Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ, trực tuyến với 9 tỉnh, thành phố có các dự án đường sắt trên địa bàn. Cùng dự hội nghị có: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo; các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo các địa phương; lãnh đạo các tập đoàn kinh tế lớn.
Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, đường sắt có vai trò quan trọng trong vận tải hành khách và hàng hóa, tuy nhiên, thời gian qua, phát triển đường sắt ít được quan tâm, phát triển chưa tương xứng với sự phát triển của đất nước.
Vừa qua, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị đã rất tích cực xem xét các đề nghị của Chính phủ liên quan phát triển ngành đường sắt, bao gồm: nâng cấp, các tuyến đường sắt đã có; nối lại các tuyến đường sắt đã có trước đây đang gián đoạn; triển khai các dự án đường sắt lớn như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, tuyến đường sắt kết nối với Trung Quốc và các tuyến đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.
Quốc hội đã ban hành các Nghị quyết số 172, số 187 và số 188 liên quan phát triển đường sắt gồm: Nghị quyết chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam; Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.
Thủ tướng cho rằng, phát triển đường sắt có nhiều khâu, nhiều phần việc, nhiều hạng mục, với mức đầu tư lớn; thời gian có hạn, công việc nhiều, đòi hỏi cao; trong khi sự hiểu biết và năng lực công nghệ chưa cao; đòi hỏi quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, làm việc nào dứt việc đó, xác định trọng tâm, trọng điểm.
Theo Thủ tướng Chính phủ, phát triển đường sắt liên quan nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều địa phương, do đó Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo để các bộ, ngành, địa phương, đơn vị căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn phối hợp triển khai, với quan điểm phải đẩy mạnh phân cấp, phân quyền “nhiệm vụ thuộc ngành, lĩnh vực nào, ngành đó phải thực hiện; thuộc địa phương nào, địa phương đó phải thực hiện” để đẩy nhanh tiến độ, chất lượng triển khai các dự án giao thông đường sắt.
Ngay sau khi thành lập vào tháng 3.2024, Ban Chỉ đạo đã họp phiên thứ nhất, Thủ tướng Chính phủ đã giao 24 nhiệm vụ cho các bộ, ngành, địa phương, tập trung vào tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh thủ tục chuẩn bị đầu tư các dự án.
Với khí thế của những ngày tháng 4 lịch sử cách đây 50 năm, Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, các thành viên Ban Chỉ đạo, các bộ, ngành, địa phương, đơn vị “thần tốc, thần tốc hơn nữa; táo bạo, táo bạo hơn nữa”, phát huy tinh thần trách nhiệm, phân công “rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền”, “nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn” rà soát các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo giao tại phiên họp thứ nhất; đồng thời đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp triển khai các dự án đảm bảo tiến độ, chất lượng.
