khăn, vướng mắc liên quan đến trách nhiệm của các cơ quan có liên quan.

Về phần giải trình của UBND tỉnh, UBND TP Biên Hoà và các cơ quan có liên quan, Chủ tịch HĐND Thái Bảo đánh giá cơ bản giải trình rõ những vấn đề mà Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai yêu cầu.

Tuy nhiên, các phần giải trình vẫn chưa đáp ứng được căn bản những vấn đề mà Thường trực HĐND tỉnh nêu ra. Từ đó, Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai yêu cầu phải giải trình, làm rõ.

Đối với giải trình của các cơ quan có liên quan, Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai cho rằng giải trình trong việc áp dụng tuân thủ pháp luật chưa được ổn, đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai cho rà soát lại các vấn đề mà Thường trực HĐND tỉnh và các đại biểu đặt ra trong phiên giải trình này. Đồng thời bổ sung lại báo cáo giải trình của UBND TP Biên Hoà và cố gắng gửi lại cho Thường trực HĐND tỉnh trong ngày 30.10.2023 để Thường trực HĐND tỉnh có kết luận chính thức.

*Báo Đại biểu Nhân dân tiếp tục giám sát và thông tin về tiến độ dự án cũng như kết quả giải quyết bố trí tái định cư cho người dân bị thu hồi đất đến bạn đọc và cử tri cả nước.