Trường học lớn để đại biểu dân cử rèn luyện, dấn thân
Trong Bài nói chuyện tại lớp nghiên cứu chính trị Khóa II Trường Đại học Nhân dân Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Trong bầu trời không gì quý bằng Nhân dân. Trong thế giới, không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của Nhân dân”. Đại biểu dân cử là người được Nhân dân gửi gắm quyền làm chủ của mình, quyền chính trị thiêng liêng của con người mà Hiến pháp đã ghi nhận. Trong mối liên hệ với cử tri, đại biểu dân cử chính là “cầu nối” xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân, để qua đó củng cố niềm tin của người dân vào bộ máy nhà nước; đồng thời, tạo điều kiện cho Nhân dân thực hiện quyền làm chủ, tham gia trực tiếp vào quá trình quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Từ mối liên hệ với cử tri, đại biểu dân cử như có thêm tai, thêm mắt, giúp đại biểu có cơ sở thực tiễn thực hiện hiệu quả vai trò, trách nhiệm. Một điều thú vị, cuộc sống và cử tri luôn là người thầy, trường học lớn để đại biểu dân cử rèn luyện và dấn thân.
Là thương binh xuất ngũ từ Chiến trường K, có hơn 30 năm công tác tại Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Nai, trong đó hơn 10 năm là người đứng đầu cơ quan xét xử, cứ ngỡ những trải nghiệm đã là quá đủ cho một cán bộ kỳ cựu nhưng trong kỳ họp kết thúc nhiệm kỳ HĐND năm 2021, đại biểu HĐND tỉnh Đồng Nai Huỳnh Văn Lưu, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh đã phải thốt lên một câu từ đáy lòng: “Trở thành đại biểu HĐND trong một nhiệm kỳ là một may mắn, bởi tôi như thấy mình có thêm một tấm bằng đại học - một tấm bằng giá trị và danh giá nhất”.
Trải qua nhiều vị trí công tác từ cấp xã, huyện rồi đến tỉnh, nguyên Ủy viên Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Văn Dũng tâm đắc một điều: “Chính quyền sẽ không cần phải làm gì nữa nếu giải quyết hết và thỏa đáng các ý kiến, kiến nghị của cử tri. Bởi lẽ, tất cả mọi việc trong xã hội này cử tri đều nắm và phản ánh, kiến nghị”.
Vì yêu nên gặp, vì tin nên mới tỏ bày
Trên mảnh đất hình chữ S này, cử tri và Nhân dân có thể chỉ rất rõ những vị đại biểu dân cử vì dân. Hãy nhìn những hội trường chật kín người với con số hàng trăm cử tri trong các hội nghị tiếp xúc để biết sức hút của người đại biểu dân cử, và hiểu rằng với người dân chỉ vì yêu nên gặp, vì tin nên mới tỏ bày.
Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Phú Yên Cao Thị Hòa An chia sẻ: Đại biểu dân cử là người Nhân dân tin tưởng bầu ra, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn, đại biểu được bầu ra không phải để làm quan, không phải để ăn trên ngồi trốc mà là người đầy tớ thật trung thành với đồng bào, phải thực sự gắn kết “máu thịt” với Nhân dân, thường xuyên tiếp xúc, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và ý kiến của Nhân dân, “Bao nhiêu lợi ích đều của dân, bao nhiêu quyền lợi đều của dân”, “Việc gì có lợi cho dân thì hết sức làm, việc gì có hại cho dân thì hết sức tránh”. Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong suốt sự nghiệp của mình đã mẫu mực trong thực hành sâu sắc lời căn dặn đó. Khi người dân đã tin, đã yêu, khi ý Đảng đã hòa quyện với lòng dân thì người dân sẽ ủng hộ, đồng thuận, khi đó làm việc gì cũng xong. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần kiên quyết với những trường hợp lợi dụng dân chủ để chống phá Đảng, Nhà nước, chống phá khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Luôn dành thời gian quan trọng và ưu tiên nhất cho hoạt động của ĐBQH với vai trò là thành viên Ủy ban xã hội, Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội, GS.TS. ĐBQH Nguyễn Anh Trí tâm huyết: Cơ quan dân cử thực sự có ích cho dân khi và chỉ khi các hoạt động gắn liền, đi cùng thực tiễn cuộc sống, đơn cử như việc ban hành ngay những quyết sách kịp thời phòng chống dịch khi dịch bệnh Covid-19 đang ở thời điểm diễn biến phức tạp nhất. ĐBQH muốn tròn vai, đóng góp được phải luôn bám vào thực tiễn cuộc sống. “Quá trình hoạt động dân cử, tôi thu nhận được thông tin từ nhiều nguồn khác nhau nhưng quan trọng nhất vẫn là từ cử tri, từ Nhân dân. Chính cử tri dạy cho đại biểu biết cần nói gì, làm gì, vì vậy phải cùng lăn xả vào thực tiễn cuộc sống, gần gũi với cử tri” - đại biểu trải lòng với ánh mắt và nụ cười hồn hậu.
Còn theo Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương Nguyễn Thị Việt Nga: Để đập nhịp đập cuộc sống, của Nhân dân, trước hết người đại biểu phải thực sự vì dân, thực sự lắng nghe tiếng nói, ý chí, nguyện vọng của người dân và trong tất cả các hoạt động của Quốc hội đều xuất phát từ ý chí, nguyện vọng, quyền lợi chính đáng cao nhất của Nhân dân, đến lợi ích của quốc gia, dân tộc. Khi ý thức mình là người đại biểu của Nhân dân, thực sự nỗ lực gần dân để lắng nghe được tiếng nói, truyền tải ý chí, nguyện vọng của Nhân dân đến các cấp, ngành, đến nghị trường. Cần nhiều năng lực khác nhau, trong đó năng lực tổng hợp và nắm bắt vấn đề, vì trong bộn bề các sự kiện người đại biểu tiếp xúc mỗi ngày, phải nắm bắt chính xác, chú ý được vào các vấn đề rất quan trọng với cuộc sống Nhân dân.
Chuyển hóa thành những quyết sách an dân
Để đập nhịp đập của cuộc sống, của trái tim, của Nhân dân, để “Bao nhiêu lợi ích đều của dân, bao nhiêu quyền lợi đều của dân” như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy, trên cơ sở lắng nghe, ghi nhận, cơ quan, đại biểu dân cử phải luôn trăn trở, thao thức với những vấn đề bức xúc của cử tri và Nhân dân để thúc đẩy việc đôn đốc giải quyết. Đây chính là gốc của việc gắn kết mối liên hệ “máu thịt” với cử tri, trở thành “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt hành trình hoạt động của đại biểu. Nhất là để “tiếng lòng” của cử tri vang vọng nghị trường và chuyển hóa thành những quyết sách an dân.
Nhiều quyết sách trúng đúng kịp thời, thậm chí mang tính lịch sử đã được hình thành và quyết định từ chính cầu nối bền chặt giữa đại biểu với cử tri. Tiêu biểu trong số đó là Nghị quyết 30/2021/QH15 của Quốc hội Khóa XV tại Kỳ họp lần thứ Nhất - sáng kiến pháp luật đã tạo điều kiện cho Chính phủ điều hành phòng, chống dịch, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và xây dựng hệ thống chính trị trong điều kiện dịch bệnh Covid-19; Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội Về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội - “chìa khóa” mang lại nhiều kỳ tích trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, đưa Việt Nam ổn định vượt qua đại dịch, cuộc sống của người dân được bảo đảm trong môi trường an toàn, bền vững.
Thấm nhuần tư tưởng lấy dân làm gốc, phát huy dân chủ, cả hệ thống chính trị tỉnh Long An, trong đó có HĐND tỉnh luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, không ngừng đổi mới, thực hiện thêm nhiều hình thức phát huy dân chủ, tạo điều kiện tương tác, sẵn sàng lắng nghe, quan tâm giải quyết đầy đủ, kịp thời vấn đề cử tri, Nhân dân quan tâm. Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Mai Văn Nhiều tâm đắc: Thường trực HĐND tỉnh chủ trì, phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh tổ chức Cuộc vận động “Cử tri hiến kế xây dựng quê hương Long An”; đồng thời, nghiên cứu, chủ động tổ chức thêm hình thức giám sát và tương tác, lắng nghe, trả lời, giải quyết các vấn đề bức xúc của cử tri qua việc định kỳ mỗi năm tổ chức ít nhất 2 phiên giải trình, 2 Chương trình Đối thoại phát trực tiếp và trực tuyến trên Trang thông tin điện tử, mạng xã hội của Báo Long An, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh và của HĐND tỉnh. Qua đó, đã góp phần giải quyết hiệu quả kiến nghị cử tri; tháo gỡ vướng mắc, khắc phục hạn chế trong quá trình quản lý, điều hành trên các lĩnh vực, được cử tri, Nhân dân đồng thuận, đánh giá rất cao.
Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Hải Phòng Phạm Văn Lập chia sẻ: Với quan điểm đích đến trong các hoạt động của chính quyền, nhất là của đại biểu, cơ quan dân cử là sự phát triển nhanh, bền vững của thành phố, trên hết cả là niềm tin, hạnh phúc của người dân, hoạt động tiếp xúc cử tri, giám sát giải quyết kiến nghị cử tri được Thường trực HĐND thành phố Hải Phòng đặc biệt chú trọng với những cách làm sáng tạo, linh hoạt, luân phiên theo từng nhóm vấn đề, chuyên đề; mở rộng phạm vi, đối tượng tiếp xúc cử tri đa dạng, có sự tham gia của các cử tri nguyên là lãnh đạo thành phố, đại diện các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các chuyên gia, nhà khoa học đang công tác trên địa bàn… Qua đó, tiếp thu được nhiều ý kiến tham gia tâm huyết, trí tuệ, trách nhiệm, gợi mở nhiều giải pháp thiết thực giúp HĐND thành phố có những quyết sách đúng, trúng, thiết thực, hợp lòng dân.
Trên thực tế, việc ban hành các cơ chế đặc thù có tính vượt trội thực hiện chính sách an sinh xã hội được đánh giá là điểm sáng trong hoạt động của HĐND thành phố. Những quyết sách thiết thực từ lắng nghe “tiếng lòng” của cử tri đã giúp Hải Phòng liên tục giữ vững vị trí tốp đầu cả nước trong thực hiện chính sách an sinh xã hội, đáp ứng ngày càng tốt hơn nguyện vọng của đông đảo cử tri, Nhân dân thành phố.
Với vai trò “cầu nối” giữa cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà nước với cử tri và Nhân dân, công tác dân nguyện của Quốc hội ngày càng được đổi mới, đạt được nhiều thành tựu. Đặc biệt, từ Phiên họp thứ 2 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội Khóa XV, công tác dân nguyện được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận báo cáo hằng tháng; đồng thời, tăng cường trách nhiệm đầu mối của Ban Dân nguyện trong phối hợp với Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tại Kỳ họp thứ Năm, lần đầu tiên, Quốc hội Khóa XV tổ chức giám sát kết quả giải quyết ý kiến kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ Tư; tại Kỳ họp thứ Sáu, lần đầu tiên kể từ đầu nhiệm kỳ, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về kết quả công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân năm 2023… Đây là những đổi mới cần thiết, nhằm tăng cường giám sát trực tiếp để tạo chuyển biến tích cực hơn trong thực tế, kế tục quan điểm “lấy dân làm gốc” Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra.
