Ngày 19.5.2023, Cục Quản lý môi trường y tế - Bộ Y tế ban hành văn bản số 356/MT xây dựng các tài liệu về Hướng dẫn xử lý nước hộ gia đình bằng các biện pháp đơn giản.
Các tài liệu này nhằm giúp người dân có những kiến thức cơ bản trong việc xử lý nước, để có nước an toàn sử dụng, đảm bảo chất lượng nước sạch dùng cho mục đích sinh hoạt và đảm bảo vệ sinh môi trường trong mùa khô hạn thiếu nước.
Theo hướng dẫn từ Bộ Y tế, người dân nên lựa chọn nước giếng đào, nước giếng khoan để xử lý. Trong trường hợp không có nguồn nước ngầm, phải sử dụng nước ao hồ, sông suối, kênh rạch thì người dân cần lựa chọn những điểm có khả năng ít bị ô nhiễm nhất, cố gắng lấy nước càng xa bờ càng tốt để xử lý.
Hai bước xử đơn giản để có nước sạch an toàn sử dụng
Bước 1: Làm trong nước. Để có nước đảm bảo, bước đầu tiên cần áp dụng là làm trong nước. Lưu ý trong trường hợp phải sử dụng nguồn nước có bề mặt quá đục hoặc nhiều phù sa, người dân cần lọc bỏ bớt phù sa bằng các lớp vải màn trước khi làm trong nước.
Có nhiều cách làm trong nước, đơn giản nhất là dùng phèn chua hoặc lọc bằng vải sạch. Đối với phèn chua, người dân có thể áp dụng công thức: 1g phèn chua (một miếng bằng khoảng nửa đốt ngón tay) và 20 lít nước. Múc một gáo nước, hoà lượng phèn tương đương thể tích nước cần làm trong cho tan hết, cho vào dụng cụ chứa nước và khuấy đều, chờ khoảng 30 phút cho cặn lắng hết xuống đáy rồi gạn lấy nước trong.
Nếu không có phèn chua, người dân có thể dùng vải sạch để lọc nước, giữ lại các cặn bẩn, làm vài lần cho đến khi được nước trong. Cần chú ý dùng vải lọc bằng cốt tông để lọc nước đi qua được, thay vải khi thấy cặn trên vải lọc nhiều.
Bước 2: Khử trùng nước. Sau khi làm trong nước, bước thứ hai trong hướng dẫn xử lý nước là khử trùng. Các cách khử trùng nước thông dụng là sử dụng hóa chất hoặc đun sôi.
Đối với khử trùng nước bằng hóa chất, cần lưu ý áp dụng khác nhau cho nguồn nước cấp cho tập thể hoặc nhiều hộ gia đình sử dụng và nguồn nước chỉ cấp cho một hộ gia đình.
Chú ý việc thực hiện khử trùng nước với nguồn nước nước cấp cho tập thể hoặc nhiều hộ gia đình phải do cán bộ y tế có chuyên môn chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện.
Bên cạnh những hướng dẫn về các xử lý nước, Bộ Y tế khuyến cáo người dân rằng nước đã được khử trùng có thể sử dụng cho mục đích sinh hoạt, tuy nhiên vẫn phải đun sôi rồi mới uống trực tiếp được.
Người dân không tiến hành khử trùng đồng thời với đánh phèn vì phèn làm mất tác dụng khử trùng của Clo. Sau khi khử trùng ngửi thấy mùi Clo thì việc khử trùng mới có tác dụng.
Trường hợp nếu lỡ cho quá nhiều Clo, người dân nên mở nắp, chờ thêm nửa giờ hoặc một giờ nữa cho bớt mùi rồi mới sử dụng. Trước khi tiến hành khử trùng, cần kiểm tra hạn sử dụng của hóa chất, nên sử dụng hóa chất còn hạn sử dụng để đảm bảo liều lượng và hiệu quả khử trùng.
Đối với phương pháp khử trùng nước bằng việc đun sôi nước, Bộ Y tế cho biết người dân chỉ sử dụng nước để uống trực tiếp sau khi đã đun sôi. Nước sau khi đun sôi không được để quá lâu, nên thường xuyên đun nước mới hàng ngày để uống. Trong trường hợp không có hóa chất khử trùng, chỉ ăn uống nước đã đun sôi kỹ, không ăn các loại rau sống rửa bằng nước chưa khử trùng.
Ngoài các biện pháp xử lý nước như trên, hộ gia đình có thể sử dụng thêm thiết bị lọc để xử lý nước. Hiệu quả lọc nước của thiết bị phụ thuộc vào chất lượng nước đầu vào, công nghệ lọc, tình trạng và chất lượng của thiết bị lọc, thời gian sử dụng...
Hiện nay có nhiều loại thiết bị lọc nước của nhiều hãng với các loại công nghệ khác nhau. Nên sử dụng những thiết bị đã được kiểm tra của các cơ quan chức năng, đồng thời tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất để đảm bảo hiệu quả lọc nước.
Lưu ý nước đầu vào của các thiết bị lọc nước phải là nước đã được làm trong, không dùng trực tiếp nước bề mặt từ ao hồ, sông suối, kênh rạch… để tránh bít tắc thiết bị lọc.
