Trong bài viết với tựa đề “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả”, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “... Để đạt được các mục tiêu chiến lược, không chỉ đòi hỏi những nỗ lực phi thường, những cố gắng vượt bậc, mà còn không cho phép chúng ta chậm trễ, lơi lỏng, thiếu chính xác, thiếu đồng bộ, thiếu nhịp nhàng trên từng bước đi; muốn vậy cần khẩn trương thực hiện cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị...”.
Chậm trễ là có lỗi với Nhân dân
Thực hiện cuộc cách mạng sắp xếp bộ máy, theo đúng tinh thần kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và người đứng đầu Đảng ta là: xây dựng một hệ thống chính trị gọn nhẹ, minh bạch, vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tránh tình trạng chồng chéo chức năng, lãng phí nguồn lực. Sâu xa hơn như Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh là để phát triển kinh tế, bảo đảm đời sống Nhân dân và bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình. Hay nói cách khác, đích đến của cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị là thay đổi rõ rệt về chất lượng hoạt động của bộ máy, xóa bỏ mọi rào cản tạo động lực cho kinh tế phát triển, bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân.
“Điều dễ thấy nhất của tinh gọn bộ máy đó là giảm gánh nặng về ngân sách, có nguồn lực đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng hơn như giáo dục, y tế, hạ tầng hoặc chuyển vào các chương trình an sinh xã hội, trực tiếp phục vụ đời sống người dân. Khi bộ máy được tinh gọn đồng nghĩa với việc giảm bớt biên chế, cắt giảm các khoản chi thường xuyên, từ đó tiết kiệm đáng kể ngân sách nhà nước. Việc Bộ Chính trị quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước, thời điểm thực hiện từ đầu năm học mới 2025 - 2026 (tháng 9.2025 trở đi) là một minh chứng điển hình. Khi nguồn ngân sách không phải dành tới 70% để nuôi bộ máy thì rõ ràng việc đầu tư vào các lĩnh vực cấp thiết hơn như giáo dục và y tế là việc làm cần thiết, đáp ứng được nguyện vọng của đông đảo Nhân dân. Là một người dân tôi kỳ vọng và tin tưởng vào Kết luận 127 và chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy và mong muốn sẽ được hoàn thành sớm” - bà Bùi Thị Tam, phường Đức Thuận, thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh bày tỏ.
Cùng với đó, chất lượng phục vụ Nhân dân sẽ tốt hơn. Tinh gọn không có nghĩa là giảm cơ học mà trong giảm có tăng, giảm những người chưa phù hợp, yếu kém nhưng vẫn ưu tiên, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Chủ trương sắp xếp bộ máy gắn với sắp xếp đơn vị hành chính, trong đó sắp xếp đơn vị hành chính được bàn quyết liệt, đi trước, kịp thời sẽ tạo điều kiện cho việc sắp xếp bộ máy khoa học, hợp lý hơn, hướng mạnh về cơ sở. Theo Kết luận 127, khi cấp huyện được bỏ, cấp xã được đầu tư cả nguồn lực và nhân lực, nhất là cán bộ, công chức được chuẩn hóa, làm chủ công nghệ sẽ là “chìa khóa” nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Tôi tin chắc bỏ cấp huyện hướng về cơ sở thì nhiều dịch vụ công người dân sẽ được tạo thuận lợi, thay vì đi lòng vòng nhiều bước, lên huyện, lên tỉnh thì sắp tới nhiều thủ tục hành chính sẽ được giải quyết ngay tại cấp xã, người dân chúng tôi sẽ không phải đi lại xa xôi. Minh chứng dễ thấy nhất như việc bỏ công an cấp huyện, các thủ tục hành chính như đăng ký xe máy, xe ô tô bây giờ chỉ cần đến công an xã, nhanh gọn, thuận tiện biết bao. Sắp tới không còn cấp huyện, làm bìa đỏ hay giấy phép xây nhà, đăng ký kinh doanh thì chỉ cần lên xã thôi. Sắp xếp bộ máy đúng là người dân sẽ được lợi, tôi mong rằng lộ trình sẽ được làm bài bản, chặt chẽ, không gián đoạn công việc của Nhà nước và Nhân dân nhưng cũng mong thực hiện nhanh. Nói như Tổng Bí thư, việc sắp xếp không phải bàn nữa, thời cơ đã chín. Không làm là có lỗi với Nhân dân - ông Lê Văn Huân, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk tin tưởng.
Giữ chân được những người thực tài năng, tâm huyết
Nhiều người ví cuộc cách mạng sắp xếp bộ máy là cuộc đổi mới lần 2 của đất nước (sau cuộc đổi mới năm 1986). Việc xây dựng hệ thống chính trị Việt Nam “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả” trong bối cảnh hiện nay được xem là "sức mạnh chiến lược" là cuộc đại phẫu để cơ thể khỏe mạnh, vững tin đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh “Khối lượng công việc phía trước rất bộn bề, khẩn trương. Thời gian không chờ đợi chúng ta. Đất nước đang đứng trước cánh cửa lịch sử bước vào kỷ nguyên vươn mình. Những công việc chúng ta làm hôm nay, sẽ quyết định tương lai. Chậm trễ là có lỗi với Nhân dân”. Thế nhưng cuộc cách mạng nào cũng sẽ không tránh khỏi những mất mát, hy sinh; sau khi hoàn thành việc sắp xếp để ổn định là cả một khối lượng khổng lồ với nhiều công việc từ nhỏ đến lớn. Làm sao sau cuộc đại phẫu cơ thể sẽ được phục hồi nhanh là điều cần phải bàn bạc kỹ lưỡng. Trong đó, nhiều vấn đề đặt ra đang được cử tri, Nhân dân quan tâm đó là chốn về của những cán bộ, công chức không được tiếp tục công tác. Mặc dù có hỗ trợ nhưng nhiều người không tránh khỏi những tâm tư.
“Tôi thấy chủ trương đúng, trúng và quyết tâm chính trị lớn. Tuy nhiên, sắp xếp như thế nào cho hợp tình, hợp lý và đúng pháp luật là cả một vấn đề. Còn đối với bỏ cấp huyện, sáp nhập xã thì số lượng cán bộ, công chức phải “rời sân ga” sẽ rất nhiều. Giải quyết ra sao, đúng là không tránh khỏi những tâm tư” - bà Lê Vân, thành phố Quy Nhơn, Bình Định phân tích.
Nhiều cử tri, Nhân dân cũng chung trăn trở: cán bộ, công chức ở Việt Nam đúng như đánh giá, đông nhưng không mạnh, “vừa thừa vừa thiếu”. Tinh giản, sắp xếp nhưng làm sao để giữ chân được những người thực tài năng, tâm huyết ở lại cũng là vấn đề. Trước hết là khâu đánh giá, muốn đánh giá đúng phải thanh tra, kiểm tra thực chất, từ đó mới bố trí, sắp xếp. Nếu không công tâm, minh bạch, chí công vô tư thì rất dễ đánh rơi vàng thật, nhặt lấy thau rơi.
Đặt trong guồng quay này, tâm tư, trăn trở của cán bộ, công chức không tránh khỏi và cũng dễ hiểu, dễ cảm thông. Còn đối với đại đa số người dân, bên cạnh tin tưởng, ủng hộ chủ trương nhưng nhiều người cũng băn khoăn lo lắng về tác động của sắp xếp, nhất là việc giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính bởi việc dân sự là liên tục, hàng ngày. Khi nhập xã thì địa giới sẽ rộng lớn hơn trước đây đồng nghĩa với khoảng cách đi lại sẽ xa xôi hơn. Vậy thì giải pháp nào để thuận tiện cho dân? Ngoài ra, khi sắp xếp, sáp nhập, một loạt trụ sở, trang thiết bị sẽ xử lý như thế nào để tránh thất thoát, lãng phí cũng là điều nhiều người dân trăn trở.
