Phiên giải trình về “Thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan”

Nghiên cứu sửa đổi Luật Hải quan phục vụ việc tinh gọn bộ máy

Đảng, Nhà nước ta đang thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cơ cấu tổ chức của nhiều cơ quan, trong đó có ngành hải quan sẽ có sự thay đổi. Do đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật Hải quan năm 2014 để phục vụ công tác này, đồng thời, khắc phục bất cập, hạn chế đã chỉ ra.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại Phiên giải trình. Ảnh: Minh Trang

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại Phiên giải trình. Ảnh: Minh Trang

Đây là nội dung được Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh khi phát biểu tại Phiên giải trình của Ủy ban Pháp luật về “Thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan” chiều 14.1.

Thực hiện quản lý rủi ro đồng bộ

Luật Hải quan năm 2014 được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 23.6.2014 và có hiệu lực thi hành từ 1.1.2015 với nhiều chính sách mới, tiến bộ, đặc biệt là việc thay đổi căn bản phương thức thực hiện thủ tục hải quan từ phương thức truyền thống, bán điện tử sang phương thức điện tử.

Qua 10 năm thi hành, Luật đã đi vào cuộc sống, đóng góp tích cực vào việc thực hiện chủ trương cải cách hành chính và cải cách thủ tục hành chính nói chung, cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan nói riêng; tăng cường hiệu quả cho công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới; góp phần bảo vệ an ninh, an toàn xã hội và bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Bên cạnh kết quả đã đạt được, việc thực hiện Luật Hải quan năm 2014 và các văn bản quy định chi tiết thi hành cũng bộc lộ một số hạn chế, bất cập cần được khắc phục; trong đó, việc thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan cũng còn một số vướng mắc, bất cập.

ĐBQH Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) phát biểu

ĐBQH Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) phát biểu

Qua thực tế khảo sát tại địa phương, ĐBQH Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) nhận thấy, hiện nay việc thực hiện cơ chế phối hợp giữa các bên khi kiểm tra hàng hóa còn nhiều khó khăn, vướng mắc và đây cũng là vấn đề được hầu hết các đơn vị phản ánh. Rất nhiều cơ quan quản lý nhà nước đều thực hiện việc kiểm tra và mỗi ngành, mỗi cơ quan lại có những quy định riêng, dẫn đến việc kiểm tra còn chồng chéo, phát sinh bất cập trong tổ chức thực hiện.

Giải trình tại phiên họp, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trần Đức Hùng nêu rõ, hiện nay ngành hải quan thực hiện quản lý rủi ro đồng bộ trên tất cả các mặt, tiến hành phân luồng kiểm tra hàng hóa. Tỷ lệ luồng xanh chiếm 65%, luồng vàng khoảng 30% (chỉ kiểm tra hồ sơ, giấy tờ), luồng đỏ khoảng 5% (kiểm tra thực tế hàng hóa). Đối với tỷ lệ hàng hóa luồng vàng là dư địa mà ngành hải quan vẫn còn có thể cải cách được nếu nhận được sự đồng thuận và ủng hộ của các bộ, ngành.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trần Đức Hùng phát biểu

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trần Đức Hùng phát biểu

“Con số 30% chủ yếu là hàng hóa kiểm tra chuyên ngành với khoảng hơn 400 văn bản quy phạm pháp luật của các bộ, ngành và trên 8.000 dòng hàng liên quan phải thực hiện kiểm tra chuyên ngành thì cơ quan hải quan mới thông qua”, ông Trần Đức Hùng cho biết.

Đồng thời, trong quá trình làm việc, trao đổi về cải cách kiểm tra chuyên ngành, các bộ, ngành cũng đã cải cách rất nhiều nội dung, trong đó có áp dụng quản lý rủi ro, tỷ lệ phát hiện vi phạm ở một số đơn vị, bộ ngành khoảng 0,01% (hầu như không có vi phạm). Nhưng cũng có những trường hợp tiêu chuẩn, chuẩn mực quốc tế cao hơn của Việt Nam thì lại không có công cụ, trang thiết bị để kiểm tra tại thời điểm phải kiểm tra, dẫn đến làm ách tắc quá trình thông quan hàng hóa.

Có cơ chế phản hồi nhanh đề xuất của doanh nghiệp

Quan tâm đến nội dung tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) dẫn nhận định từ báo cáo của Bộ Tài chính: Các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan vẫn chưa được mở rộng và phát huy hiệu quả một cách toàn diện. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp chưa tuân thủ các quy định của pháp luật, lợi dụng chính sách để trốn thuế, gian lận thương mại cũng chưa được kiểm tra và xử lý nghiêm minh. Qua đó, đại biểu đề nghị ngành hải quan cần làm rõ tại sao vẫn còn tình trạng này?

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) phát biểu

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) phát biểu

Mặt khác, theo đại biểu Phạm Văn Hòa, việc miễn giảm kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa đã được chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy; công bố hợp chuẩn, hợp quy; chứng nhận đã được áp dụng theo hệ thống quản lý tiên tiến, tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực được thực hiện theo quy định của bộ quản lý ngành, lĩnh vực. Tuy nhiên, đến nay, một số ngành chưa có quy định cụ thể, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Giải trình về vấn đề này, ông Trần Đức Hùng nêu rõ, với khối lượng văn bản quy phạm pháp luật rất lớn, mức độ hiểu và tuân thủ của doanh nghiệp cũng còn nhiều khó khăn, kể cả với cán bộ của cơ quan hải quan. Trước thực trạng đó, ngành hải quan đã chủ động áp dụng theo những chuẩn mực quốc tế, thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp chưa nắm được quy định để họ tuân thủ tốt hơn.

Cũng từ việc áp dụng phương thức quản lý rủi ro, năm 2024, với trên 17 triệu tờ khai, ngành hải quan chỉ tiến hành kiểm tra thực tế 527 nghìn tờ khai. “Đây không phải là buông lỏng ở những khâu tạo thuận lợi mà ngành tiếp tục rà soát những lô hàng đã được phân luồng xanh, luồng vàng để thực hiện thanh tra, kiểm tra sau thông quan”, ông Trần Đức Hùng khẳng định.

Cũng theo ông Trần Đức Hùng, thời gian qua, ngành hải quan đã nỗ lực thực hiện công tác chống buôn lậu, bắt giữ và xử lý hơn 184 nghìn vụ việc, trị giá hàng hóa vi phạm lên tới 66.600 tỷ đồng. Riêng năm 2024, ngành hải quan đã thực hiện kiểm tra sau thông quan xấp xỉ chưa đến 2.000 cuộc và số hàng hóa thu qua công tác này đạt 619 tỷ đồng.

Quang cảnh Phiên giải trình

Quang cảnh Phiên giải trình

Về kiểm tra chuyên ngành, ngành hải quan cũng đã tham khảo kinh nghiệm quốc tế và nhận thấy tại nhiều quốc gia phát triển thường chỉ giao cho một cơ quan thực hiện kiểm tra chuyên ngành. Qua đó phần nào giải quyết được mối quan hệ phối hợp giữa các đơn vị, bộ, ngành, đạt hiệu quả về mặt thời gian.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Đảng, Nhà nước ta đang thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cơ cấu tổ chức của nhiều cơ quan, trong đó có ngành hải quan sẽ có sự thay đổi. Bộ Chính trị cũng vừa ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22.12.2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong đó, một trong những nhiệm vụ, giải pháp được đặt ra là “Đổi mới toàn diện việc giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công không phụ thuộc địa giới hành chính; nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến, dịch vụ số cho người dân và doanh nghiệp, hướng tới cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, cá nhân hoá và dựa trên dữ liệu”.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thời gian tới tiếp tục chỉ đạo Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật Hải quan năm 2014 để phục vụ công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy, đồng thời, khắc phục những bất cập, hạn chế đã chỉ ra.

Về giải pháp trước mắt, cần nghiên cứu sớm sửa đổi Nghị định số 85/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Trong đó, tập trung vào những nội dung liên quan đến cơ chế phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành; xây dựng cơ sở dữ liệu chung để chia sẻ thông tin, kiểm tra chuyên ngành, cấp phép, kiểm soát hàng hóa, kết nối trao đổi dữ liệu qua hệ thống một cửa quốc gia; công khai thông tin chia sẻ, có cơ chế phản hồi nhanh đối với những ý kiến đề xuất của doanh nghiệp.

Các bộ, ngành bám sát yêu cầu tại các nghị quyết, quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các quy định trong các luật chuyên ngành. Đối với những vấn đề còn bất cập trong luật chuyên ngành cần đề xuất giải pháp để sửa đổi, bổ sung; nghiên cứu rà soát ban hành văn bản theo thẩm quyền, bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, tháo gỡ bất cập, hạn chế trong lĩnh vực phụ trách.

Quốc hội và Cử tri

Đại biểu Quốc hội Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) phát biểu. Ảnh: Hồ Long
Chính trị

Cần có chế tài xử lý khi doanh nghiệp không báo cáo hàng năm

Dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) quy định, trong thời hạn 5 năm kể từ ngày hóa chất mới được đăng ký, hằng năm, tổ chức, cá nhân có hoạt động hóa chất liên quan đến hóa chất mới phải báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền về quá trình hoạt động với hóa chất mới. Do đó, đại biểu Quốc hội Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) đề nghị, cần bổ sung vào dự thảo Luật quy định về việc giao Chính phủ quy định chế tài xử lý với trường hợp không báo cáo hàng năm.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh phát biểu
Chính trị

Đánh giá kỹ lưỡng câu chuyện dạy thêm, học thêm

Tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 7, các ý kiến đề nghị tiếp tục nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng câu chuyện dạy thêm, học thêm, đặc biệt là triển khai Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT quy định về dạy thêm, học thêm để quy định nội dung này trong dự thảo Luật Nhà giáo.

ĐBQH Trần Văn Khải (Hà Nam) phát biểu
Chính trị

Biến chính sách việc làm thành lợi thế cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên số

Thảo luận về dự án Luật Việc làm (sửa đổi) chiều nay, 25.3, các đại biểu Quốc hội cho rằng, việc sửa đổi Luật Việc làm lần này là cơ hội vàng để thể chế hoá các định hướng chiến lược của Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, biến chính sách việc làm thành lợi thế cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên số.

Xây dựng các đề án, mô hình đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao
Diễn đàn Quốc hội

Xây dựng các đề án, mô hình đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao

Tại buổi giám sát của Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình về thực hiện chính sách, pháp luật phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao trên địa bàn hôm qua, ngày 24.3, Đoàn ĐBQH tỉnh đề nghị, ngành giáo dục tiếp tục nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, giáo viên về chiến lược phát triển, sử dụng nhân lực chất lượng cao của tỉnh; đồng thời, tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng các đề án, mô hình đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao và tiếp tục rà soát, kiến nghị chi tiết hơn về nội dung phát triển, sử dụng nguồn nhân lực tại địa phương.

Hội nghị quán triệt, triển khai thi hành các luật, nghị quyết được thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín, Quốc hội Khóa XV
Chính sách và cuộc sống

Giám sát chặt văn bản quy định chi tiết

Sáng nay, 25.3, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 7 thảo luận các dự án luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV sẽ được tiến hành. Dự kiến, trong khoảng 2 ngày làm việc, các đại biểu sẽ tập trung thảo luận 9 dự án luật, trong đó, một số nội dung được đánh giá là rất khó, rất mới cần được “trao đi đổi lại” cho thật “chín”, thật “rõ”.

Hòa Bình: Nâng cao nhận thức về chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
Quốc hội và Cử tri

Hòa Bình: Nâng cao nhận thức về chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đặng Bích Ngọc đề nghị, ngành giáo dục cần tiếp tục nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, giáo viên về chiến lược phát triển và sử dụng nhân lực chất lượng cao của tỉnh, cũng như nâng cao chất lượng chuyên môn.

Cần tập trung chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân trong nước phát triển
Diễn đàn Quốc hội

Đủ thế, đủ lực, đủ thuận lợi để phát triển kinh tế tư nhân

Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, hiện nay là thời điểm chín muồi để thực hiện các giải pháp thúc đẩy phát triển, đưa kinh tế tư nhân trở thành động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu của đất nước. Chúng ta có đủ thế, đủ lực, đủ thuận lợi, có thể nói là thiên thời, địa lợi, nhân hòa, như Tổng Bí thư đã nói “đây chính là thời điểm để hành động, để kiến tạo một Việt Nam thịnh vượng, năng động”.

Quảng Ninh: Đoàn ĐBQH tỉnh giám sát về bảo vệ môi trường tại Móng Cái, Hải Hà
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Quảng Ninh: Đoàn ĐBQH tỉnh giám sát về bảo vệ môi trường tại Móng Cái, Hải Hà

Tiếp tục chương trình giám sát về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh”, Đoàn ĐBQH tỉnh đã thực hiện giám sát trực tiếp tại một số đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn TP Móng Cái và huyện Hải Hà.


Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Lực đẩy cho hoạt động đổi mới sáng tạo

Nghị quyết số 54-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định: đổi mới tư duy xây dựng pháp luật bảo đảm yêu cầu quản lý và khuyến khích đổi mới sáng tạo, loại bỏ tư duy “không quản được thì cấm”. Nhằm thể chế chủ trương này, dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo đã quy định nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ để thúc đẩy cho hoạt động đổi mới sáng tạo phát triển.

AMH
Chính sách và cuộc sống

Mở rộng ứng dụng AI trong cơ quan nhà nước

Trong vài năm gần đây, một số trường hợp ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) của các cơ quan nhà nước ở Việt Nam cho thấy tiềm năng và đạt một số kết quả ban đầu. Tuy nhiên, các trường hợp ứng dụng còn ít cả về số lượng giải pháp AI, cơ quan và lĩnh vực được ứng dụng; thiếu cơ sở pháp lý và hướng dẫn cụ thể; chưa xác định đúng và giải trúng “bài toán” ứng dụng AI; năng lực để ứng dụng AI còn hạn chế cả về tài chính, dữ liệu và hạ tầng, con người. Từ những trường hợp thành công và chưa thành công, có thể rút ra một số bài học để khắc phục những điểm hạn chế đó, mở rộng việc ứng dụng AI trong các cơ quan nhà nước.

Kinh tế tư nhân với phát triển văn hóa trong kỷ nguyên mới
Chính sách và cuộc sống

Kinh tế tư nhân với phát triển văn hóa trong kỷ nguyên mới

Bùi Hoài Sơn

Nếu trong quá khứ, việc phát triển văn hóa chủ yếu dựa vào nguồn lực nhà nước, thì ngày nay, trong kỷ nguyên mới - thời đại số hóa, toàn cầu hóa và đổi mới sáng tạo - kinh tế tư nhân nổi lên như một trụ cột vững chắc, góp phần quyết định trong việc bảo tồn, sáng tạo và quảng bá văn hóa.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu
Lập pháp

Cần cơ chế, chính sách vượt trội khuyến khích đầu tư phát triển đường sắt

Cho ý kiến với dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) tại Phiên họp thứ 43 vừa qua, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, các chính sách về phát triển, ưu đãi, hỗ trợ trong hoạt động đường sắt phải thể chế hóa tối đa nội dung Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị, nhất là về phân bổ ngân sách, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư, hỗ trợ địa phương phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt.

Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai lấy ý kiến sửa đổi bổ sung Luật Quảng cáo và Luật tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật
Quốc hội và Cử tri

Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai lấy ý kiến sửa đổi bổ sung Luật Quảng cáo và Luật tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật

Thực hiện chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2025 và chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XV, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai tổ chức hội nghị lấy ý kiến dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.