Dấu mốc quan trọng làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hungary

Đây là chuyến thăm Hungary đầu tiên của Lãnh đạo chủ chốt Đảng và Nhà nước ta, kể từ sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác toàn diện nhân chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vào năm 2018. Chuyến thăm khẳng định quyết tâm của Lãnh đạo hai bên trong việc thúc đẩy và nâng tầm hợp tác nghị viện song phương ngày càng thực chất, hiệu quả, đồng thời làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hungary trong bối cảnh hai nước đều đang bước vào giai đoạn phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sau đại dịch Covid-19.

Quyết tâm thúc đẩy quan hệ song phương

Hungary không chỉ là Đối tác toàn diện đầu tiên của Việt Nam tại khu vực Trung - Đông Âu mà hai nước còn có quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp với bề dày lịch sử hơn 70 năm với nhiều lĩnh vực hợp tác như: giáo dục đào tạo, pháp luật và tư pháp, văn hóa, thể thao, giao lưu nhân dân. Hungary coi Việt Nam là đối tác quan trọng ở khu vực Đông Nam Á.

Chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta diễn ra trong bối cảnh quan hệ Việt Nam - Hungary đang phát triển tích cực, nhất là từ sau khi hai Bên nâng cấp quan hệ lên Đối tác toàn diện vào năm 2018. Chuyến thăm tiếp tục thể hiện quyết tâm của Lãnh đạo hai nước trong việc thúc đẩy quan hệ song phương, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định “trong bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều chuyển biến phức tạp, Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác toàn diện với Hungary, coi Hungary là đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Trung - Đông Âu”.

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vừa qua, hai nước vẫn duy trì trao đổi đoàn và tiếp xúc các cấp theo hình thức trực tuyến và trực tiếp. Đặc biệt, vào tháng 7.2021, khi tình hình dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Quốc hội László Kövér đã tiến hành hội đàm trực tuyến, trao đổi cởi mở về quan hệ hợp tác giữa Quốc hội hai nước và hai nước. Đến tháng 1.2022, ngay khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát tốt hơn, Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Hungary Márta Mátrai đã sang thăm Việt Nam.

Đại sứ Hungary tại Việt Nam Őry Csaba cho biết, các nhà lãnh đạo Hungary rất mong đợi chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam. Theo Đại sứ, thời gian qua, hai nước đã thiết lập mối quan hệ rộng rãi trên các lĩnh vực, đặc biệt là giáo dục, văn hóa. Nhiều lĩnh vực hợp tác mới cũng đang được hai bên tích cực triển khai.

Trong đó, hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước đã có bước tăng trưởng đáng kể trong những năm gần đây. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu song phương năm 2017 đạt 354 triệu USD và đã tăng lên 1,3 tỷ USD, gấp 3,7 lần vào năm 2020. Xuất khẩu của Việt Nam sang Hungary tăng từ 207 triệu USD năm 2017 lên 925 triệu USD năm 2020, gấp 4,5 lần. Năm 2021, mặc dù chịu tác động của đại dịch Covid-19 nhưng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu song phương vẫn duy trì ở mức 1,1 tỷ USD. Cán cân thương mại giữa hai nước đang dần cân bằng hơn.

Hungary cũng là một trong những quốc gia đầu tiên phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVIPA). Nhấn mạnh điều này, Đại sứ Őry Csaba cũng cho rằng, việc thực thi 2 Hiệp định sẽ thúc đẩy kim ngạch thương mại song phương tăng lên cả về số lượng và chất lượng. Tiềm năng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước vẫn rất lớn bởi Hungary sẽ là “cửa ngõ” để Việt Nam tiếp cận với thị trường EU với dân số khoảng 400 triệu người và ngược lại, Việt Nam cũng sẽ là “cửa ngõ” để Hungary tiếp cận với thị trường ASEAN với dân số thậm chí còn đông gần gấp đôi so với EU.  

Giai đoạn dịch Covid-19, hai nước đã dành cho nhau sự ủng hộ và giúp đỡ thiết thực. Trong năm 2021, Chính phủ Hungary đã hỗ trợ Việt Nam 256.000 liều vaccine và 100.000 bộ kit xét nghiệm nhanh kháng nguyên, nhượng lại phi lợi nhuận 400.000 liều vaccine để giúp Việt Nam ứng phó với đại dịch Covid-19.

Giáo dục - đào tạo là lĩnh vực hợp tác truyền thống giữa hai nước. Hungary đã giúp Việt Nam đào tạo hàng nghìn cán bộ, kỹ sư và nhiều người trong số đó đang giữ trọng trách trong bộ máy Nhà nước cũng như trong đời sống kinh tế - xã hội của Việt Nam. Hiện nay, Hungary cũng là nước EU cấp nhiều học bổng nhất cho Việt Nam với 200 suất/năm. Nhiều hoạt động quảng bá văn hóa, giao lưu nhân dân, tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau cũng đã được tổ chức.

Về hợp tác phát triển, Hungary coi Việt Nam là đối tác ưu tiên trong chính sách hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) với cam kết 440 triệu Euro vốn vay ưu đãi để thực hiện các dự án trong nhữnglĩnh vực ưu tiên hợp tác của hai nước. Dự án Xây dựng Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ được thực hiện bằng nguồn tín dụng ưu đãi của Chính phủ Hungary là một trong những nội dung mà Chính phủ và Quốc hội Hungary đặc biệt quan tâm.

Cộng đồng người Việt Nam tại Hungary có khoảng 5.000 người, hội nhập tốt và có uy tín với sở tại, có nhiều hoạt động tích cực hướng về quê hương đất nước.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Hungary Nguyễn Thị Bích Thảo, hai nước có tiềm năng hợp tác lớn trong nhiều lĩnh vực như: thương mại - đầu tư, nông nghiệp, y tế, du lịch... Trong đó, một lĩnh vực đã và đang thu hút doanh nghiệp hai bên là hợp tác lao động. Từ năm 2018 đến nay, các doanh nghiệp Việt Nam được cấp giấy phép đã tổ chức đưa khoảng 1.100 lao động đi làm việc tại Hungary trong các ngành nghề: nông nghiệp, chế biến thực phẩm, xây dựng… Đây là lĩnh vực hai nước có thể đẩy mạnh hơn nữa nhằm khai thác tối đa tiềm năng, xứng tầm với nhu cầu và lợi ích của cả hai bên.

Hợp tác nghị viện tốt đẹp và thực chất

Trong tổng thể quan hệ hữu nghị truyền thống và Đối tác toàn diện Việt Nam - Hungary, mối quan hệ giữa Quốc hội hai nước ngày càng phát triển tốt đẹp và thực chất. Năm 2008, Quốc hội hai nước đã ký Thỏa thuận hợp tác đầu tiên và luôn duy trì tiếp xúc, phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn nghị viện đa phương như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Hội nghị Đối tác nghị viện Á - Âu (ASEP). Hai bên cũng trao đổi kinh nghiệm trong các lĩnh vực hoạt động nghị viện, đặc biệt là xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư hai nước hợp tác, hoạt động ổn định, lâu dài, đem lại hiệu quả và lợi ích thiết thực cho cả hai nước.

Đặc biệt, Quốc hội hai nước đã3 lần phối hợp tổ chức Tọa đàm chuyên đề về: “Hoàn thiện pháp luật trong quá trình Hội nhập quốc tế” (được tổ chức nhân chuyến thăm chính thức Hungary của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân năm 2017); “Phát triển nông nghiệp bền vững và An toàn thực phẩm” (được tổ chức nhân chuyến thăm Việt Nam của Phó Chủ tịch Quốc hội Hungary Jakab Istvan năm 2019) và “Chia sẻ kinh nghiệm ứng phó với đại dịch Covid-19” (được tổ chức nhân chuyến thăm Việt Nam của Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Hungary Márta Mátrai vào tháng 01 năm 2022).

Lãnh đạo Quốc hội hai nước luôn khẳng định ủng hộ, nỗ lực thúc đẩy và nâng tầm hợp tác giữa hai Quốc hội ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả hơn nữa.

Gần đây nhất, tại cuộc hội đàm trực tuyến vào tháng 7.2021, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Quốc hội László Kövér đều nhất trí tiếp tục duy trì trao đổi Đoàn cấp cao và các cấp đều đặn hơn ở cả cấp lãnh đạo Quốc hội, các Ủy ban, Ban Thư ký của Quốc hội, các Nhóm Nghị sĩ hữu nghị, Nghị sĩ trẻ... để trao đổi thông tin, kinh nghiệm về các lĩnh vực có thế mạnh của hai bên trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước cũng như phối hợp lập trường trên các diễn đàn quốc tế; phối hợp rà soát, giám sát việc thực hiện các hiệp định và thỏa thuận đã ký giữa Chính phủ và các bộ, ngành hai nước; phối hợp chặt chẽ trong việc thúc đẩy thực thi EVFTA và EVIPA.

Hai Chủ tịch Quốc hội cũng thống nhất cao về việc tăng cường hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn nghị viện đa phương như IPU, ASEP, APF; tiếp tục hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm trong công tác xây dựng pháp luật, giám sát hoạt động của bộ máy Nhà nước và đào tạo cán bộ; phối hợp tổ chức các hội thảo chuyên đề đã từng được tổ chức rất thành công trước đây nhưng đang bị gián đoạn bởi dịch Covid-19...

Trên cơ sở nền tảng hợp tác nghị viện tốt đẹp vừa qua, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà cho biết, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Hungary, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Quốc hội László Kövér sẽ ký Thỏa thuận hợp tác mới giữa Quốc hội hai nước, phù hợp với nội hàm và mức độ quan hệ hợp tác nghị viện trong giai đoạn mới, làm cơ sở thúc đẩy quan hệ giữa hai Quốc hội ngày càng thực chất và hiệu quả hơn nữa.

Trao đổi với các cơ quan báo chí Việt Nam ngay trước thềm chuyến thăm, Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Hungary Márta Mátrai cho biết, Hungary rất mong đợi Thỏa thuận hợp tác mới này bởi hợp tác giữa các cơ quan lập pháp có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thúc đẩy các mối quan hệ song phương và đa phương. “Luật pháp giữa các quốc gia là một yếu tố quan trọng của luật pháp liên nghị viện và sẽ tăng cường hơn nữa các mối quan hệ”. Nhấn mạnh điều này, Phó Chủ tịch thứ nhất Márta Mátrai cũng đánh giá cao việc Quốc hội hai nước sẽ tổ chức tọa đàm lập pháp lần thứ 4 về chủ đề “Hoàn thiện khung pháp lý về giảm phát thải khí nhà kính, năng lượng tái tạo và kinh tế xanh”.

“Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ là dịp để Lãnh đạo cấp cao Việt Nam và Hungary tái khẳng định cam kết chính trị về việc coi trọng và tiếp tục đẩy mạnh quan hệ song phương, đóng góp vào việc phục hồi kinh tế và phát triển bền vững sau đại dịch Covid-19, đồng thời tăng cường hợp tác trong các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu”, Đại sứ Nguyễn Thị Bích Thảo nhấn mạnh.

Với ý nghĩa và các hoạt động phong phú như vậy, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà tin tưởng, chuyến thăm chính thức Hungary của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam sẽ là dấu mốc quan trọng làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ giữa cơ quan lập pháp hai nước và quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hungary.