Việc có nhiều ý kiến bình luận đối với luận án tiến sĩ “Nghiên cứu ảnh hưởng của đặc điểm nhân trắc ngực nữ sinh Bắc Việt Nam tới áp lực và độ tiện nghi áp lực của áo ngực” của Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội (HUST) cho thấy cộng đồng rất quan tâm và rất kỳ vọng về chất lượng của các luận án tiến sĩ của các cơ sở đào tạo tiến sĩ tại Việt Nam.
Đây là một tín hiệu rất tốt và có thể góp phần thúc đẩy chất lượng đào tạo tiến sĩ trong nước.
Luận án tiến sĩ là một minh chứng cho thấy tác giả của luận án có thể bắt đầu làm nghiên cứu khoa học độc lập. Và nghiên cứu khoa học nói chung là không biên giới nên việc cộng đồng kỳ vọng chất lượng của các luận án tiến sĩ trong nước không thua kém các luận án tiến sĩ ở các cơ sở đào tạo tiến sĩ có uy tín trên thế giới là điều tất yếu và rất trân trọng.
Luận án tiến sĩ với tiêu đề đã nêu được thực hiện tại HUST, một trường đại học có uy tín rất cao chẳng những ở Việt Nam mà còn cả trong khu vực và trên thế giới.
Cụ thể, HUST hiện được xếp vào top 700 các đại học hàng đầu thế giới (hạng 694) theo Bảng xếp hạng đại học thế giới SCIMAGO (Tây Ban Nha), một bảng xếp hạng đại học rất uy tín và khách quan tuyệt đối. Điều đó có thể thấy HUST luôn phải bảo đảm chất lượng đào tạo, đặc biệt là đạo tạo tiến sĩ, và có thể các chuẩn mực của HUST nói chung phải tương đương top 700 thế giới.
Việc đánh giá một luận án tiến sĩ thì nói chung là phải đánh giá qua nội dung, kết quả của luận án là gì, có đóng góp gì mới cho chuyên ngành không, các kết quả nghiên cứu có được công bố trên những diễn đàn khoa học uy tín không,… Một cách ngắn gọn là luận án tiến sĩ có đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tối thiểu về chất lượng của cơ sở đào tạo không.
Như vậy, không thể đánh giá một luận án tiến sĩ chỉ thông qua tiêu đề. Tuy nhiên, thông thường thì tiêu đề là ấn tượng đầu tiên đối với người đọc, chỉ cần lướt qua tiêu đề của một ấn phẩm khoa học thì người đọc có thể quyết định có nên đọc nội dung ấn phẩm khoa học đó không.
Ngoài ra, đối với những lĩnh vực về khoa học xã hội và nhân văn thì chỉ cần lướt qua tiêu đề, người đọc có thể dự đoán phần nào nội dung của ấn phẩm nên việc lựa chọn một tiêu đề vừa bảo đảm tính khoa học và vừa bảo đảm tính không tầm thường thì đôi khi lại là một thử thách.
Trở lại luận án tiến sĩ về áo ngực, thật ra các nhà nghiên cứu trên thế giới cũng có nhiều nghiên cứu về chủ đề này.
Điều này có thể cho thấy đây là một chủ đề thú vị, quan trọng và có thể có ý nghĩa thiết thực vì liên quan đến thẩm mỹ và cả sức khỏe; đây là 2 chủ đề thu hút nhiều sự quan tâm của tất cả các giới, chứ không phải chỉ riêng giới khoa học.
Chỉ cần truy suất từ Cơ sở dữ liệu thống kê khoa học Web of Science (Clarivate, Mỹ) với từ khóa “bra” (áo ngực) trong tiêu đề thì có thể tìm thấy 836 công trình ISI công bố các kết quả nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến áo ngực.
Đây là một thông tin rất thú vị và cho thấy tầm quan trọng của các chủ đề nghiên cứu liên quan đến áo ngực. Như vậy, việc một nghiên cứu sinh của HUST đã thực hiện một luận án tiến sĩ về chủ đề áo ngực là hết sức bình thường và nói chung là khoa học.
Tóm lại, một luận án tiến sĩ phải có nội dung nghiên cứu đáp ứng đầy đủ chuẩn mực về chất lượng theo yêu cầu của cơ sở đào tạo. Ngoài ra, cả nghiên cứu sinh và người hướng dẫn luận án tiến sĩ cũng hết sức cân nhắc trong việc một tiêu đề cho luận án sao cho vừa khoa học và vừa không tầm thường.
Việc đánh giá một luận án tiến sĩ không chỉ qua tiêu đề, nhưng đừng nên xem nhẹ tiêu đề, nhất là đối với những chuyên ngành khoa học xã hội, nhân văn, kinh tế…
