Thắng về doanh thu
Nếu dư âm của dịch Covid-19 vẫn còn kéo đến năm 2022 thì sang đầu năm 2023, điện ảnh Việt có dấu hiệu bứt phá tích cực sau thời gian dài ảm đạm, mở màn bằng sự bùng nổ về doanh thu của phim Nhà bà Nữ.
Dù nhận được ý kiến trái chiều về chất lượng song dự án do Trấn Thành đạo diễn đã đứng đầu bảng xếp hạng phòng vé Việt Nam trong nhiều tuần do Box Office Vietnam (đơn vị quan sát phòng vé độc lập) thống kê, lập kỷ lục là phim Việt ăn khách nhất mọi thời với doanh thu hơn 459,6 tỷ đồng.
Sau đó, nhiều phim Việt cũng nối gót đạt doanh thu cao, thành công “lôi kéo” khán giả ra rạp như Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh (273,1 tỷ đồng), Siêu lừa gặp siêu lầy (121,1 tỷ đồng), Chị chị em em 2 (121 tỷ đồng), Con Nhót mót chồng (75 tỷ đồng)…
Theo số liệu thống kê của Cục Điện ảnh, trong 6 tháng đầu năm 2023, tổng doanh thu của phim Việt đã vượt mốc 1.000 tỷ đồng, dù chỉ mới có khoảng 10 dự án điện ảnh nội địa trình làng.
Đây là thành tích tốt nhất của thị trường điện ảnh nước nhà 5 năm qua. Thành tích này cũng cao gấp 1,4 lần so với 6 tháng đầu năm 2019 - giai đoạn từng được coi là đỉnh cao của điện ảnh Việt với tổng doanh thu 715 tỷ đồng/18 phim.
Đến nửa cuối năm 2023, bức tranh phim Việt có phần ảm đạm, số lượng phim ra mắt nhiều hơn nhưng phần lớn đạt doanh thu thấp, chỉ có hai phim đạt doanh thu cao là Đất rừng phương Nam (140,4 tỷ đồng) và Người vợ cuối cùng (97,1 tỷ đồng).
Như vậy, năm 2023 đã có 25 bộ phim ra mắt, tổng doanh thu hơn 1.500 tỷ đồng. Nhìn chung, đây là một năm khá đặc biệt với điện ảnh Việt khi số lượng phim mới ra rạp tuy ít nhưng lại là năm thắng lớn về doanh thu.
Bên cạnh những tác phẩm nổi bật, năm 2023 cũng có nhiều bộ phim kém đặc sắc, thậm chí bị đánh giá là “thảm họa phòng vé”. Điển hình trong số đó là Biệt đội rất ổn, Bến phà xác sống, Live: Phát trực tiếp, Khi ta 25, Giao lộ 8675, Fanti…
Bầu không khí điện ảnh sôi động
2023 được cho là năm có khá nhiều kỳ hội thảo, tọa đàm… do Cục Điện ảnh, Hội Điện ảnh Việt Nam phối hợp với một số đơn vị tổ chức, chủ yếu xoay quanh các nội dung về “công nghiệp điện ảnh”.
Để điện ảnh gặt hái thành công như kỳ vọng còn là chặng đường rất dài nhưng điều này cũng góp phần không nhỏ nâng cao vị thế của ngành điện ảnh trong sự phát triển nền kinh tế sáng tạo, đồng thời mở ra hướng đi tiềm năng của điện ảnh khi gắn kết với du lịch, thương mại và dịch vụ.
Đặc biệt, sau khi Luật Điện ảnh mới có hiệu lực từ đầu năm 2023 cho phép các tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp và UBND cấp tỉnh được tổ chức liên hoan phim, tuần lễ phim, đã bước đầu tạo nên không khí sôi động cho đời sống điện ảnh trong nước.
Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần thứ nhất được tổ chức ở thành phố biển trung tâm của miền Trung gắn với mục tiêu phát triển du lịch. Liên hoan phim ngắn Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ Icũng đã diễn ra, trong khi Liên hoan phim Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ nhất đã chính thức khởi động, diễn ra tháng 4.2024, gắn với mục tiêu đưa TP. Hồ Chí Minh trở thành thành phố điện ảnh.
Riêng việc có thêm các liên hoan phim quốc tế được nhận định sẽ mang đến nhiều lợi ích, sự chủ động trên “sân nhà”.
Bên cạnh đó, việc hướng ra bên ngoài cũng ngày càng được các nhà làm phim quan tâm. Năm 2023, Việt Nam có 1 phim vào top 15 đề cử tại Oscar hạng mục phim tài liệu (Những đứa trẻ trong sương), 1 phim thắng giải Camera Vàng danh giá ở LHP Cannes (Bên trong vỏ kén vàng) cùng một số phim đạt các giải thưởng ở các liên hoan phim khu vực... Kết quả đó góp phần thể hiện dấu ấn của điện ảnh Việt trên trường quốc tế.
Mong chờ những đột phá
Trong bối cảnh thế giới và trong nước đang đối mặt với nhiều khó khăn, điện ảnh Việt Nam vẫn tăng trưởng với nhiều thành tựu, cho thấy tiềm năng còn nhiều phía trước.
Năm 2024 sẽ “chào sân” với những cái tên đạo diễn quen thuộc, điển hình là Mai của Trấn Thành và Gặp lại chị bầu của Nhất Trung. Cả hai dự kiến ra mắt vào dịp Tết nguyên đán, hứa hẹn thu hút khán giả. Ngoài ra, còn nhiều tác phẩm khác cũng đang chuẩn bị bước vào guồng chạy đua, nhằm mục tiêu giành kỷ lục doanh thu phòng vé.
Tuy nhiên, vấn đề cần được đặt ra trong năm 2024 (và kể cả sau này) là các dự án điện ảnh đạt được cả hai mục tiêu là doanh thu và chất lượng. Theo các chuyên gia, với sự tâm huyết, sự đầu tư ngày càng chỉn chu và nỗ lực của các nhà làm phim, điện ảnh Việt hoàn toàn có khả năng kéo nhiều khán giả đến với rạp chiếu bằng những tác phẩm chất lượng.
Bên cạnh đó, cùng với các liên hoan phim trong nước và quốc tế, hội nghị xúc tiến đầu tư vào lĩnh vực điện ảnh cũng như hoạt động thúc đẩy thực hiện Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam... có thể tin rằng ngành điện ảnh sẽ có những bước phát triển bứt phá.