Chiều 1.12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị Thủ tướng với 28 tỉnh, thành phố ven biển về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ và trực tuyến tới hơn 600 điểm cầu tại các xã, phường, thị trấn, huyện, thị, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Dự hội nghị tại đầu cầu Trụ sở Chính phủ có các Bộ trưởng; lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương; các chuyên gia, nhà khoa học.
Dự hội nghị tại điểm cầu các địa phương có Bí thư, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân, các sở, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan từ cấp xã đến cấp tỉnh.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết năm 2021, Thủ tướng Chính phủ đã có cuộc họp trực tuyến với 28 tỉnh, thành phố ven biển và giao lãnh đạo Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương phối hợp, cùng ngư dân để gỡ thẻ vàng IUU.
“Việc gỡ thẻ vàng IUU, không phải để EC rút thẻ vàng mà vì lợi ích của nhân dân, lợi ích của quốc gia dân tộc, hình ảnh đất nước. Tuy nhiên tình trạng thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định vẫn chưa được giải quyết triệt để,” Thủ tướng nhấn mạnh.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu qua hội nghị này, trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở; xác định rõ trách nhiệm thuộc cấp nào, tại ai mà hiệu quả thấp. “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ. Vậy trong vấn đề này cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân đã làm hết trách nhiệm chưa,” Thủ tướng đặt câu hỏi.
Thủ tướng đề nghị các đại biểu thảo luận, chỉ rõ nguyên nhân, vướng mắc, trách nhiệm để có giải pháp thấu đáo, thực hiện hiệu quả việc gỡ thẻ vàng IUU, trên tinh thần “nghĩ thật, nói thật, làm thật, hiệu quả thật, người dân được hưởng thành quả thật; đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện; đã thực hiện phải có hiệu quả.”
Đặc biệt, phải biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với những người, đơn vị thực hiện tốt, cùng với đó phải xử lý nghiêm những hành vi cố tình vi phạm.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tình hình chống khai thác IUU sau 5 năm bị cảnh báo “Thẻ vàng” đã có những chuyển biến tích cực; tuy nhiên hiện nay vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế chậm khắc phục trên thực tế tại địa phương và đã được Đoàn Thanh tra của EC ghi nhận, đánh giá và khuyến nghị tại đợt thanh tra lần thứ 3.
EC ghi nhận và đánh giá cao quyết tâm chính trị của Việt Nam, đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp tốt với các Bộ, ngành và địa phương chỉ đạo và tổ chức triển khai nhiều giải pháp tích cực để chống khai thác IUU; chuẩn bị tốt nội dung, kế hoạch, chương trình làm việc với Đoàn Thanh tra của EC, cung cấp đầy đủ các hồ sơ, tài liệu liên quan đảm bảo tính minh bạch, trung thực và khánh quan.
Tình hình chống khai thác IUU tại Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực hơn rất nhiều so với lần thanh tra thực tế lần thứ 2 vào năm 2019 như đã hoàn thiện khung pháp lý; công tác theo dõi, quản lý đội tàu, giám sát sản lượng lên bến; thực hiện xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác trong nước và nhập khẩu; công tác thực thi pháp luật, xử phạt vi phạm hành chính đã được cải thiện và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận.
Tuy nhiên, cần rà soát, điều chỉnh một số quy định pháp lý. Đội tàu lớn so với lượng nguồn lợi. Việc đăng ký, đăng kiểm chưa hoàn thành.
Tình trạng tàu cá mất kết nối VMS, vượt ranh giới trên biển vẫn diễn ra phổ biến nhưng công tác điều tra, xử lý vi phạm hành chính tại địa phương còn rất hạn chế so với các vụ việc vi phạm.
Công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng còn chưa chặt chẽ, tỷ lệ giám sát sản lượng lên bến còn thấp. Việc ghi, nộp và chất lượng nhật ký khai thác chưa đạt yêu cầu.
Cùng với đó, việc thực hiện xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác trong nước còn nhiều tồn tại; chưa kiểm soát được nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác nhập khẩu từ nước ngoài vào Việt Nam bằng tàu container để xuất khẩu sang thị trường khác ngoài châu Âu dẫn tới rủi ro vi phạm IUU.
Nguy cơ xảy ra tình trạng nguyên liệu thô trong nước và nước ngoài được trộn lẫn để chế biến, xuất khẩu vào thị trường EU. Tình trạng tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài vẫn xảy ra, diễn biến phức tạp...
