"Làn gió tươi mới" có phạm vi rộng lớn hơn, tác động lan tỏa hơn, kết quả tốt và đồng đều hơn
Phát biểu bế mạc Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, trong thời gian một ngày, Hội nghị đã nghe báo cáo tóm tắt của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tổng kết công tác HĐND năm 2023 và những phương hướng, nhiệm vụ chính của năm 2024; nghe ý kiến phát biểu chào mừng của Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng; xem phóng sự; và đặc biệt đã có 18 ý kiến phát biểu tham luận rất sôi nổi đến từ đại diện HĐND các tỉnh,thành phố, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND và có cả đại biểu của các Đoàn ĐBQH rất phong phú, xác đáng.
Sau Hội nghị, các Đoàn đại biểu HĐND các địa phương không những sẽ học hỏi nhau được rất nhiều, mà những kiến nghị, đề xuất cũng là những gợi ý rất tốt cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cho Chính phủ, các cơ quan tổ chức hữu quan và cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo chung của Đảng, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Qua xem phóng sự và báo cáo tổng kết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội nhận thấy, trong năm 2023 có nhiều thời cơ, thuận lợi, thách thức và khó khăn đan xen, nhưng chúng ta đều nhận định rằng khó khăn, thách thức nhiều hơn dự báo. Tuy nhiên, đất nước ta đã đạt những kết quả, thành tựu khá quan trọng, toàn diện, được bạn bè quốc tế ghi nhận.
Trong thành tích chung đó có sự đóng góp rất quan trọng của Quốc hội và cơ quan dân cử ở địa phương. Hội nghị năm 2022 đã khẳng định “có một làn gió tươi mới trong tổ chức hoạt động của các cơ quan dân cử ở địa phương”, thì Hội nghị lần này càng cho thấy, nhận định đó là đúng, "làn gió tươi mới" đó có phạm vi rộng lớn hơn, tác động lan tỏa hơn, kết quả tốt hơn và đồng đều hơn.
Trước hết, khối lượng công tác của HĐND trong năm vừa qua là rất lớn. HĐND các tỉnh thành đã tổ chức 357 kỳ họp, cụ thể, 130 kỳ họp thường kỳ, 154 kỳ họp chuyên đề, 73 kỳ họp đột xuất. Cùng với đó là số lượng nghị quyết được HĐND ban hành cũng ở mức kỉ lục với 6.377 nghị quyết, trong số đó có 1.681 nghị quyết quy phạm pháp luật, cho thấy công tác lập pháp, lập quy của HĐND cũng rất lớn.
Về giám sát, có 1.332 đoàn giám sát ở 63 tỉnh, thành phố. Thông qua giám sát đã phát hiện 13.273 vấn đề vướng mắc và bất cập. Năm 2023 còn có khối lượng đột xuất là lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do HĐND bầu và phê chuẩn, gồm 1.700 chức danh ở cấp tỉnh và 12.028 chức danh ở cấp huyện.
Một nội dung nổi bật nữa là hoạt động của HĐND ngày càng hiệu quả, sát thực, góp phần rất quan trọng vào việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, nhiệm vụ phát triển chung của địa phương. Ở những nơi HĐND hoạt động tích cực và hiệu quả thì ở những địa phương đó đều có sự phát triển, hoàn thành nhiệm vụ kinh tế - xã hội rất tốt, đóng góp lớn vào thành tựu chung của địa phương dưới sự lãnh đạo của Trung ương, của cấp ủy và sự chung tay của cả hệ thống chính trị ở địa phương.
"Làn gió tươi mới này đã có mặt ở hầu hết tỉnh thành, tất cả đều có chuyển biến rất mạnh mẽ", Chủ tịch Quốc hội khẳng định.
Một điểm nổi bật nữa, theo Chủ tịch Quốc hội, đó là HĐND đã bám sát quy định của pháp luật và triển khai một cách toàn diện các chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, từ công tác lập pháp, lập quy đến việc giám sát, chất vấn và trả lời chất vấn, quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương, lấy phiếu tín nhiệm, chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, công tác đối ngoại...
Trong công tác lập pháp, lập quy, các địa phương đã rất tích cực trong việc triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội, đặc biệt là những nghị quyết liên quan đến cơ chế, chính sách đặc thù. Công tác giám sát, chất vấn và trả lời chất vấn có nhiều đổi mới, nhất là sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 về hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND.
Bên cạnh đó, công tác giám sát tại hiện trường cũng được quan tâm; việc lấy phiếu tín nhiệm được tiến hành nghiêm túc. Sau giám sát đã thực hiện rất nghiêm quy định của pháp luật liên quan đến xử lý những cán bộ không đủ phiếu tín nhiệm.
Kỳ họp của HĐND cấp tỉnh có nhiều khởi sắc
Theo Chủ tịch Quốc hội, đổi mới hoạt động rõ rệt nhất là kỳ họp của HĐND cấp tỉnh có nhiều khởi sắc; hoạt động các Ban của HĐND được tăng cường nhiều hơn, Tổ đại biểu HĐND và vai trò của đại biểu HĐND ngày được coi trọng. Công tác tiếp công dân, giải quyết kiến nghị của cử tri cũng được thực hiện rất tốt.
Trong năm 2023, qua chất vấn và giải quyết kiến nghị của cử tri đã phát hiện 13.273 vấn đề vướng mắc và bất cập tại địa phương. Các tỉnh đã tập trung giải quyết được 9.618 vấn đề bất cập này, đạt tỷ lệ 72,44%, tốt hơn so với tỷ lệ 70,39% của năm 2022.
Việc tiến hành lập pháp, lập quy, tăng cường hoạt động giám sát, giải quyết kiến nghị của cử tri của các địa phương có mô hình mới, cách làm hay và đều hướng tới mục tiêu kiến tạo phát triển.
Công tác thông tin truyền thông cũng rất được chú trọng, dành nhiều thời lượng hơn, có nhiều mô hình hay. Chẳng hạn, Long An có chương trình Đối thoại trực tiếp, vận động cử tri hiến kế xây dựng quê hương Long An; Thường trực HĐND tỉnh Hậu Giang có chương trình lắng nghe và trao đổi với chủ đề đưa nghị quyết vào cuộc sống; TP. Hồ Chí Minh có mô hình "Dân hỏi chính quyền trả lời", chương trình "Đối thoại cùng chính quyền Thành phố"... Đây là những điểm rất mới, đáng trân trọng, các địa phương có thể nghiên cứu để học tập, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.
Thành công của HĐND năm 2023 có tinh thần chung là “vượt khó, vươn lên”
Nhìn lại những kết quả to lớn đã đạt được, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ biểu dương HĐND các tỉnh, thành phố đã bám sát tinh thần lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo cấp ủy, bám sát nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ. Cùng đó là sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; sự tìm tòi, đổi mới của bản thân các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của Thường trực HĐND, các Ban, các Tổ và của chính đại biểu HĐND. Công tác phối hợp rất chặt chẽ, sát sao giữa chính quyền và HĐND.
“Những nguyên nhân chính trong thành công của HĐND năm 2023 có tinh thần chung là “vượt khó, vươn lên”, Chủ tịch Quốc hội khẳng định.
Về phương hướng, nhiệm vụ sắp tới, Chủ tịch Quốc hội đồng tình với đề xuất của các địa phương và nhấn mạnh một số nội dung.
Thứ nhất, HĐND tiếp tục bám sát, tranh thủ sự lãnh đạo của cấp ủy, Thường trực cấp ủy đối với tổ chức hoạt động của HĐND nhiều hơn nữa.
Thứ hai, tiếp tục tăng cường thực hiện chức năng của cơ quan dân cử địa phương theo quy định của pháp luật để hoàn thành tốt nhất các nhiệm vụ của năm 2024. Trong đó, tập trung tiếp tục rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật ở địa phương.
Thứ ba, tiếp tục đổi mới kỳ họp của HĐND, bởi kỳ họp là phương thức hoạt động cơ bản của HĐND. Năm nay cần tiếp tục tăng cường chất lượng kỳ họp của HĐND cấp tỉnh, chú trọng hơn cho cấp huyện, cấp xã.
Thứ tư, nhiều địa phương có thể học tập, thực hiện phát động phong trào thi đua như HĐND TP. Hải Phòng tổ chức tổng kết công tác HĐND và phát động trong trào thi đua khen thưởng. "Không có phong trào không có kết quả, có kết quả mới có thể đề xuất khen thưởng", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.
Thứ năm, chất lượng đại biểu HĐND quyết định chất lượng hoạt động của cơ quan dân cử địa phương, do đó, đề nghị tiếp tục quan tâm, khích lệ hoạt động của các Ban HĐND, Tổ đại biểu HĐND.
Thứ sáu, tăng cường công tác dân nguyện tại địa phương; tăng cường công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đổi mới tiếp xúc cử tri.
Thứ bảy, quan tâm công tác thành lập địa giới hành chính mới, nhất là các thành phố, thị xã, các phường và sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, huyện. Đây là nội dung trọng tâm mà HĐND có trách nhiệm, nhất là chính sách giải quyết lao động dôi dư, chính sách đãi ngộ với người đương chức, người nghỉ hưu và những người trong diện sắp xếp.
Thứ tám, quan tâm công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ HĐND các cấp, chuẩn bị nguồn cho đại biểu HĐND các cấp, tiến tới Đại hội Đảng các cấp.
Thứ chín, tăng cường tham gia các hoạt động tiến tới kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Nước; 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam; khuyến khích HĐND các địa phương tổ chức Hội diễn văn nghệ quần chúng và lựa chọn tổ chức đêm Gala để chào mừng ngày thành lập HĐND (22.11.1945 - 22.11.2025).
Cuối cùng, Chủ tịch Quốc hội mong muốn, HĐND đóng góp tích cực hơn nữa cho việc xây dựng chính sách và sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.
Về các kiến nghị, đề xuất của các địa phương, Chủ tịch Quốc hội giao Ban Công tác đại biểu làm đầu mối để đôn đốc thực hiện; tổng hợp các kiến nghị đề xuất của Hội nghị năm nay báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
