| “Mơ rồng” dự Festival các trường Nghệ thuật sân khấu khu vực châu Á - Thái Bình Dương từ 24 - 28.9, sau đó tham gia Liên hoan Sân khấu Thử nghiệm Quốc tế Hà Nội 2019 do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức, diễn ra từ 4 - 10.10. Sau Liên hoan, vở diễn sẽ phục vụ khán giả tại Nhà hát Múa rối Thăng Long từ 20.10, vào sáng thứ Bảy và Chủ nhật hàng tuần. |
Mở rộng không gian truyền thống
Vở diễn kể lại giấc mơ của một nghệ sĩ chuyên tạo hình các nhân vật rối, trong một đêm sáng tạo miệt mài, anh mệt quá đã ngủ thiếp đi giữa những nhân vật rối đang trong thời gian hoàn thiện. Trong giấc mơ, anh thấy chú Tễu và Rồng Bay chu du vòng quanh Trái đất, từ châu Á sau trận động đất kinh hoàng, chống trả bầy quạ dữ, rồi cả ba trở thành bạn đồng hành. Họ gặp gia đình Rồng Vàng ở châu Âu, giúp vợ chồng Rồng Vàng bảo vệ đứa con khỏi nanh vuốt diều hâu và chó sói. Hành trình đưa họ tới châu Phi, cảm hóa Rồng Lửa; tới châu Mỹ phát hiện âm mưu kích động xung đột giữa cá sấu, khủng long, Rồng Gió. Đến châu Đại dương, họ cùng Rồng Nước chiến đấu bảo vệ vùng biển. Vở diễn kết thúc với Lễ hội Hòa bình, nơi Tễu và Rồng Bay mời bè bạn bốn biển, năm châu về quanh Hồ Hoàn Kiếm.
Theo biên kịch, đạo diễn Lê Quý Dương, với thời lượng 60 phút, “Mơ rồng” đưa đến thông điệp về sự chia sẻ và tìm kiếm cách giải quyết các vấn đề của nhân loại hôm nay như: Biến đổi khí hậu, rác thải công nghệ, tranh chấp đại dương, bệnh tật, đói nghèo, xung đột quyền lực, bắt cóc trẻ em… “Vở diễn là một thử nghiệm thú vị nhưng cũng đầy thách thức trong việc mở rộng không gian và khả năng diễn tả của nghệ thuật múa rối nước truyền thống; đồng thời là phép thử mạo hiểm về kỹ thuật biểu diễn hình thể của diễn viên, khi hóa thân vào thể xác, lúc nhập tâm thành linh hồn các nhân vật rối tưởng vô tri vô giác nhưng có một đời sống nội tâm vô cùng phong phú”.
Là nghệ sĩ biểu diễn múa rối trên 20 năm, song NSƯT Võ Thùy Dương cho biết, lần thử nghiệm này khác với nghệ thuật múa rối mà chị và các đồng nghiệp tại Nhà hát Múa rối Thăng Long vẫn thể hiện. “Mơ rồng” mang đến cho các diễn viên phong cách hoàn toàn mới, dùng chính ngôn ngữ hình thể cộng hưởng để lột tả suy nghĩ của nhân vật rối. “Được biểu diễn trong một không gian mở, giải tỏa trí tò mò của người xem khiến bản thân tôi có thêm động lực trong các xen diễn hình thể, cả khi nhập tâm điều khiển các con rối”.
Không gian của vở diễn không chỉ gói gọn tại thủy đình, mà rộng khắp khán phòng. Con rối không chỉ xuất hiện trước mặt người xem mà còn ở sau lưng, hai bên khán đài, với các màn diễn tung hứng hóm hỉnh giữa các con rối, diễn viên…
 |
Sự biến ảo của nghệ sĩ
Tất nhiên, các nghệ sĩ cũng gặp nhiều khó khăn. “Múa rối là bộ môn nghệ thuật tổng hợp, nếu diễn viên kịch học kịch nhiều hơn, ca sĩ học hát nhiều hơn, thì nghệ sĩ múa rối phải học hát, học múa và nhảy, học giải phóng hình thể. Chúng tôi cũng phải làm việc với cường độ mạnh hơn, cao hơn, sao cho khi truyền tải sang con rối người xem cảm nhận được”, NSƯT Võ Thùy Dương cho hay.
NSƯT Lê Thu Huyền, người đảm nhiệm vai diễn hình tượng rồng đất tiết lộ, con rối chị mang có trọng lượng hơn 10kg, lại xuất hiện trong nhiều xen diễn, cả trên cạn và dưới nước. “Sức nặng của đạo cụ khi lần đầu tiên biểu diễn dưới nước mà không có bảo hộ khiến tôi gặp nhiều trở ngại. Tuy nhiên, tôi thấy hài lòng vì đã được thỏa sức sáng tạo, được thể hiện ngôn ngữ hình thể, hòa hợp các động tác biểu diễn rối với âm thanh, ánh sáng và tiếng động để hoàn thành vai diễn với cảm xúc thăng hoa nhất”.
Dẫu vậy, theo NSƯT Quốc Khanh, cách dàn dựng mới mẻ của “Mơ rồng” cũng tạo nguồn cảm hứng rất lớn cho anh và các bạn diễn. Trước mỗi buổi tập, anh và các bạn diễn đều được đạo diễn cho luyện các bài tập điều khiển khớp cổ tay, chân, lấy hơi… để các động tác hình thể thêm mềm mại, uyển chuyển. “Hướng đi của “Mơ rồng” đã cho tôi và những diễn viên trẻ hoàn toàn tự do sáng tạo thể hiện tốt nhất vai diễn của mình”, NSƯT Quốc Khanh chia sẻ.
Trong vai trò điều khiển nhân vật cá sấu và lợn, nghệ sĩ Vũ Thị Phương Linh cũng hào hứng: “Mình là rối và rối là mình. Mình không chỉ là người điều khiển, mà còn mang lại cho khán giả trải nghiệm mới mẻ về nghệ thuật rối”. Còn nghệ sĩ Nguyễn Xuân Long vai rồng châu Mỹ trong tạo hình ranh mãnh, gian xảo, hài hước thì chia sẻ: “Thường thì tôi điều khiển con rối cáo bắt vịt, ông lão bắt cá… Với vở diễn này tôi được hóa thân với một vai trò khác hẳn, được thể hiện mình nhiều hơn. Tôi cũng như các nghệ sĩ khác đã tự tìm tòi để có cách thể hiện độc đáo cho nhân vật của mình. Chúng tôi không chỉ tập điểu khiển rối mà còn tập như những diễn viên múa thể nghiệm. “Mơ rồng” là vở diễn hoàn toàn mới lạ, chúng tôi cảm nhận rằng đây là một hướng đi mới mẻ, kỳ vọng thu hút nhiều đối tượng khán giả”.
