“Chắc chắn là an toàn hơn”
Tại hội thảo "Giải pháp bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng" do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức mới đây, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết, thời gian qua, ngành ngân hàng đã nỗ lực chuyển đổi số và đạt nhiều thành quả trên các trụ cột quan trọng: chuyển đổi nhận thức, hoàn thiện thể chế, nâng cấp hạ tầng, ứng dụng khai thác dữ liệu và phát triển các mô hình ngân hàng số cùng công tác bảo đảm an ninh, an toàn...
Đến nay, hơn 87% người trưởng thành đã có tài khoản thanh toán tại ngân hàng và nhiều ngân hàng đã có trên 95% số lượng giao dịch được xử lý trên kênh số. Thanh toán không dùng tiền mặt tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là số lượng giao dịch thanh toán qua di động và QR code tăng trưởng bình quân hơn 100% mỗi năm trong giai đoạn 2017 - 2023. Hạ tầng công nghệ ngân hàng thường xuyên được đầu tư nâng cấp, phát triển, bảo đảm hoạt động liên tục, thông suốt, an toàn. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý bình quân 830 nghìn tỷ đồng/ngày (tương đương 40 tỷ USD), hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý bình quân 20 - 25 triệu giao dịch/ngày.
Nhằm tăng cường bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng, tháng 12.2023, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ban hành Quyết định số 2345/QĐ-NHNN về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng; trong đó có yêu cầu xác thực sinh trắc học khi giao dịch.
Theo Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng, triển khai xác thực sinh trắc học đồng nghĩa có thêm một lớp bảo vệ và chắc chắn là an toàn hơn. Trường hợp khách hàng làm mất giấy tờ, bị kẻ xấu mang đến ngân hàng giả mạo để lừa đảo tiền cũng khó thực hiện, vì không có sinh trắc học khuôn mặt để xác nhận chính chủ. Về phía ngân hàng, dù đã có sinh trắc học nhưng không bỏ bất kỳ bước bảo mật nào nhằm bảo đảm an toàn hơn cho khách hàng.
Tính đến 17 giờ ngày 3.7, toàn hệ thống ngân hàng ghi nhận 16,6 triệu khách hàng đối chiếu thông tin sinh trắc học. Trong đó, 90% người làm xác thực online và 10% khách hàng thực hiện tại quầy ngân hàng. Các ngân hàng cũng đã kiểm tra, đối chiếu thông tin sinh trắc học với dữ liệu của Bộ Công an nhằm loại bỏ những tài khoản giả mạo không chính chủ, được lập bằng giấy tờ giả... Theo Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng, lượng tài khoản được làm sạch dữ liệu tương đương số mở mới trong một năm - đây là nỗ lực rất lớn của ngành ngân hàng.
Trong ngày đầu áp dụng công nghệ xác thực dữ liệu sinh trắc học có hiện tượng một số giao dịch không thực hiện được. Tuy nhiên, hiện tượng này chỉ xảy ra cục bộ ở một vài ngân hàng và đã được khắc phục trong ngày 2.7. Đến nay, các giao dịch cơ bản thông suốt, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết.
Bảo đảm quyền lợi khách hàng tốt hơn
Theo Luật sư Trương Thanh Đức, việc người dân đồng lòng thực hiện xác thực giao dịch ngân hàng thông qua sinh trắc học không chỉ là hành động tự bảo vệ cá nhân, mà còn giúp ngăn chặn vấn nạn tội phạm công nghệ, bảo vệ cho hệ thống ngân hàng, cho cộng đồng, xã hội. Về lâu dài, đây sẽ là biện pháp đem lại sự thuận tiện chứ không phải rủi ro, phiền toái cho khách hàng.
Trung tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an cho biết, hiện nay có rất nhiều đối tượng lừa đảo, nhất là lừa đảo thông qua không gian mạng. Ngay khi chúng ta triển khai chính sách mới, sự kiện mới, một số đối tượng ở nước ngoài đã liên hệ với cá nhân ở Việt Nam để giả danh nhân viên ngân hàng thực hiện hỗ trợ cập nhật sinh trắc học cho người dân. Các đối tượng này lợi dụng sự kiện mới nhanh chóng triển khai phương thức lừa đảo. Do đó, khi Quyết định 2345 /QĐ-NHNN đi vào thực tiễn, vẫn cần tiếp tục rà soát và có các biện pháp ứng phó, các ngân hàng cần phát triển phân tích dữ liệu lớn về việc sử dụng tài khoản của khách hàng để nhận biết dấu hiệu lừa đảo, kịp thời cảnh báo.
Thời gian tới, nhằm tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn, bảo mật cho dịch vụ ngân hàng trên không gian mạng, góp phần bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ tài chính - ngân hàng, NHNN sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, ban hành kịp thời các văn bản, Thông tư thay thế, sửa đổi, bổ sung về quy định về an toàn, bảo mật cho việc cung cấp dịch vụ ngân hàng trên internet...
Bên cạnh đó, tiếp tục đầu tư hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin của các tổ chức tín dụng, tổ chức trung gian thanh toán. Nâng cấp, phát triển các hạ tầng thanh toán bảo đảm hoạt động liên tục, thông suốt, an toàn, kết nối liền mạch, xuyên suốt với các ngành, lĩnh vực khác (như dịch vụ công, y tế, giáo dục, thương mại điện tử…) và kết nối thanh toán xuyên biên giới nhằm đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của các tổ chức, cá nhân.
Đồng thời, tiếp tục phối hợp với Bộ Công an triển khai hiệu quả Đề án 06, trong đó chú trọng khai thác thông tin Căn cước công dân gắn chip và tài khoản VNeID để định danh, xác thực chính xác thông tin khách hàng và phối hợp, hỗ trợ trong quá trình cung ứng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng một cách tiện lợi, an toàn, bảo đảm phòng ngừa rủi ro, tội phạm lợi dụng dịch vụ thanh toán cho mục đích gian lận, lừa đảo...
