Lãi nghìn tỷ nhưng chia cổ tức bằng tiền mặt với tỷ lệ “khiêm tốn”
Đại hội cổ đông thường niên 2023 của Ngân hàng TMCP Quân Đội - MB Bank (Mã MBB) được dự kiến diễn ra vào ngày 25.4.2023. Thông thường, trước thềm đại hội, các đơn vị luôn cố gắng tránh sự xáo động về đội ngũ nhân sự để không làm ảnh hưởng tới tâm lý cổ đông. Tuy nhiên mới đây, MB lại bất ngờ thay ghế vị trí Chủ tịch HĐQT ngay trước thềm đại hội.
Theo đó, ông Lễ Hữu Đức, Chủ tịch HĐQT của MB đã nộp đơn từ nhiệm và được HĐQT của MB thông qua, từ đó giảm số lượng thành viên HĐQT từ 11 người xuống chỉ còn 10 người.
Cũng trong ngày 12.4.2023, HĐQT của MB cũng đã bầu ông Lưu Trung Thái, Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT trong thời gian còn lại của Nhiệm kỳ 2019 - 2024. Ông Thái thôi giữ chức vụ Phó Chủ tịch HĐQT và Tổng giám đốc MB từ ngày 12.4.
Ông Lưu Trung Thái từng được bầu làm thành viên HĐQT của MB trong nhiệm kỳ 2009 - 2014. Đến năm 2013, ông được giao vị trí Phó Chủ tịch HĐQT. Bước sang năm 2017, ông Thái được HĐQT giao thêm vị trí Tổng Giám đốc MB và cũng là nhân vật có ảnh hưởng tới quyết sách cũng như hoạt động kinh doanh của MB từ đó đến nay.
Nhìn lại MB 6 năm dưới thời Lưu Trung Thái, trong thời gian ông Lưu Trung Thái tiếp quản vị trí Tổng Giám đốc của MB, doanh thu hoạt động của ngân hàng có sự phát triển vượt bậc, tăng từ 13.867 tỷ đồng năm 2017 lên mức 27.362 tỷ đồng trong năm 2020. Giai đoạn năm 2021 và 2022 ghi nhận tăng trưởng về doanh thu mạnh nhất với ghi nhận lần lượt ở mức 36.934 tỷ và 45.593 tỷ đồng.
Lợi nhuận sau thuế của ngân hàng cũng theo đó tăng trưởng bằng lần, từ khi chỉ có 3.490 tỷ đồng trong năm 2017 lên mức 18.115 tỷ đồng trong năm 2022. Tuy nhiên, dù kinh doanh liên tục báo lãi hàng nghìn tỷ nhưng MB chia cổ tức bằng tiền ở mức “khiêm tốn”, đặc biệt, giai đoạn 4 năm gần đây, MB không chia cổ tức bằng tiền.
Đáng chú ý, trong thời gian ông Lưu Trung Thái giữ vị trí Tổng Giám đốc, MB chỉ chi trả cổ tức tiền mặt 2 lần trong năm 2017 và 2018 với tỷ lệ èo uột chỉ 6% dù báo lãi hàng nghìn tỷ. Còn lại, phương án chi trả cổ tức luôn là bằng cổ phiếu. Ngoài ra, một lần hiếm hoi khác vào đợt 1.2016, MB chi trả cổ tức bằng tiền mặt cũng với tỷ lệ 6%.
Dù trong năm 2022 và 2021, nhóm các cổ phiếu ngân hàng hầu hết đều có sự bứt phá mạnh mẽ nên có thể phương án chia cổ tức bằng cổ phiếu nhận được nhiều sự ủng hộ của cổ đông. Nhưng cần phải lưu ý rằng một khoảng thời gian khá dài trước đó, mã MBB từng có giai đoạn "ngụp lặn" rất sâu thậm chí có thời điểm về dưới cả mệnh giá.
Điển hình như phiên giao dịch đầu năm 2019, MBB có giá 9.150 đồng/cổ phiếu, phiên đầu năm 2020 cũng không khá khẩm hơn mấy với 11.400 đồng/cổ phiếu, về khoảng cuối tháng 3.2020 giá cổ phiếu của MB tiếp tục rơi xuống “đáy”. Do đó phương án chi trả cổ tức "không tiền mặt" trong 2 năm này cũng từng khiến nhiều cổ đông không khỏi băn khoăn.
Nợ xấu “leo thang”, cả 3 nhóm nợ xấu đạt đỉnh trong năm 2022
Trong hoạt động “lõi” của MB, từ năm 2017 đến năm 2022, tổng dư nợ của MB tăng từ 184.188 tỷ đồng lên 450.574 tỷ đồng, tương đương với việc tăng gần gấp 2,4 lần trong thời gian 6 năm. Tuy nhiên, một điều dễ thấy nữa đó là từ năm 2017 đến 2022, có sự gia tăng của các nhóm nợ xấu.
Theo đà tăng của tổng dư nợ, tổng nợ xấu của MB cũng có xu hướng tăng nhưng với tốc độ khá chậm trong giai đoạn từ 2017 đến 2019, từ 2.218 tỷ đồng lên 2.887 tỷ đồng. Trong giai đoạn này, tỷ lệ nợ xấu được cải thiện, giảm từ 1,2% xuống còn 1,15%.
Tuy nhiên, trong giai đoạn từ năm 2020 đến 2022, tổng nợ xấu của MB gia tăng mạnh từ 3.248 tỷ đồng trong năm 2020, đi ngang trong năm 2021 để rồi đột biến tăng lên ngưỡng 5.031 tỷ đồng. Tương ứng với việc nợ xấu năm 2022 tăng tới 1.764 tỷ đồng chỉ trong 1 năm, tỷ lệ tăng 54%.
Trong 3 nhóm nợ xấu, có thể thấy rằng nợ xấu Nhóm 4 - Nợ nghi ngờ liên tục gia tăng "bền vững" mỗi năm, tăng từ 668 tỷ đồng trong năm 2017 lên 1.221 tỷ đồng trong năm 2022. Cần phải lưu ý rằng đây là nhóm nợ có độ rủi ro chỉ sau Nhóm 5 - Nợ có khả năng mất vốn.
Ngoài ra, nợ xấu nhóm 5 là nhóm có rủi ro mất vốn cao nhất, tuy có tăng giảm qua từng năm nhưng lại tăng đột biến từ 819 tỷ đồng lên 2.293 tỷ đồng chỉ trong năm 2022 vừa qua. Điều này đồng nghĩa, về giá trị tuyệt đối, nợ xấu nhóm 5 đã tăng tới 2,8 lần chỉ trong 1 năm. Cũng trong giai đoạn này, tỷ lệ nợ xấu của MB đã tăng từ mức 0,9% trong năm 2021 lên 1,12% trong năm 2022.
Và cũng chính trong năm 2022 này, toàn bộ 3 nhóm nợ xấu của MB đều đã đạt đỉnh cao nhất trong 6 năm kể từ khi CEO Lưu Trung Thái nắm giữ chức vụ Tổng Giám đốc để rồi hiện tại, được tiếp tục được bổ nhiệm vào vị trí Chủ tịch HĐQT.
