Chất nạo vét bao lâu mới thành vật liệu san lấp?

Liên quan đến vấn đề Công ty Cổ phần Cảng dịch vụ Logistics Phước Thuận (Công ty Logistics Phước Thuận) sẽ đổ khoảng 124.000m3 chất nạo vét tại khu đất Dự án bãi container và dịch vụ cảng (chủ đầu tư trước đây: Công ty TNHH Xây dựng Lưu Nguyễn) của Công ty Cổ phần Dịch vụ cảng Lưu Nguyên Cái Mép (Công ty Lưu Nguyên Cái Mép) ở phường Phước Hòa, thị xã Phú Mỹ (Bà Rịa – Vũng Tàu) cho thấy nhiều vấn đề cần được sớm làm sáng tỏ. Trong đó có việc dùng chất nạo vét để san lấp dự án có bảo đảm các yếu tố về môi trường, trách nhiệm nghĩa vụ tài chính theo Luật Khoáng sản.

Cũng liên quan đến việc dùng chất nạo vét để san lấp, nhận chìm ngoài biển trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, ngày 11.4.2024, Sở Giao thông Vận tải (GTVT) tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có Tờ trình số 1995/TTr-SGTVT gửi UBND tỉnh liên quan đến việc quyết định công bố vị trí tiếp nhận vật chất nạo vét để san lấp trên bờ và nhận chìm ngoài biển thuộc phạm vi quản lý của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2024.

Tại Tờ trình này, Sở GTVT cho biết trong năm 2023, tỉnh công khai 3 địa điểm (theo Quyết định 1122/QĐ-UBND ngày 15.5.2023) tiếp nhận chất nạo vét. Tuy nhiên, chưa có địa điểm nào thực hiện tiếp nhận chất nạo vét từ các công trình. Lý do, chỉ có những dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và đang theo đúng tiến độ thực hiện thì mới đáp ứng được yêu cầu hoàn thiện thủ tục pháp lý về đầu tư, xây dựng, môi trường để được bố trí và chấp thuận vị trí đổ chất nạo vét cho công trình.

Cũng theo Sở GTVT, đối với các loại chất nạo vét hiện nay phát sinh từ hoạt động nạo vét trong vùng nước cảng biển, vùng nước đường thủy nội địa… phải có khoảng thời gian nhất định (khoảng 2-3 năm trở lên) để bảo đảm tạo thành vật liệu phục vụ cho xây dựng công trình (san lấp, gia tải, thảm cỏ, trồng cây xanh…). Như vậy, các dự án đang theo đúng tiến độ thực hiện cũng không tiếp nhận vật chất nạo vét để san lấp vì sẽ ảnh hưởng tiến độ thực hiện dự án”.

Tại Tờ trình này, Sở GTVT đề xuất UBND tỉnh công bố khu vực, vị trí tiếp nhận vật chất nạo vét trên bờ và ngoài biển thuộc phạm vi quản lý của UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2024.

Đến ngày 8.5.2024, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ban hành Quyết định 1180/QĐ-UBND về công bố vị trí tiếp nhận vật chất nạo vét để san lấp trên bờ và nhận chìm ngoài biển thuộc phạm vi quản lý của tỉnh năm 2024.

Theo phụ lục đính kèm quyết định, có 7 địa điểm tiếp nhận vật chất nạo vét trên bờ với mục đích san lấp. Trong đó Dự án bãi container và dịch vụ cảng tại phường Phước Hòa (thị xã Phú Mỹ) của Công ty Lưu Nguyễn Cái Mép tiếp nhận khoảng 1 triệu m3 với mục đích san lấp.

Dùng chất nạo vét để san lấp dự án hết hạn gia hạn sử dụng đất

Mới đây, ngày 2.10.2024, Sở GTVT có Văn bản số 53336/SGTVT-QLCB đề nghị chấp thuận địa điểm tiếp nhận chất nạo vét từ Dự án nạo vét của Công ty Logistics Phước Thuận vào khu đất Dự án của Công ty ty Lưu Nguyên Cái Mép, với mục đích san lấp trên bờ.

Tại văn bản trên cho biết: "Công ty Lưu Nguyên Cái mép đã đồng ý tiếp nhận tại văn bản thỏa thuận ngày 22.8.2024. Dự án của Công ty Lưu Nguyên Cái Mép được UBND tỉnh phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) tại Quyết định số 3477/QĐ-UBND ngày 17.11.2020, theo đó trong nội dung báo cáo ĐTM không bao gồm nội dung sử dụng vật chất nạo vét để san lấp".

Cũng tại văn bản trên, Sở TN-MT, Sở Xây dựng từng có ý kiến: trường hợp sử dụng khối lượng chất nạo vét với mục đích san lấp (được coi khối lượng nạo vét là khoáng sản) thì Công ty Logistics Phước Thuận có trách nhiệm thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ thuế, phí và các nghĩa vụ khác có liên quan theo quy định của pháp luật về khoáng sản.

Trên ý kiến của các sở, ngành và các quy định, Sở GTVT nhận định: "Vị trí, khối lượng, tính chất và thành phần vật chất nạo vét mà Công ty Logistics Phước Thuận xin chấp thuận địa điểm đổ vào dự án của Công ty Lưu Nguyên Cái Mép bảo đảm phù hợp với Quyết định số 1180/QĐ-UBND ngày 8.5.2024 của UBND tỉnh. Vì thế, Sở GTVT kiến nghị UBND tỉnh chấp thuận địa điểm đổ vật chất nạo vét tại khu vực trên, khối lượng chất nạo vét khoảng 124.000m3, với mục đích san lấp".

Trong khi đó, về dự án của Công ty Lưu Nguyên Cái Mép hiện đang tồn tại nhiều vi phạm so với các quy định pháp luật về đất đai, lâm nghiệp, đầu tư.

Cụ thể, ngày 5.9.2024, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có Báo cáo số 12528/UBND-VP nêu ra nhiều điểm sai tại dự án của Công ty Lưu Nguyên Cái Mép. Trong đó có việc Dự án đang vướng khiếu nại của các hộ dân; Dự án hết tiến độ vào Quý IV.2022, tuy nhiên Sở Kế hoạch và Đầu tư không có cơ sở để tham mưu UBND tỉnh điều chỉnh tiến độ do nhiều vướng mắc: chưa thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định tại Điều 23, Điều 27, Điều 28 của Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004 và chưa thực hiện nghĩa vụ trồng rừng thay thế theo quy định tại Điều 29 Nghị định số 23/2006/NĐ-CP ngày 3.3.2006 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ và Phát triển rừng".

Dự án container và dịch vụ cảng được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu vào ngày 4.5.2011; được bàn giao đất thực địa ngày 6.5.2014. Dự án đã vi phạm Luật Đất đai nên ngày 17.10.2018, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có quyết định số 2920/QĐ-UBND về việc gia hạn sử dụng đất 24 tháng để tiếp tục triển khai dự án. Đến nay, dự án đã hết hạn gia hạn sử dụng đất (hết hạn ngày 17.10.2020, luật không quy định được phép gia hạn tiếp) nhưng hiện vẫn là đất trống.

Dư luận cho rằng, cần phải làm rõ vấn đề nghĩa vụ tài chính (thuế, phí…) khi Công ty Logistics Phước Thuận dùng chất nạo vét để san lấp dự án để tránh thất thu ngân sách.

* Báo Đại biểu Nhân dân tiếp tục giám sát, thông tin kết quả thực thi pháp luật trong vụ việc trên đến bạn đọc và cử tri cả nước.