Theo kết quả giám sát của HĐND tỉnh Thái Nguyên, việc tổ chức thực hiện Chương trình bố trí dân cư tập trung chưa thực sự đồng bộ, thống nhất, sự phối hợp giữa cơ quan chủ trì với các địa phương có lúc, có nơi còn thiếu chặt chẽ. Tiến độ thực hiện các dự án bố trí, ổn định dân cư đã phê duyệt chậm so với chủ trương được HĐND tỉnh thông qua; việc bố trí ngân sách địa phương và lồng ghép các nguồn vốn khác để thực hiện Chương trình chưa đáp ứng được yêu cầu.
Kết quả giám sát cũng cho thấy, các dự án Khu tái định cư tập trung chủ yếu mới hoàn thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng, việc bố trí dân cư di chuyển đến nơi ở mới cơ bản chưa đảm bảo theo quy hoạch. Đến thời điểm giám sát (tháng 5.2023), trong 5 dự án xây dựng khu tái định cư tập trung thì mới có 1 dự án hoàn thành. Việc cung cấp nước sạch và các điều kiện sống cần thiết cho các hộ dân tại một số khu tái định cư tập trung chưa được quan tâm đúng mức. Đơn cử, như: các hộ dân di chuyển từ nơi ở cũ đến Khu tái định cư tập trung phường Tân Phú (thành phố Phổ Yên) từ năm 2021 nhưng đến tháng 5.2023 vẫn chưa được cung cấp nước sinh hoạt do những bất cập về cơ chế bàn giao, quản lý dự án sau đầu tư.
Công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại nơi ở mới, chỉnh lý Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở tại nơi ở cũ cho các hộ đã nhận đất và di chuyển đến sinh sống tại các khu tái định cư của các địa phương còn rất chậm, chưa đúng theo tiến độ đã được các địa phương cam kết. Khu tái định cư xã Tân Thái (huyện Đại Từ) còn 35/37 hộ chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Khu tái định cư xã Linh Thông (huyện Định Hóa) toàn bộ 32/32 hộ chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Khu tái định cư phường Tân Phú (thành phố Phổ Yên) còn 26/33 hộ chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất...
Trước thực tế này, HĐND tỉnh Thái Nguyên kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương có liên quan tích cực phối hợp giải quyết dứt điểm những tồn tại, hạn chế, bất cập trong quá trình triển khai thực hiện dự án Khu tái định cư xã Vạn Thọ, huyện Đại Từ; sớm bố trí vốn để đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện dự án tái định cư tập trung giai đoạn 2021 - 2025 đã được HĐND tỉnh phê duyệt; tiếp tục chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các dự án bố trí ổn định dân cư thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; tăng cường thanh tra, kiểm tra và đánh giá hiệu quả các dự án tái định cư tập trung, dự án ổn định dân cư tại chỗ hoặc xen ghép, từ việc lập dự án đến việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư, đặc biệt là các dự án tái định cư tập trung...
Đối với UBND cấp huyện cần rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch tổng thể bố trí dân cư trên địa bàn phù hợp với quy hoạch xây dựng nông thôn mới, các quy hoạch liên quan và nhu cầu bố trí dân cư, xác định nhu cầu cụ thể theo vùng, khu vực ưu tiên để bố trí kế hoạch thực hiện từng năm, từng giai đoạn, ưu tiên thực hiện bố trí dân cư vùng có nguy cơ cao về thiên tai, xây dựng phương án sản xuất phù hợp với điều kiện của từng khu tái định cư, bảo đảm tính ổn định lâu dài cho các hộ dân; chủ động bố trí ngân sách, lồng ghép các chương trình, dự án và huy động các nguồn vốn hợp pháp trên địa bàn để đảm bảo kinh phí tổ chức thực hiện Chương trình.
