Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế
Báo Đại biểu Nhân dân
Trong khuôn khổ nhiệm vụ xây dựng Bộ nguyên tắc và một số hướng dẫn phát triển trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm ở Việt Nam, với sự hỗ trợ của Chương trình Aus4Innovation, ngày 21.6, Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, tổ chức tọa đàm khoa học “Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế”.
Trí tuệ nhân tạo (AI) cứu mạng sống bằng cách giúp các bác sĩ xử lý những điểm bất thường trong hình ảnh chụp X quang. AI cải thiện năng suất trong việc ghi chú lâm sàng, cho phép bác sĩ phòng cấp cứu khám thêm 15% bệnh nhân. AI đẩy nhanh việc phát hiện ra thuốc kháng sinh dành cho siêu vi khuẩn, giảm bớt các quá trình có thể mất nhiều năm đến vài tuần. Từ năm 1995 đến tháng 5.2024, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã xóa hơn 880 thuật toán y tế trí tuệ nhân tạo (AI); 151 thiết bị y tế hỗ trợ AI đã được thêm vào danh sách thiết bị được FDA phê duyệt…
PGS.TS Nguyễn Thị Quế Anh, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội phát biểu tại tọa đàm
Đây là một số thành tựu trong y khoa được TS. Nguyễn Thị Phương Châm, Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, thông tin tại tọa đàm “Trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế”. Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Thị Quế Anh, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, dẫn số liệu của CB Insights cho thấy, đầu tư toàn cầu vào AI trong lĩnh vực y tế thời gian qua “tăng khủng khiếp”,từ 2,7 tỷ USD năm 2018 lên 12,2 tỷ USD năm 2021. Năm 2024, thị trường AI trong lĩnh vực y tế được định giá ở mức 20,9 tỷ USD.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Quế Anh, các lĩnh vực y tế thường được áp dụng AI là: trợ lý y tế, phân tích dự đoán, phân tích hình ảnh y tế, nhập bằng giọng nói, trợ lý ảo… Tuy nhiên, công nghệ này cũng tiềm ẩn một loạt rủi ro về đạo đức, như: thiếu minh chứng về mức độ hiệu quả và an toàn; có thể tăng nguy cơ gây hại cho sức khỏe bệnh nhân; suy giảm tính chính xác khi được đưa vào thực hành lâm sàng; trách nhiệm đối với những quyết định sai lầm; duy trì mối liên hệ đồng cảm (cảm xúc) với bệnh nhân; tính bảo mật của thông tin y tế…
Tọa đàm có sự tham gia của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực khoa học - công nghệ, y tế, pháp luật
“Khắc phục các vấn đề đạo đức là hình thành các nguyên tắc cơ bản để xây dựng niềm tin vào hệ thống AI”, PGS.TS Nguyễn Thị Quế Anh nhấn mạnh; đồng thời nêu ra 6 nguyên tắc đạo đức của Tổ chức Y tế thế giới về ứng dụng AI trong lĩnh vực y tế. Đó là, sự toàn diện và công bằng; tính minh bạch, dễ giải thích và dễ hiểu; bảo vệ quyền tự chủ của con người; khả năng đáp ứng nhanh và bền vững; trách nhiệm và trách nhiệm giải trình; công nghệ AI không được gây hại cho con người.
Bảo đảm không gây hại cho con người
Nghiên cứu về tuyên bố chung của một số quốc gia về AI có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế, TS. Nguyễn Thị Phương Châm gợi ý một số hàm ý chính sách cho Việt Nam. Theo đó, phương pháp tiếp cận hướng tới AI có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế là kết hợp 4 tham số so sánh: chính sách, chiến lược, hướng dẫn, nguyên tắc và khung pháp lý áp dụng AI chung cho đa ngành; chính sách, chiến lược, hướng dẫn, nguyên tắc và khung pháp lý dành riêng cho lĩnh vực chăm sóc sức khỏe; các công cụ không ràng buộc; các công cụ pháp lý ràng buộc.
Kim chỉ nam là khẳng định sự phù hợp với các nguyên tắc được khuyến nghị của WHO về việc sử dụng AI có đạo đức trong chăm sóc sức khỏe. Các hướng dẫn cụ thể về AI tập trung vào chăm sóc sức khỏe hầu hết được đề xuất bởi cơ quan quản lý chăm sóc sức khỏe trong chính phủ, chẳng hạn như FDA (Hoa Kỳ), Bộ Y tế Canada (Canada), MHRA (Anh), Hội đồng Nghiên cứu Y tế Ấn Độ…
Từ đặc thù lĩnh vực y tế, tập trung các thiết bị y tế đang ứng dụng AI, đặc biệt là các chương trình: xây dựng hướng dẫn để kiểm tra những điều kiện bảo đảm không gây hại cho con người. Đây là trọng điểm đặc thù hướng tới phát triển, ứng dụng AI có trách nhiệm trong lĩnh vực y tế.
Bên cạnh đó, luôn dõi theo sự phát triển của công nghệ, ứng dụng trên thực tế để xây dựng chiến lược và hành động kịp thời (nhìn từ xu hướng đối thoại trực tiếp với sự ra đời của LLM - Chat GPT)...
PGS.TS. Nguyễn Viết Nhung - Trưởng khoa Y, Trường ĐH Y Dược, Phó Chủ tịch Hội Y học Việt Nam phát biểu tại tọa đàm
Thảo luận tại tọa đàm, các chuyên gia khẳng định, y tế là lĩnh vực chịu tác động nhiều nhất của AI và tương lai của AI trong y tế rất lớn, nhất là trong điều trị. Thế nhưng, dù phát triển mạnh mẽ hay thông minh đến đâu, thì AI hay các công cụ khác chỉ hỗ trợ chứ không thể thay thế các bác sĩ trong quá trình đưa ra quyết định lâm sàng, cũng không làm thay công việc của bác sĩ.
Tại Việt Nam,Luật Khám, chữa bệnh cho phép áp dụng kỹ thuật mới, phương pháp mới trong khám bệnh, chữa bệnh và thử nghiệm lâm sàng trong khám bệnh, chữa bệnh. Việc ứng dụng AI sẽ giảm bớt áp lực cho các bác sĩ, khiến họ trở nên thông minh hơn, hỗ trợ mục tiêu tối thượng của ngành y tế là chăm sóc sức khỏe người bệnh tốt hơn và tăng cường chất lượng điều trị.
Các đại biểu cho rằng để thúc đẩy AI có trách nhiệm ở Việt Nam, việc điều chỉnh bằng pháp luật là chưa đủ và khó theo kịp sự phát triển nhanh chóng của công nghệ này. Do vậy, cần xây dựng các bộ nguyên tắc đạo đức về AI và hướng dẫn thực hiện, trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc tế và xuất phát từ thực tiễn Việt Nam. Đây cũng là một nội dung trong Công văn số 4232/VPCP-KSTT về việc xây dựng thể chế quản lý AI tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng quy tắc đạo đức về AI, khung quản trị về AI...
ThS. Trần Văn Tuyên giới thiệu tổng quan về ứng dụng AI trong y tế tại Việt Nam
Theo ThS. Trần Văn Tuyên, Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế, thời điểm này y tế là ngành ứng dụng AI mạnh mẽ nhất tại Việt Nam. Một số lĩnh vực ứng dụng AI như: phẫu thuật với sự hỗ trợ từ robot có công nghệ AI; trợ lý ảo trong y tế với AI; AI hỗ trợ chẩn đoán lâm sàng; AI trong phân tích, hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh y tế; AI hỗ trợ giảm bớt khối lượng, quản trị y tế…
Phòng khám Quốc tế Dong Yang (307I Nguyễn Văn Trỗi, Phường 1, quận Tân Bình) bị xử phạt, đình chỉ hoạt động vì chưa được cấp giấy phép hoạt động khám chữa bệnh nhưng vẫn ngang nhiên quảng cáo và cung cấp dịch vụ giảm béo.
Vừa qua, Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá TP. Ninh Bình (tỉnh Ninh Bình) đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra hoạt động xây dựng môi trường không khói thuốc lá trên địa bàn Thành phố đối với các cơ sở thuộc loại hình cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú, kinh doanh dịch vụ ăn uống.
Suy tuyến giáp là một dạng rối loạn chức năng do nhiều nguyên nhân gây ra. Với các biến chứng của bệnh suy tuyến giáp có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tim, thần kinh ngoại biên, sức khỏe tâm thần, khả năng sinh sản…
Thời gian gần đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn thông tin, tiếp nhận 6 trường hợp bệnh nhân chấn thương nặng do sử dụng pháo, mìn tự chế. Đặc biệt, trong số các trường hợp thương tích đa số ở độ tuổi thanh, thiếu niên, học sinh.
Thanh tra Bộ Y tế xử phạt Công ty TNHH Dịch vụ Phương Phát hơn 20 triệu đồng và buộc thu hồi 3 sản phẩm mỹ phẩm vì vi phạm quy định về nhãn mác của hàng hóa.
Triển lãm quốc tế chuyên sâu ngành Y, Dược (Vietnam Medipharm Expo 2024) dự kiến diễn ra tại Hà Nội từ 5 – 7.12. Tại đây, khách tham quan có cơ hội tham gia chương trình “Thăm khám và tư vấn miễn phí”, được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng.
Trong lúc thực hiện phương pháp giác hơi để giảm bớt căng thẳng, bà T.T.T., 54 tuổi, ở Long An đã gặp phải sự cố bị cồn nóng đổ vào người. Cồn bắt lửa, bốc cháy, gây bỏng nặng vùng lưng và bụng.
Ngày 21.11, đoàn công tác của Cục Quản lý Môi trường Y tế, Bộ Y tế đã có buổi làm việc với Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh nhằm đánh giá công tác triển khai tăng trưởng xanh và xây dựng nền y tế xanh, bền vững.
Ngày 21.11, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ cho biết, bệnh nhi bị cửa cuốn kẹp vào cổ dẫn đến ngừng tuần hoàn hôm 14.11 đã được hỗ trợ thở máy, qua thời điểm nguy kịch nhất và đang hồi phục.
Thời gian gần đây, Bệnh viện Bãi Cháy - Quảng Ninh đã phẫu thuật cấp cứu thành công bệnh nhân Đ.V.Đ ( trú ở huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương) bị xương cá đâm thủng hành tá tràng.
Trong 3 ngày vừa qua, Khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp (Hải Phòng) đã tiếp nhận và xử trí cấp cứu liên tiếp 3 trường hợp nuốt phải tăm tre.
Viện Sức khỏe Tâm thần - Bệnh viện Bạch Mai thông tin, tiếp nhận và điều trị một nam bệnh nhân chịu hậu quả rối loạn tâm thần do lạm dụng thuốc lá điện tử.
Khám, chữa bệnh từ xa là công cụ hỗ trợ hữu ích cho hệ thống y tế, giúp thu hẹp khoảng cách giữa các tuyến, giảm tải y tế tuyến trên, nâng cao trình độ tuyến dưới và người dân được hưởng lợi, tiết kiệm chi phí đi lại.
Mặc dù, nam thanh niên hoàn toàn khỏe mạnh, thường xuyên luyện tập thể hình nhưng vẫn có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng và có thể để lại những di chứng nặng nề.
Tại Bệnh viện Bạch Mai, người đàn ông cấp cứu trong tình trạng tê bì chân tay, ngất… sau khi dùng củ ấu tàu để tăng cường sức khoẻ, chữa bệnh xương khớp.
Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đang điều trị một trường hợp nguy kịch vì bệnh Whitmore. Bệnh nhân làm việc trong môi trường tiếp xúc trực tiếp với đất và nước ô nhiễm, kết hợp với nền bệnh lý đái tháo đường không kiểm soát, đã tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh.
Sở Y tế Hà Tĩnh khẳng định những cơ sở thẩm mỹ Minh Tuyết, Mậm Spa, Trinh Tây Spa chưa được các cơ quan có chức năng cấp phép thực hiện các dịch vụ thẩm mỹ xâm lấn. Các cơ sở thường thực hiện dịch vụ thẩm mỹ xâm lấn lén lút, cảnh giác cao nên rất khó để xử lý, đòi hỏi phải có sự vào cuộc mạnh mẽ của các Sở ngành có liên quan.
Đây là thông tin được Phó Giám đốc Bệnh viện Cù Lao Minh (Bến Tre) Ngô Văn Tuôi chia sẻ tại buổi làm việc với Cục Quản lý môi trường (Bộ Y tế) về hoạt động xây dựng cơ sở y tế xanh, bền vững, ngày 19.11.
