Nhận diện rõ rủi ro, thách thức
TS. Lê Mạnh Hùng nhấn mạnh, trong điều kiện tình hình thế giới, khu vực có nhiều chuyển biến nhanh, phức tạp; tốc độ phát triển của khoa học, công nghệ; các biến động của thị trường ngày càng khó dự báo, xu hướng dịch chuyển năng lượng, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn... làm cho tất cả các thành phần kinh tế, bao gồm cả doanh nghiệp nhà nước đang phải đối mặt với những thách thức rất lớn.
Do đó, cần phải nhận diện rõ những rủi ro, xác định mục tiêu mới, hoạch định chiến lược phát triển mới phù hợp để tiếp tục giữ vai trò trụ cột, là động lực cho phát triển đất nước. Đó là thách thức về thị trường và công nghệ; về quản trị doanh nghiệp; năng lực tài chính; rủi ro thiên tai, dịch bệnh; rủi ro biến động lớn khi tham gia đầu tư những lĩnh vực mới để thích nghi với môi trường hiện nay, cũng như tham gia đầu tư theo yêu cầu của Chính phủ...
Trước bối cảnh này, đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn từ chính nội tại doanh nghiệp và sự hỗ trợ cũng như tạo cơ chế chính sách của Chính phủ cho doanh nghiệp nhà nước, để có thể phát triển một cách ổn định và bền vững. Cụ thể, đối với doanh nghiệp nhà nước, cần tập trung đầu tư cho khoa học công nghệ; đổi mới công tác quản trị doanh nghiệp theo hướng hiện đại, số hóa, minh bạch; nâng cao hiệu quả hoạt động, gia tăng tích lũy năng lực tài chính.
TS. Lê Mạnh Hùng cho rằng, cần sớm hoàn thiện hệ thống pháp luật về doanh nghiệp nhà nước; các quy định pháp luật về quản trị doanh nghiệp, quản lý vốn, tài sản đất đai... Bên cạnh đó, có cơ chế phân cấp, phân quyền ủy quyền, bảo đảm quản lý thống nhất, hiệu lực, hiệu quả hoạt động; bảo đảm tôn trọng và nâng cao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp nhà nước; đặc biệt là đối với các tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước nắm giữ các ngành nghề then chốt, quan trọng của đất nước và có quy mô lớn.
Đặc biệt, cần đổi mới trong đánh giá hiệu quả đối với doanh nghiệp nhà nước theo hướng giao chỉ tiêu, mục tiêu; tạo tính chủ động sáng tạo cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh đi kèm với công tác kiểm tra, giám sát, bảo đảm doanh nghiệp nhà nước phát triển đúng định hướng, đạt mục tiêu đề ra...
Cần sự đồng hành, hỗ trợ từ phía Nhà nước
Petrovietnam là một trong 6 tập đoàn kinh tế do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Theo đánh giá của các tổ chức quốc tế, các hoạt động của Petrovietnam có ảnh hưởng trọng yếu đối với toàn bộ chuỗi giá trị năng lượng tại Việt Nam; hoạt động sản xuất kinh doanh của Petrovietnam rất hiệu quả và là doanh nghiệp nhà nước đóng góp lớn nhất cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước (nộp ngân sách nhà nước (2021 - 2023) chiếm tỷ trọng bình quân 8,4%/năm tổng thu ngân sách cả nước).
Hiện tại, tổng tài sản hợp nhất của Petrovietnam đến 31.12.2023 đạt trên 1,01 triệu tỷ đồng, chiếm tỷ trọng khoảng 26,0% tổng tài sản của toàn bộ các doanh nghiệp nhà nước (3,82 triệu tỷ đồng), chiếm tỷ trọng 28,1% tổng tài sản của các Tập đoàn/Tổng công ty nhà nước (3,51 triệu tỷ đồng). Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ hữu (ROE) Petrovietnam giai đoạn 2021 - 2023 đạt 8,3%/năm. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên tổng tài sản (ROA) giai đoạn 2021 - 2023 đạt 4,3%/năm, cao hơn 0,3 điểm % so với các doanh nghiệp nhà nước (4,0%).
TS. Lê Mạnh Hùng nhận định, nếu so với doanh nghiệp trong nước, Petrovietnam rất lớn mạnh, tuy nhiên, nếu so với khu vực và quốc tế còn khá khiêm tốn. Bên cạnh đó, Petrovietnam cũng đang gặp những thách thức chung đến từ bối cảnh thị trường trong nước và quốc tế. Trước xu thế này, đòi hỏi Petrovietnam cần chuyển dịch mô hình kinh doanh mạnh mẽ, đột phá hơn nữa để có thể bắt kịp các tập đoàn cùng ngành trong khu vực.
Ngày 24.4.2024 vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận 76 mở ra không gian phát triển mới, cơ chế tạo nguồn lực để ngành dầu khí/Petrovietnam phát triển. Petrovietnam rất cần sự hỗ trợ của Chính phủ, bộ, ngành để thể chế hóa thành các cơ chế chính sách cụ thể mà trước hết là cụ thể hóa trong Điều lệ và Quy chế tài chính của Petrovietnam.
TS. Lê Mạnh Hùng khẳng định, với sự quan tâm, hỗ trợ của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Petrovietnam cùng các doanh nghiệp, doanh nghiệp nhà nước luôn hiểu rằng, để đạt được những thành công ngoài sự nỗ lực, quyết tâm của lãnh đạo và tập thể người lao động tại doanh nghiệp; Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Nhân dân đã luôn đồng hành và tạo những điều kiện tốt nhất cho các doanh nghiệp phát triển.
