Trong công tác đấu thầu sử dụng vốn ngân sách Nhà nước, tại nhiều địa phương, các chủ đầu tư không chỉ cần lựa chọn nhà thầu có năng lực chuyên môn cao, đủ nhân sự thi công mà đảm bảo tiết giảm tối đa nguồn kinh phí đầu tư, giảm tải gánh nặng cho ngân sách.
Thực tế cho thấy, nhiều đơn vị có năng lực hạn chế vẫn tham dự các gói thầu dẫn đến trong quá trình thi công không bố trí đủ nhận sự ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án.
Cùng với đó còn tình trạng nhà thầu liên tục trúng thầu gói thầu đầu tư công với mức giảm giá rất thấp so với tỷ lệ tiết kiệm trung bình của cả nước dẫn tới việc tiết giảm ngân sách không đáng kể.
Trường hợp của nhà thầu Công ty TNHH Xây dựng Sản xuất Tân Thuận (Cty Tân Thuận, khu Phố Tường Thành, thị trấn Đất Đỏ, huyện Đất đỏ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; Người đại diện pháp luật là ông Trần Văn Thuận) là một ví dụ điển hình.
Theo tìm hiểu của PV Báo Đại biểu Nhân dân, Cty Tân Thuận là nhà thầu quen mặt của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Thời gian qua, Cty Tân Thuận đã liên tiếp trúng 39 gói thầu đầu tư công (cả vai trò độc lập và liên danh) với tổng giá trị các gói thầu là hơn 1.330 tỷ đồng.
Các gói thầu thường được trúng với cùng kịch bản là đơn vị duy nhất tham dự trúng thầu và có tỷ lệ tiết kiệm ngân sách cực thấp. Nhiều gói thầu trong số này được trúng có tỷ lệ tiết kiệm ở mức dưới 1%, nhiều gói ở mức dưới 0,5%, thấp hơn rất nhiều so với tỷ lệ tiết kiệm đấu thầu trung bình của cả nước là 4,72%.
Đáng chú ý, theo dữ liệu của hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Cty Quốc Đại hiện chỉ có 30 nhân viên đang làm việc nhưng tính đến tháng 1.2024 đơn vị này đang cùng lúc tham gia thi công tại 12 gói thầu đầu tư công lớn với tổng giá trị gần nghìn tỷ đồng.
Trong số 12 gói thầu trên có tới 3 gói thầu do Ban QLDA chuyên ngành giao thông tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu phê duyệt cho Cty Tân Thuận trúng thầu.
Cụ thể, gói thầu dự án Đường 991 thuộc huyện Xuyên Mộc, phía Cty Tân Thuận được phê duyệt cho trúng thầu vào ngày 13.9.2022 với giá là hơn 102,284 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,19%.
Gói thầu dự án nâng cấp, mở rộng Tỉnh lộ 994 đoạn từ khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp Trung Thuỷ đến Quốc lộ 55 tại xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc, phía Cty Tân Thuận được phê duyệt cho trúng thầu vào ngày 29.11.2023 với giá là hơn 160,876 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 1,1%.
Gói thầu dự án đường tránh Quốc lộ 55 đoạn qua xã An Nhứt, huyện Long Điền và thị trấn Đất Đỏ, huyện Đất Đỏ, Cty Tân Thuận được phê duyệt cho trúng thầu vào ngày 19.10.2021 với giá là hơn 126,051 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,26%.
Ông Trần Thượng Chí – Phó Trưởng ban thường trực Ban ATGT tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng cũng ký duyệt cho Cty Tân Thuận trúng thầu 2 trong tổng số 12 gói thầu trên. Cụ thể, gói thầu dự án cải thiện an toàn giao thông, giảm thiểu tai nạn giao thông tại các vị trí: Ngã ba đường 3/2 - Tuyến tránh Quốc lộ 56; Ngã ba đường Hùng Vương - đường Hoàng Hoa Thám, thành phố Bà Rịa; Nút giao đường Châu Pha - Suối Nghệ và đường số 6, xã Suối Nghệ huyện Châu Đức, phía Cty Tân Thuận được phê duyệt cho trúng thầu vào ngày 9.11.2023 với giá là hơn 8,508 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,83%.
Gói thầu dự án ngăn ngừa tai nạn giao thông tại vòng xoay Điện Biên Phủ - Nguyễn Tất Thành và đoạn từ dải phân cách đường Nguyễn Tất Thành đến dải phân cách di động thị trấn Long Hải, huyện Long Điền, phía Cty Tân Thuận được phê duyệt cho trúng thầu vào ngày 18.10.2023 với giá là hơn 6,549 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,81%.
Tiếp đó, tại gói thầu Xây dựng kết cấu hạ tầng khu trung tâm huyện Côn Đảo, phía Cty Tân Thuận được ông Lê Văn Phong – Chủ tịch UBND huyện Côn Đảo ký quyết định ngày 1.12.2023 phê duyệt cho trúng thầu với giá là hơn 93,293 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,12%.
Gói thầu số 4 dự án nâng cấp các tuyến đường trên địa bàn xã Láng Dài, phía Cty Tân Thuận được ông Cam Quốc Bình – GĐ Ban QLDA ĐTXD huyện Đất Đỏ ký quyết định ngày 29.11.2023 phê duyệt cho trúng thầu với giá là hơn 36,927 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0, 25%.
Gói thầu dự án Tuyến ống chuyển tải Long Tân - Đá Bạc và Suối Nghệ - Hòa long, Cty Tân Thuận được ông Phạm Bình Phương Nam – Phó Giám đốc Trung tâm nước sạch và vệ sinh môi trường tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ký quyết định ngày 25.5.2023 phê duyệt cho trúng thầu với giá là hơn 14,284 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 1%.
Gói thầu dự án nạo vét, phát quang, kè một số vị trí xung yếu trên tuyến Suối đá (đoạn từ ấp 4, xã Bưng Riềng (mỏ khai thác cát Hạnh Dũng) đến Sông Lô (cầu suối đá 2), xã Bình Châu), huyện Xuyên Mộc, Cty Tân Thuận được ông Lê Hoàng Sơn – GĐ Ban QLDA ĐTXD huyện Xuyên Mộc ký quyết định ngày 4.8.2022 phê duyệt cho trúng thầu với giá là hơn 59,399 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,11%.
Gói thầu số 8 dự án Nạo vét, mở rộng hồ An Hải, phía Cty Tân Thuận được UBND huyện Côn Đảo phê duyệt cho trúng thầu với giá là hơn 157,845 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,63%.
Gói thầu dự án xây dựng phòng học và phòng chức năng trường Mầm non Hướng Dương, phía Cty Tân Thuận được duyệt cho trúng thầu với giá là hơn 12,246 tỷ đồng.
Gói thầu dự án hồ chứa nước Lò Vôi, huyện Côn Đảo, phía Cty Tân Thuận được ông Lê Trong Nghĩa – GĐ Ban QLDA chuyên ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ký quyết định ngày 25.12.2021 phê duyệt cho trúng thầu với giá là hơn 29,768 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,34%.
Mới đây, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV, cho ý kiến về Dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi) có ý kiến đại biểu cho rằng, không phải mỗi lần đấu thầu đều mang lại hiệu quả cho nhà nước. Bởi lẽ, trong thực tế có những trường hợp có những gói thầu giá trị cao nhưng khi công bố kết quả trúng thầu, tỷ lệ giảm giá rất thấp.
Hiện, có tình trạng nhà thầu “quen mặt” nhân sự khiêm tốn nhưng liên tục trúng thầu hàng loạt gói thầu với tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách rất thấp. Vì vậy, cần phải xem lại quy trình, thủ tục, việc đăng ký, tổ chức đấu thầu để đảm bảo tiến độ chất lượng công trình và đạt hiệu quả cho ngân sách Nhà nước.
Trước thực trạng trên, dư luận đang băn khoăn về việc với nhân sự “hạn chế” và cùng một lúc thi công nhiều gói thầu lớn như vậy, Cty Tân Thuận đang sắp xếp nhân sự triển khai các gói thầu như thế nào? Tiến độ và chất lượng các gói thầu được thực hiện ra sao?
* Báo Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực các gói thầu, cũng như tính hiệu quả của từng gói thầu đến bạn đọc và cử tri cả nước.
