Xử lý nghiêm khắc để răn đe

Điển hình là bệnh nhân số 17 ở  Hà Nội khi nhập cảnh trở lại Việt Nam đã không được phát hiện và cách ly kịp thời vì có hộ chiếu Việt Nam và hộ chiếu của Vương quốc Anh. Bệnh nhân này đã sử dụng hộ chiếu Việt Nam khi xuất cảnh sang Anh và khi nhập cảnh trở lại nên lực lượng chức năng không phát hiện có con dấu xuất nhập cảnh của Italy và đã giải quyết nhập cảnh bình thường. Hay trường hợp của bệnh nhân số 34 ở Bình Thuận. Theo Sở Y tế tỉnh này, ngay sau khi phát hiện, tỉnh lập tức chỉ đạo xác định những người tiếp xúc gần và chuẩn bị cơ sở cách ly. Tuy nhiên, bệnh nhân khai báo không rõ ràng và đầy đủ, dẫn đến công tác giám sát, xác minh của lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn, việc cách ly các trường hợp có liên quan để tránh dịch lây lan cũng bị ảnh hưởng…

Đây chỉ là hai trong số 4 trường hợp khai báo gian dối hoặc không thực hiện yêu cầu cách ly theo dõi, gây khó khăn cho các cơ quan chức năng, đồng thời gây bức xúc trong xã hội. Bởi vậy mà tại hội nghị trực tuyến của Bộ Công an về phòng, chống dịch Covid-19 của lực lượng công an, Bộ trưởng Tô Lâm đã nhấn mạnh, các cơ quan chuyên môn sẽ xử lý nghiêm những trường hợp không khai báo, khai báo gian dối khi nhập cảnh và không chấp hành cách ly theo quy định.

Theo quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, những hành vi bị nghiêm cấm gồm: Cố ý làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm; người mắc bệnh truyền nhiễm, người bị nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm và người mang mầm bệnh truyền nhiễm làm các công việc dễ lây truyền tác nhân gây bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật. Che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật; cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm; phân biệt đối xử và đưa hình ảnh, thông tin tiêu cực về người mắc bệnh truyền nhiễm. Không triển khai hoặc triển khai không kịp thời các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo quy định của luật này; không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Thế nhưng Luật lại không quy định chế tài đối với người vi phạm. Với hành vi khai báo gian dối, cơ quan chức năng chỉ có thể căn cứ vào Nghị định 176/2013 để xử lý với mức phạt từ 5 - 10 triệu đồng.

Còn tại Điều 240, Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 có quy định về tội “Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người”. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể như thế nào là “Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người”.

Dịch bệnh đang diễn biến rất phức tạp, những cá nhân cố tình gian dối, không chấp hành các quy định, yêu cầu của cơ quan chức năng chỉ là cá biệt, nhưng cần thiết phải có chế tài. Cơ quan chức năng cần sớm hoàn thiện các văn bản hướng dẫn - dù xử lý hành chính hay hình sự là “chẳng đặng đừng”, thế nhưng nếu cần cũng phải xử lý nghiêm để răn đe, phòng ngừa những trường hợp tương tự có thể xảy ra.