Sau khi nghe Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án báo cáo nội dung Đề án, Bộ Chính trị đã thảo luận, thống nhất đánh giá: Trong những năm qua, nhất là trong 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW, sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được củng cố, tăng cường và phát huy, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân; từng bước thu hẹp khoảng cách chênh lệch giữa các vùng, miền; quan tâm phát triển toàn diện khu vực miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng khó khăn, giữ vững ổn định chính trị, tăng cường đồng thuận xã hội, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Từng bước hoàn thiện cơ chế phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, mở rộng dân chủ trực tiếp, nâng cao dân chủ đại diện. Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; tổ chức vận động, tập hợp Nhân dân tham gia các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước, khơi dậy tiềm năng, sức sáng tạo của Nhân dân đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị được đặc biệt coi trọng, có chuyển biến tích cực, bảo đảm để Đảng thực sự là hạt nhân lãnh đạo khối đại đoàn kết toàn dân tộc; đã hình thành cơ chế động viên Nhân dân tham gia và dựa vào Nhân dân để xây dựng, chỉnh đốn Đảng, qua đó tăng cường niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Việc cụ thể hoá và tổ chức thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, về phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở một số lĩnh vực, địa bàn kết quả còn thấp; đời sống của một bộ phận nhân dân còn khó khăn; khoảng cách chênh lệch giữa các vùng, miền, khu vực còn lớn. Cơ chế "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ" và phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng" chưa cụ thể hoá kịp thời; quyền làm chủ của Nhân dân, nhất là dân chủ ở cơ sở có lúc, có nơi còn vi phạm. Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các hội quần chúng chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm trong tập hợp, đoàn kết, đại diện quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân; hoạt động giám sát, phản biện xã hội chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Bộ Chính trị khẳng định: Đại đoàn kết toàn dân tộc là truyền thống quý báu, là đường lối chiến lược của Đảng, là nhân tố quyết định mọi thắng lợi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nền tảng vững chắc của đại đoàn kết toàn dân tộc là liên minh giai cấp công nhân, nông dân và đội ngũ trí thức, là quan hệ gắn bó bền chặt giữa Đảng với dân, là niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước; là đoàn kết giữa các giai tầng xã hội, các dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam ở trong nước, ngoài nước và nhân dân yêu chuộng hoà bình, tiến bộ trên thế giới. Tiếp tục phát huy truyền thống đại đoàn kết dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc; lấy lợi ích hợp pháp, chính đáng, sự hài lòng của người dân là trung tâm của mọi chủ trương, chính sách; bảo đảm sự công bằng, bình đẳng của mỗi người dân trong tiếp cận nguồn lực, cơ hội phát triển, đóng góp và thụ hưởng thành quả của sự phát triển. Đại đoàn kết toàn dân tộc trên cơ sở phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, tôn trọng quyền con người, quyền công dân, thực hiện quyền làm chủ của Nhân dân. Đại đoàn kết là sự nghiệp của toàn dân tộc; chăm lo bồi đắp, bảo vệ, gìn giữ khối đại đoàn kết là trách nhiệm của hệ thống chính trị và của mỗi người dân. Đoàn kết trong Đảng là hạt nhân để xây dựng đoàn kết của hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội làm nòng cốt để tập hợp, đoàn kết, phát huy mọi nguồn lực, tiềm năng, sức sáng tạo của Nhân dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Bộ Chính trị giao Ban Chỉ đạo Đề án tiếp thu ý kiến của Bộ Chính trị và các cơ quan liên quan để hoàn thiện Đề án, báo cáo Bộ Chính trị trình Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Hội nghị Trung ương 8 (tháng 10.2023).
