Trong không khí vui tươi, phấn khởi của cả nước hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, 49 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước, tại vùng đất Chi Lăng - địa danh đi sâu vào tâm trí, tình cảm của Nhân dân, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng cùng lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương dự Lễ khởi công Dự án tuyến cao tốc Cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng, góp phần phát triển hạ tầng chiến lược kết nối các vùng cả nước.
Thủ tướng nêu rõ, Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã xác định mục tiêu đến năm 2030 cả nước có 5.000 km cao tốc, trong đó có tuyến cao tốc chiến lược Bắc - Nam phía Đông; thúc đẩy 3 đột phá chiến lược, nhất là đột phá về hạ tầng giao thông. Dự án tuyến cao tốc Cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng là tuyến cao tốc cuối cùng của Cao tốc Bắc - Nam phía Đông, nối Hà Nội với Lạng Sơn và Lạng Sơn với Cao Bằng. Dự án được giao Tập đoàn Đèo Cả thi công - đơn vị có uy tín trong thi công các tuyến cao tốc, hầm đường bộ.
Việc xây dựng tuyến cao tốc này có 6 ý nghĩa quan trọng: một là, góp phần thực hiện mục tiêu Đại hội lần thứ XIII của Đảng về phát triển hạ tầng giao thông; hai là, đáp ứng lòng mong mỏi của nhân dân Lạng Sơn và Cao Bằng, góp phần thực hiện 3 đột phá chiến lược; ba là, kết nối giao thông, kinh tế giữa ASEAN - Trung Quốc, Việt Nam - Trung Quốc, giữa 2 vùng kinh tế động lực là vùng đồng bằng sông Hồng và vùng miền núi phía bắc; bốn là, kết nối hai hành lang, một vành đai của Việt Nam với Vành đai con đường của Trung Quốc, kết nối Hà Nội - Lạng Sơn - Cao Bằng, Cao Bằng - Lạng Sơn - Quảng Ninh, mở ra không gian phát triển mới, đặc biệt là với 2 tỉnh Cao Bằng và Lạng Sơn với Quảng Ninh, Hải Phòng; năm là, thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát, tự chủ của địa phương; sáu là, thực hiện chủ trương hợp tác công - tư theo hình thức PPP, có sự đồng lòng ủng hộ của Nhân dân.
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao sự nỗ lực cố gắng hoàn thành các thủ tục đầu tư của các bộ, ngành liên quan; đánh giá cao sự nỗ lực của tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh để chuẩn bị khởi công tuyến cao tốc và kết nối lên tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh, kết nối 6 cặp cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn và Cao Bằng. Thủ tướng đánh giá cao sự cố gắng, nỗ lực của Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn đã mạnh dạn nhận trách nhiệm Chính phủ giao; đồng thời, cảm ơn nhân dân tỉnh Lạng Sơn nơi có dự án đi qua đã nhường đất thực hiện dự án.
Thời gian tới, công việc còn rất nhiều vì đến năm 2025 phải hoàn thành thông xe dự án, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành Trung ương tiếp tục đồng hành với Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc thuộc thẩm quyền, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, phối hợp chặt chẽ với tất cả trách nhiệm, không đùn đẩy, né tránh.
Đối với địa phương, Thủ tướng đề nghị tiếp tục phát huy tính tự lực, tự cường, tinh thần trách nhiệm trong điều kiện mới, hoàn cảnh mới trong thi công tuyến cao tốc này để bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng, an toàn, vệ sinh môi trường, kỹ mỹ thuật, quản lý Nhà nước thật tốt dự án.
Đối với nhà đầu tư, Thủ tướng đề nghị làm đúng luật, tránh tiêu cực, lợi ích nhóm, bảo đảm việc chỉ đạo thi công đúng tiến độ, chất lượng, an toàn, vệ sinh môi trường, tiêu chuẩn theo quy định. Địa phương và doanh nghiệp tiếp tục chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của người dân đã nhường đất cho dự án, di dời đến nơi ở mới có đời sống ít nhất bằng hoặc hơn nơi ở cũ.
Với các nhà thầu tư vấn, giám sát phải thực hiện đúng quy định của Nhà nước về tiến độ, chất lượng công trình, kỹ mỹ thuật, bảo đảm an toàn lao động, vệ sinh môi trường, phải hoàn nguyên sau thi công, bảo đảm môi trường sạch đẹp.
Với tinh thần công việc nhiều, yêu cầu cao, thời gian ngắn, các nhà thầu thi công, tư vấn, giám sát thực hiện "3 ca, 4 kíp", làm việc xuyên ngày nghỉ, ngày lễ, ngày Tết, "vượt nắng, thắng mưa", "ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương", "chỉ bàn làm, không bàn lùi" để hoàn thành các nhiệm vụ đặt ra. Thủ tướng mong nhân dân tiếp tục ủng hộ việc thi công dự án theo đúng tiến độ, mục tiêu đề ra; tiếp tục hỗ trợ các nhà quản lý, nhà thầu thực hiện đúng yêu cầu của dự án.
Thủ tướng cảm ơn lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, đồng bào nhân dân tỉnh Lạng Sơn đã cổ vũ cho dự án.
Nhân dịp này, Thủ tướng đánh giá cao Lạng Sơn đã hưởng ứng Phong trào thi đua “xoá nhà tạm, nhà dột nát” đến năm 2025, huy động các nguồn lực với tinh thần “tương thân tương ái”, “lá lành đùm lá rách”. Thủ tướng nêu rõ, phong trào thi đua này phải mang tính toàn dân, “ai có công góp công, ai có của góp của, ai có nhiều góp nhiều, ai có ít góp ít” để xoá nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo.
Thủ tướng cũng biểu dương các ngân hàng đã tài trợ cho nhà đầu tư vay vốn; mong các doanh nghiệp, các nhà đầu tư và các ngân hàng đã cam kết, đã hứa thì phải thực hiện; đã làm thì phải có kết quả cụ thể, "cân, đong, đo, đếm" được.
Tại buổi lễ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Đèo Cả Hồ Minh Hoàng nhấn mạnh, việc thực hiện dự án cao tốc Cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có rất nhiều ý nghĩa quan trọng. Dự án hoàn thành sẽ hỗ trợ giải quyết bài toán lưu lượng, doanh thu thấp của tuyến “cao tốc cụt” Bắc Giang - Lạng Sơn hiện nay, là cơ sở để các bên khi tham gia các dự án PPP ý thức được trách nhiệm của mình để khi gặp khó hãy cùng nhau kiên định đồng hành tháo gỡ. Khi làm các Dự án khó, Tập đoàn Đèo Cả đều xác định “muốn thông đường thực địa, phải thông đường trách nhiệm”; qua đây các nhà đầu tư sẽ quyết tâm “thông đường Dự án” Cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng. Tập đoàn Đèo Cả nói riêng và Liên danh nhà đầu tư nói chung cam kết với Chính phủ, người dân sẽ thực hiện dự án với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, “chỉ tiến không lùi”.
“Chúng tôi sẽ lấy công trường Dự án làm nơi thao trường đào tạo thực chiến không chỉ cho Tập đoàn Đèo Cả mà còn cho các doanh nghiệp khác, cùng phát triển khi thực hiện những giải pháp đầu tư PPP++, tổ chức thi công, kiểm soát tiến độ và chi phí Dự án bằng công nghệ mới như nhận diện khuôn mặt bằng sinh trắc học để quản lý nhân sự, cân điện tử để kiểm soát vật liệu, công nghệ BIM để quản lý chất lượng và tiến độ Dự án”, ông Hồ Minh Hoàng nhấn mạnh.
Dự án tuyến cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng được đầu tư theo phương thức đối tác công-tư, loại hợp đồng BOT, do Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn làm cơ quan nhà nước có thẩm quyền với tổng mức đầu tư 11.024 tỷ đồng; trong đó, vốn ngân sách Nhà nước tham gia dự án: 5.495 tỷ đồng (3.500 tỷ đồng ngân sách trung ương, 2.000 tỷ đồng ngân sách địa phương); vốn nhà đầu tư thu xếp: 5.529 tỷ đồng.
Giá trị phần vốn Nhà nước hỗ trợ xây dựng công trình (không bao gồm chi phí của cơ quan có thẩm quyền, cơ quan ký hợp đồng, bên mời thầu, chi phí của hội đồng thẩm định, đơn vị được giao nhiệm vụ thẩm định và chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư) là 3.719 tỷ đồng. Dự án dự kiến hoàn thành trong năm 2026, thời gian thu phí và vận hành khai thác là 25 năm 8 tháng.
Dự án tuyến cao tốc Cửa khẩu Hữu Nghị-Chi Lăng đầu tư theo phương thức PPP loại hợp đồng BOT được thực hiện trên địa bàn các huyện: Chi Lăng, Cao Lộc, Văn Lãng và thành phố Lạng Sơn với tổng chiều dài 60km. Trên tuyến bao gồm đoạn Hữu Nghị - Chi Lăng dài 43km, được thiết kế với quy mô 4 làn xe cơ giới, bề rộng nền đường 17m; đoạn kết nối cửa khẩu Tân Thanh - Cốc Nam dài 17km, với quy mô 2 làn xe cơ giới, bề rộng nền đường 14,5m.
Nhà đầu tư được lựa chọn thực hiện Dự án là liên danh Công ty cổ phần Xây dựng Đèo Cả - Công ty cổ phần Tập đoàn Đèo Cả - Công ty cổ phần Xây dựng công trình 568 - Công ty cổ phần Lizen, trong đó Tập đoàn Đèo Cả đứng đầu liên danh. Đây cũng là nhà đầu tư đã “giải cứu” thành công cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn bị đình trệ nhiều năm.