Tham dự buổi lễ có Bí thư Đảng uỷ Khối các cơ quan Trung ương Nguyễn Văn Thể; Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội GS.TS Lê Quân; Hiệu trưởng Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật PGS.TS Nguyễn Văn Hiệu; cùng Ban giám hiệu, các nhà khoa học, giảng viên, cán bộ, nhân viên và sinh viên của Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật.

Sáng tạo, nghệ thuật là mảnh ghép hoàn thiện mô hình tổ chức đại học đa ngành của Đại học Quốc gia Hà Nội

Phát biểu tại buổi lễ Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) GS.TS Lê Quân cho biết: "Quyết định chuyển đổi mô hình và tổ chức lại Khoa Các khoa học liên ngành thành Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật là một trong những sự kiện nổi bật, góp phần hoàn thiện mô hình đại học đa ngành - đa lĩnh vực, đánh dấu chặng đường ba mươi năm phát triển của ĐHQGHN".

Theo GS.TS Lê Quân, trong hơn ba mươi năm qua, kể từ khi được Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định về việc thành lập vào năm 1993, ĐHQGHN đã có sự phát triển vượt bậc và đạt được nhiều thành tựu quan trọng, xứng đáng với vị trí làm nòng cột và đầu tàu trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam và đang trên lộ trình hướng tới trở thành đại học nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, nằm trong nhóm các đại học hàng đầu châu Á và thế giới.

Trong quá trình phát triển đó, mô hình đại học đa ngành, đa lĩnh vực, hoạt động theo cơ chế tự chủ đã từng bước khẳng định được tính đúng đắn và vị thế của Đại học Quốc gia Hà Nội. Cho đến thời điểm hiện tại, ĐHQGHN đã cơ bản hoàn chỉnh cơ cấu đa ngành, đa lĩnh vực với 37 đơn vị trong đó có 21 đơn vị đào tạo, triển khai hơn 500 chương trình đào tạo với quy mô khoảng 60.000 người học. Dù vậy, cho đến hiện nay hoạt động giáo dục về sáng tạo nghệ thuật vẫn còn là một sự khiếm khuyết so với cơ cấu tổ chức của các trường đại học đa ngành nói chung trên thế giới. 

GS.TS Lê Quân nhấn mạnh, ý tưởng về một trường nghệ thuật trong hệ thống Đại học Quốc gia Hà Nội đã được hình thành từ khá sớm nhưng chưa có điều kiện để thực hiện. Vì thế, việc chuyển đổi Khoa Các khoa học liên ngành thành Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật với các chức năng và nhiệm vụ chính là tổ chức và triển khai các hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học về các lĩnh vực sáng tạo, nghệ thuật là một trong những chủ trương nhằm hiện thực hóa quyết tâm đó, bổ sung một mảnh ghép còn thiếu trong mô hình tổ chức đại học đa ngành của Đại học Quốc gia Hà Nội.

Một trong những thách thức đặt ra đối với việc phát triển công nghiệp văn hóa sáng tạo ở Việt Nam hiện nay là sự thiếu hụt nguồn nhân lực có chất lượng cao. Mặc dù đã có sự tồn tại của hệ thống các trường đào tạo về nghệ thuật trên phạm vi cả nước, tuy nhiên hầu hết các trường này đều đào tạo theo mô hình trường đạo tạo nghệ thuật chuyên ngành truyền thống, chưa đáp ứng được yêu cầu về kỹ năng và kiến thức đa dạng của nguồn nhân lực trong phát triển công nghiệp văn hóa hiện đại.

Trong khi đó, thực tiễn của các hoạt động đào tạo về nghệ thuật trên thế giới hiện nay cho thấy giáo dục nghệ thuật hiện đại ngày càng tiếp cận theo mô hình liên ngành, đa dạng, linh hoạt theo định hướng công nghiệp văn hóa, nhằm tạo ra một thế hệ các nghệ sĩ vừa có năng lực sáng tạo vừa có khả năng phát triển sản phẩm và thương mại hóa.

Vì thế, việc xây dựng một trường đào tạo về các lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật nằm trong hệ thống đa ngành đa lĩnh vực của Đại học Quốc gia Hà Nội để có thể phát huy được lợi thế liên ngành trong hoạt động đào tạo; đồng thời cũng đưa Đại học Quốc gia Hà Nội trở thành một đơn vị đào tạo về nghệ thuật tiên phong ở Việt Nam theo quan điểm tiếp cận liên ngành. 

Việc chuyển đổi mô hình và tổ chức lại Khoa Các khoa học liên ngành thành Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật là một trong những thành tựu góp phần kết nối và phát huy truyền thống lịch sử vẻ vang về đào tạo nghệ thuật của Đại học Đông Dương - Đại học Quốc gia Hà Nội.

Lịch sử phát triển của Đại học Quốc gia Hà Nội và các tổ chức tiền thân đã cho thấy tầm vóc và vị thế của nó ngay từ khi thành lập là trở thành một trung tâm đào tạo và bồi dưỡng nhân tài hàng đầu của quốc gia. Trong cơ cấu tổ chức của Đại học Đông Dương (tổ chức tiền thân của Đại học Quốc gia Hà Nội) bên cạnh các đơn vị đào tạo về các lĩnh vực khoa học, y học, luật pháp, hành chính thì cũng đã tồn tại các cơ sở đào tạo về nghệ thuật. 

Mặc dù, trong suốt một thời gian dài, hoạt động đào tạo về nghệ thuật không còn được duy trì trong Đại học Quốc gia Hà Nội, tuy nhiên, với sự ra đời của Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, chúng ta hoàn toàn có quyền tin tưởng về sự phục hồi của truyền thống giáo dục nghệ thuật tại Đại học Quốc gia Hà Nội cũng như sự trở lại của sáng tạo và nghệ thuật sẽ trở thành các lĩnh vực có đóng góp đáng kể trong sự phát triển của Đại học Quốc gia Hà Nội trong thời gian tới.

Sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, bồi dưỡng nhân tài theo định hướng liên ngành

Tại lễ ra mắt Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, PGS.TS Nguyễn Văn Hiệu, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật được ra đời trên nền tảng của Khoa Sau đại học (2002) và Khoa Các khoa học liên ngành (2017), các tổ chức tiền thân được Đại học Quốc gia Hà Nội giao phó thực hiện các sứ mệnh quan trọng mang tính  đột phá trong nhiều thời kỳ.

Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật được ĐHQGHN giao cho sứ mệnh “đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, bồi dưỡng nhân tài theo định hướng liên ngành ở các lĩnh vực là thế mạnh của trường; tiên phong khai mở và phát triển các ngành thuộc lĩnh vực công nghiệp văn hóa, sáng tạo và nghệ thuật; nghiên cứu, chuyển giao tri thức và tư vấn chính sách; đóng góp vào sự nghiệp xây dựng, phát triển, bảo vệ đất nước và hội nhập quốc tế”.

Định hướng phát triển của Trường trong thời gian tới là sẽ trở thành một cơ sở đào tạo có uy tín và chất lượng về khoa học liên ngành và nghệ thuật của ĐHQGHN và được xếp hạng cao ở khu vực và thế giới.

Đứng trước thực trạng và nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về sáng tạo, nghệ thuật hiện nay, chúng tôi mong muốn phát triển Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật trở thành một hình mẫu của cơ sở giáo dục mới đóng vai trò là địa điểm kết nối giữa thời gian quá khứ và hiện tại, giữa thế giới của khoa học và nghệ thuật, giữa tri thức truyền thống và hiện đại, giữa cách tiếp cận đơn ngành và liên ngành, giữa quan điểm đào tạo và nghiên cứu mang định hướng lý thuyết và ứng dụng; giữa triết lý sáng tạo vị nghệ thuật và vị nhân sinh.

Điều này chắc chắn được xây dựng khi nhà trường luôn chú trọng phát triển các giá trị cốt lõi mang bản sắc riêng đó là “tư duy liên ngành”, “tinh thần khai phóng” và “tầm nhìn toàn cầu” trong cộng đồng người dạy và người học.

Tư duy liên ngành là tiếp cận giáo dục khuyến khích sinh viên kết hợp kiến thức và kỹ năng từ nhiều lĩnh vực học tập khác nhau để giải quyết vấn đề và hiểu thế giới xung quanh; đề cao sự hợp tác, giao thoa giữa các ngành học, vượt qua ranh giới truyền thống để tạo ra những ý tưởng mới mẻ và sáng tạo. 

Tinh thần khai phóng là triết lý giáo dục hướng đến việc đào tạo những con người toàn diện, có khả năng thích ứng với sự thay đổi và tự học hỏi trong suốt cuộc đời bằng việc thúc đẩy tôi rèn, hình thành các giá trị cốt lõi của người học là tư duy phản biện, giao tiếp hiệu quả, giải quyết vấn đề, học tập suốt đời.

Tầm nhìn toàn cầu là định hướng phát triển giáo dục hướng đến việc chuẩn bị cho sinh viên những kiến thức, kỹ năng và giá trị cần thiết để thành công trong một thế giới ngày càng kết nối và đa dạng; trong đó người học có hiểu biết về các nền văn hóa xã hội khác nhau, có khả năng giải quyết sáng tạo các vấn đề phức tạp, có năng lực giao tiếp hiệu quả trong môi trường quốc tế.

Tất cả những giá trị cốt lõi kể trên phản ánh mong muốn về một Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật sẽ trở thành một hệ sinh thái sáng tạo rộng mở, đặc biệt có khả năng dẫn dắt trong việc cùng chung tay đào tạo nên một tầng lớp sáng tạo mới phục vụ phát triển kinh tế sáng tạo ở Việt Nam và hội nhập với dòng chảy phát triển toàn cầu. 

PGS.TS Nguyễn Văn Hiệu khẳng định, để hiện thực hóa tầm nhìn đến năm 2030 Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật sẽ đầy ắp những đổi thay tích cực từng ngày từng giờ bởi những nỗ lực sáng tạo dựa trên nhiệt huyết của giảng viên, viên chức, người lao động và người học.