Tài sản số - luật hóa thế nào cho phù hợp?

Với khoảng 20 triệu người sở hữu tài sản số, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia đứng đầu thế giới về tỷ lệ người sở hữu loại tài sản này. Cùng với đó, các thống kê cho thấy, hàng năm có khoảng 120 tỷ USD tiền mã hóa được đổ vào Việt Nam. Nêu các con số này, ĐBQH Hoàng Minh Hiếu (Nghệ An) chỉ rõ, “nếu không có khung khổ pháp lý cho hình thức sở hữu này thì chúng ta sẽ bỏ qua một mảng rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế số”. Vị đại biểu cũng cho rằng, việc quy định về tài sản số trong Luật Công nghiệp công nghệ số là phù hợp.

img-4833.png
Dự luật Công nghiệp công nghệ số vừa được trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ Tám. Nguồn: ITN

Nhiều đại biểu Quốc hội cũng tán thành cách tiếp cận trên bởi việc luật hóa các nội dung liên quan đến tài sản số trong Luật Công nghiệp công nghệ số mang lại nhiều ý nghĩa trong bối cảnh công nghệ chuỗi khối (blockchain) và các giao dịch liên quan đến tài sản mã hóa đang ngày càng phổ biến ở nước ta. Ở góc độ quản lý nhà nước, điều này sẽ giúp chúng ta tiếp cận được với mặt bằng quản lý tài chính, công nghệ của các nước trên thế giới và góp phần phòng, chống các hoạt động trốn thuế, rửa tiền, kiểm soát chặt chẽ hơn “thị trường tài sản số ngầm”...

Tuy vậy, luật hóa vấn đề tài sản số như thế nào không đơn giản, bởi đây là vấn đề rất mới, phức tạp và hiện cũng đang đặt ra nhiều thách thức về quản lý không chỉ với riêng nước ta.

Soi chiếu cụ thể vào dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Tám vừa qua, một số đại biểu Quốc hội đánh giá, các quy định về tài sản số (từ Điều 14 đến Điều 17) “có vẻ hơi khiên cưỡng”. Lý do là bởi, các quy định này là quy định về một loại tài sản mới - có thể sử dụng ở bất cứ lĩnh vực nào của đời sống kinh tế - xã hội và phù hợp như một đối tượng của các luật về quản lý tài sản. Dự thảo Luật cũng đề cập đến những vấn đề liên quan đến quy định về thuế, tài chính. Khoản 2 Điều 17 đưa thêm khái niệm về cung ứng dịch vụ tài sản số, nhưng loại hình dịch vụ này lại không được quy định trong các loại hình dịch vụ công nghệ số tại Điều 11 và tài sản số cũng không được quy định như một loại sản phẩm công nghệ số tại Điều 10. “Gần như không có nội dung nào thể hiện sự gắn kết mối quan hệ giữa đối tượng này với ngành công nghiệp công nghệ số”, ĐBQH Lã Thanh Tân (Hải Phòng) nhận định.

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường có lẽ cũng chưa yên tâm với quy định của dự thảo Luật nên tại báo cáo thẩm tra trình Quốc hội đã đề nghị cần tham khảo kinh nghiệm quốc tế, rà soát kỹ lưỡng khái niệm, phân loại tài sản số, dữ liệu số, quyền, nghĩa vụ của người sở hữu tài sản số, quản lý nhà nước về tài sản số, bảo đảm thống nhất với Bộ luật Dân sự, Luật Chứng khoán và các luật có liên quan. Cơ quan này cũng đề xuất nghiên cứu giới hạn phạm vi quy định về tài sản số trong dự luật theo hướng chỉ quy định nguyên tắc, các nội dung cụ thể sẽ được điều chỉnh bởi các văn bản hướng dẫn thực hiện và quy định chi tiết.

Cách thức quy định như vậy là phù hợp với xu hướng đổi mới tư duy xây dựng pháp luật hiện nay, chỉ luật hóa những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, đồng thời phải là những vấn đề đã chín, đã rõ, thực hiện ổn định còn những vấn đề mới, phức tạp, còn nhiều biến động như tài sản số thì rất nên điều chỉnh trong các văn bản dưới luật để bảo đảm tính linh hoạt, phù hợp, hiệu quả trước những thay đổi như vũ bão của cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 hiện nay.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, với việc quy định về tài sản số trong Luật Công nghiệp công nghệ số thì đây sẽ là lần đầu tiên nội dung này được đề cập rõ nét trong một văn bản luật về công nghệ, kỹ thuật. Do đó, việc hoàn thiện các quy định về tài sản số trong dự luật sẽ tạo nền tảng pháp lý cho việc quy định chi tiết thực sự phù hợp và đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn.

Qua ý kiến chuyên gia và các đại biểu Quốc hội cho thấy, cần tiếp tục hoàn thiện các quy định về tài sản số trong dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số theo hướng: định nghĩa rõ ràng hơn về tài sản số, trên cơ sở đó, phân loại cụ thể tài sản số để có phương án quản lý tương ứng; làm rõ hơn trách nhiệm của các nhà cung cấp dịch vụ tài sản số, nghiên cứu bổ sung nội dung yêu cầu các giao dịch tài sản số phải bảo đảm quyền tiếp cận thông tin minh bạch, dễ hiểu đối với người tiêu dùng cũng như cung cấp cơ chế giải quyết tranh chấp phù hợp; làm rõ các giai đoạn trong “vòng đời” của tài sản số như tạo lập, giao dịch, lưu trữ, hủy bỏ và trách nhiệm pháp lý tại từng giai đoạn để cơ quan quản lý có cơ sở theo dõi và kiểm soát hiệu quả hơn...

Chính sách và cuộc sống

Hiệu quả thiết thực và toàn diện
Quốc hội và Cử tri

Hiệu quả thiết thực và toàn diện

Phát biểu tại Lễ phát động phong trào "Bình dân học vụ số" diễn ra mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh, đây phải trở thành một phong trào cách mạng, toàn dân, toàn diện, bao trùm, sâu rộng, không ai bị bỏ lại phía sau. Đảng đã chỉ đạo, Chính phủ đã thống nhất, Quốc hội đồng tình, Nhân dân ủng hộ, Tổ quốc mong đợi thì chỉ bàn làm, không bàn lùi.

AMH
Chính sách và cuộc sống

Cải cách thủ tục giải thể doanh nghiệp

Thủ tục thành lập doanh nghiệp khá dễ dàng nhưng thủ tục giải thể “cực kỳ khó khăn”. Đây là phản ánh của doanh nghiệp tham gia cuộc khảo sát thực trạng cung cấp, thực hiện thủ tục hành chính cho doanh nghiệp năm 2024 do Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV - thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng) thực hiện.

ĐBQH Trần Văn Khải (Hà Nam): Sửa đổi Luật Việc làm là cơ hội vàng để thể chế hóa các định hướng lớn của Nghị quyết 57, biến chính sách việc làm thành lợi thế cạnh tranh trong kỷ nguyên số
Chính sách và cuộc sống

Tranh thủ tối đa "cơ hội vàng"

Phát triển việc làm bền vững, biến chính sách việc làm thành lợi thế cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên số và trong bối cảnh tinh gọn bộ máy - dù khó nhưng chúng ta có thể và phải làm được điều này, trước hết là phải tranh thủ tối đa "cơ hội vàng" từ sửa đổi toàn diện Luật Việc làm.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Tạo thuận lợi cho nhà giáo khi thuyên chuyển

Dự thảo Luật Nhà giáo vừa được cho ý kiến tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 7. Dự thảo luật đã khắc phục những khó khăn, vướng mắc, giải quyết các vấn đề phát sinh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về nhà giáo. Tuy vậy, đối với vấn đề thuyên chuyển nhà giáo của các cơ sở giáo dục công lập, cũng có ý kiến đề nghị cần quy định cụ thể, chặt chẽ để giáo viên không gặp khó khi thuyên chuyển.

Dựa vào nội lực để phát triển
Chính sách và cuộc sống

Dựa vào nội lực để phát triển

Theo số liệu thống kê, khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp khoảng 51% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm, chiếm hơn 82% tổng số lao động trong nền kinh tế, đóng góp gần 60% vốn đầu tư toàn xã hội. Điều này cho thấy, kinh tế tư nhân đã và đang trở thành một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế, là động lực quan trọng nhất để thúc đẩy tăng trưởng.

AMH
Quốc hội và Cử tri

Chống quảng cáo vi phạm trên mạng

Trong những năm gần đây, chống quảng cáo vi phạm pháp luật trên mạng dường như trở thành một cuộc chiến "nhọc nhằn". Quy định giám sát nội dung trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, được thảo luận tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách hôm nay, có thể trở thành công cụ hữu hiệu nếu được vận dụng đúng cách.

Hội nghị quán triệt, triển khai thi hành các luật, nghị quyết được thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín, Quốc hội Khóa XV
Chính sách và cuộc sống

Giám sát chặt văn bản quy định chi tiết

Sáng nay, 25.3, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 7 thảo luận các dự án luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV sẽ được tiến hành. Dự kiến, trong khoảng 2 ngày làm việc, các đại biểu sẽ tập trung thảo luận 9 dự án luật, trong đó, một số nội dung được đánh giá là rất khó, rất mới cần được “trao đi đổi lại” cho thật “chín”, thật “rõ”.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Lực đẩy cho hoạt động đổi mới sáng tạo

Nghị quyết số 54-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định: đổi mới tư duy xây dựng pháp luật bảo đảm yêu cầu quản lý và khuyến khích đổi mới sáng tạo, loại bỏ tư duy “không quản được thì cấm”. Nhằm thể chế chủ trương này, dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo đã quy định nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ để thúc đẩy cho hoạt động đổi mới sáng tạo phát triển.

AMH
Chính sách và cuộc sống

Mở rộng ứng dụng AI trong cơ quan nhà nước

Trong vài năm gần đây, một số trường hợp ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) của các cơ quan nhà nước ở Việt Nam cho thấy tiềm năng và đạt một số kết quả ban đầu. Tuy nhiên, các trường hợp ứng dụng còn ít cả về số lượng giải pháp AI, cơ quan và lĩnh vực được ứng dụng; thiếu cơ sở pháp lý và hướng dẫn cụ thể; chưa xác định đúng và giải trúng “bài toán” ứng dụng AI; năng lực để ứng dụng AI còn hạn chế cả về tài chính, dữ liệu và hạ tầng, con người. Từ những trường hợp thành công và chưa thành công, có thể rút ra một số bài học để khắc phục những điểm hạn chế đó, mở rộng việc ứng dụng AI trong các cơ quan nhà nước.

Kinh tế tư nhân với phát triển văn hóa trong kỷ nguyên mới
Chính sách và cuộc sống

Kinh tế tư nhân với phát triển văn hóa trong kỷ nguyên mới

Bùi Hoài Sơn

Nếu trong quá khứ, việc phát triển văn hóa chủ yếu dựa vào nguồn lực nhà nước, thì ngày nay, trong kỷ nguyên mới - thời đại số hóa, toàn cầu hóa và đổi mới sáng tạo - kinh tế tư nhân nổi lên như một trụ cột vững chắc, góp phần quyết định trong việc bảo tồn, sáng tạo và quảng bá văn hóa.

XÓA BỜ BAO, MỞ RỘNG KHÔNG GIAN KINH TẾ
Chính sách và cuộc sống

XÓA BỜ BAO, MỞ RỘNG KHÔNG GIAN KINH TẾ

Trời miền Tây vào mùa nước nổi, những cánh đồng giờ đây chỉ còn lác đác vài gốc rạ sót lại. Con nước dâng lên, len lỏi qua từng bờ bao nhỏ hẹp, nơi ngày xưa người ta quen “mạnh ai nấy giữ”, mỗi nhà một đám ruộng riêng, cắt nhau bởi những con bờ chật hẹp.

Ảnh minh họa
Quốc hội và Cử tri

Gỡ bỏ thủ tục trong nghiên cứu khoa học

“Các nhà khoa học mất quá nhiều thời gian, khoảng 50% thời gian, công sức dành cho các thủ tục”. Đây là thực tế được Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ ra khi đề cập về những tồn tại, hạn chế, rào cản, nút thắt đang cản trở phát triển của khoa học, công nghệ thời gian qua.

AMH
Quốc hội và Cử tri

Bảo vệ tiểu thương trên sàn thương mại điện tử

Thương mại điện tử ở Việt Nam duy trì đà tăng trưởng ấn tượng và trở thành một phần không thể thiếu trong nền kinh tế. Theo Bộ Công Thương, năm 2024, doanh số thương mại điện tử bán lẻ đạt 20,5 tỷ USD, chiếm 8% tổng doanh thu bán lẻ cả nước. Cùng với đó, số lượng gian hàng trực tuyến cũng tăng mạnh, với khoảng 650.000 cửa hàng có phát sinh đơn hàng trên các sàn thương mại điện tử.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì Phiên họp thứ 43 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Chính sách và cuộc sống

Rành mạch về chính sách thuế

Từ gần 100 nhóm ngành nghề được ưu đãi đầu tư đang quy định tại các văn bản pháp luật về đầu tư và các luật chuyên ngành, dự luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) đã thu gọn phạm vi các ưu đãi thuế xuống còn 30 nhóm lĩnh vực. Dù vậy, theo các đại biểu Quốc hội, quy định như dự thảo Luật vẫn chưa bảo đảm được tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Không áp đặt cứng nhắc…
Chính sách và cuộc sống

Không áp đặt cứng nhắc…

Theo Nghị quyết số 25/NQ-CP về mục tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên, có 18/63 địa phương được Chính phủ giao mục tiêu tăng trưởng GRDP hai con số, trong đó, Bắc Giang, Ninh Thuận, Hải Phòng được giao mục tiêu tăng trưởng GRDP cao nhất cả nước.

AMH
Chính sách và cuộc sống

"Liều thuốc mạnh" để bảo vệ dữ liệu cá nhân

Không ít người thường nói với nhau: chúng ta bây giờ không phải lo lắng về chuyện lộ thông tin cá nhân nữa, bởi các thông tin ấy đã lộ hết rồi. Dù đây là nhận xét nửa đùa nửa thật, nhưng không thể phủ nhận rằng nó phản ánh thực trạng nghiêm trọng hiện nay, khi thông tin cá nhân của hàng triệu người đã bị lộ ra ngoài mà không thể thu hồi.