Phát hành thành công 5.600 tỷ đồng trong tháng 1
Theo dữ liệu Công ty CP Chứng khoán MB (MBS) vừa công bố, thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 1.2025 ghi nhận 4 đợt phát hành ra công chúng với tổng giá trị phát hành thành công ước đạt gần 5.600 tỷ đồng. Con số này giảm mạnh 93% so với tháng trước và thấp hơn 38% so với cùng kỳ năm ngoái, một phần do ảnh hưởng của kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.
Nhìn tổng thể năm 2025, chuyên gia của MBS cho rằng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp được kỳ vọng sẽ có nhiều khởi sắc nhờ vào các yếu tố nền tảng vững chắc.
Trước hết, đà tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế sẽ tạo động lực cho sự phục hồi của các ngành quan trọng như bất động sản và sản xuất công nghiệp. Theo dự báo, GDP năm 2025 có thể đạt 7,1% - 7,5%, cao hơn năm 2024, nhờ đầu tư công được đẩy mạnh và sản xuất, xuất khẩu phục hồi. Xuất khẩu dự kiến tăng trưởng 9% - 10%, nhờ sự phục hồi của nhu cầu tiêu dùng toàn cầu cùng với nỗ lực mở rộng thị trường và đa dạng hóa danh mục hàng hóa.
Môi trường lãi suất hấp dẫn cũng là yếu tố quan trọng thu hút dòng vốn nhàn rỗi, đồng thời tạo động lực cho doanh nghiệp mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đến cuối năm 2024, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng tại các ngân hàng thương mại cổ phần đạt trung bình 5,1%, cao hơn 20 điểm cơ bản so với đầu năm, trong khi lãi suất của các ngân hàng thương mại nhà nước duy trì ở mức 4,7%. Dù lãi suất đầu vào có xu hướng tăng, nhưng theo Ngân hàng Nhà nước, lãi suất cho vay trung bình lại giảm 0,59% so với đầu năm. Điều này đặc biệt rõ nét ở các ngân hàng thương mại cổ phần, khi họ chịu áp lực phải giảm lãi suất đầu ra để thu hút khách hàng. Dự báo trong năm 2025, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng sẽ duy trì ổn định hoặc chỉ tăng nhẹ, dao động 5% - 5,2%.
Bên cạnh đó, triển vọng của thị trường bất động sản năm nay cũng được đánh giá tích cực hơn nhờ quá trình thực thi 3 luật liên quan đến bất động sản. Dự kiến, nguồn cung căn hộ sẽ tăng 25% tại Hà Nội và 30% tại TP. Hồ Chí Minh nhờ các rào cản pháp lý được tháo gỡ. Đồng thời, mặt bằng lãi suất thấp sẽ tiếp tục hỗ trợ thị trường, giảm áp lực tài chính cho cả chủ đầu tư và người mua nhà. Ngoài ra, các doanh nghiệp bất động sản cũng chủ động giảm tỷ trọng nợ vay, giúp cải thiện thanh khoản và ổn định tài chính.
Cuối cùng, chất lượng thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp cũng được nâng cao nhờ các quy định pháp lý mới. Theo đó, các trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn cao hơn về xếp hạng tín nhiệm, tài sản bảo đảm và bảo lãnh thanh toán. Quy định mới cũng yêu cầu các doanh nghiệp công bố thông tin minh bạch hơn, đồng thời siết chặt các điều kiện phát hành đối với doanh nghiệp có rủi ro tài chính cao.
Tâm lý thị trường cải thiện rõ rệt
Trong một báo cáo cũng vừa công bố, Công ty CP Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating) cho biết, thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 đã phục hồi mạnh mẽ sau cuộc khủng hoảng năm 2022 - 2023, đánh dấu bằng số trái phiếu chậm trả phát sinh mới giảm mạnh. Thống kê cho thấy có 21 tổ chức phát hành chậm trả lần đầu trong năm 2024, giảm đáng kể so với con số 79 tổ chức phát hành chậm trả trong năm 2023.
Tâm lý thị trường cũng cải thiện rõ rệt, phản ánh qua sự gia tăng tổng giá trị phát hành mới và thanh khoản trên thị trường thứ cấp cũng có nhiều chuyển biến tích cực. Tổng giá trị trái phiếu phát hành trong năm 2024 đạt 472.000 tỷ đồng, tăng gần 40% so với năm 2023. Trong khi đó, 83% lượng trái phiếu chậm trả có tỷ lệ thu hồi nợ gốc dưới 5% so với tổng giá trị. Tỷ lệ tổ chức phát hành có xếp hạng tín nhiệm ở mức "dưới trung bình" hoặc thấp hơn trong năm 2024 là 25%, cải thiện so với mức 34% của năm trước.
Về điều kiện huy động vốn, VIS dự báo tình hình sẽ ổn định trong năm 2025, khi các ngân hàng hiện đang duy trì nguồn vốn huy động và thanh khoản ổn định, đủ khả năng mở rộng cho vay cho doanh nghiệp và cá nhân trong nước. Cùng với đó, nền kinh tế vững mạnh sẽ góp phần cải thiện dòng tiền, khả năng trả nợ và nhu cầu tái cấp vốn. VIS cũng kỳ vọng Luật Chứng khoán (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1.1.2025 với yêu cầu quản lý chặt chẽ hơn việc phát hành và đầu tư trái phiếu và thúc đẩy việc sử dụng xếp hạng tín nhiệm để đánh giá rủi ro đầu tư sẽ giúp tăng tính minh bạch thị trường và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp bền vững hơn trong giai đoạn mới.
Ở góc nhìn khác, các chuyên gia tài chính nhìn nhận áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn là một thách thức lớn. Trong tháng 1, giá trị trái phiếu doanh nghiệp mua lại trước hạn đạt khoảng 12.900 tỷ đồng, giảm 69,1% so với tháng trước nhưng lại tăng 141% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, nhóm bất động sản đã vượt qua nhóm ngân hàng để trở thành lĩnh vực có giá trị mua lại trái phiếu lớn nhất, với tổng giá trị ước đạt hơn 7.000 tỷ đồng, chiếm 54,4% tổng lượng mua lại.
Dự báo trong năm 2025, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn sẽ vào khoảng 151.000 tỷ đồng, với áp lực tập trung cao vào quý III, khi lượng trái phiếu đáo hạn có thể lên tới 63.000 tỷ đồng, tăng 40% so với cùng kỳ năm trước. Ngành bất động sản tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất, với tổng giá trị đáo hạn ước tính hơn 95.000 tỷ đồng, tương đương 63% tổng lượng trái phiếu đáo hạn, tiếp theo là nhóm ngân hàng với 21.800 tỷ đồng, chiếm 14,4%.
