Tọa đàm: Nghị quyết 18 và dự án Luật Đất đai (sửa đổi)

“Sửa đổi Luật Đất đai là sự kiện pháp lý đặc biệt!”

- Thứ Năm, 20/10/2022, 06:41 - Chia sẻ

Sáng 19.10, một ngày trước phiên khai mạc Kỳ họp thứ Tư của Quốc hội, Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức tọa đàm chuyên gia với chủ đề “Nghị quyết 18 và dự án Luật Đất đai (sửa đổi)”. Trực tiếp dự tọa đàm, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà chia sẻ, sửa đổi Luật Đất đai là sự kiện pháp lý đặc biệt của đất nước.

“Dư luận rất quan tâm và đặt nhiều kỳ vọng”

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế, cho biết việc sửa đổi Luật Đất đai được dư luận rất quan tâm và đặt nhiều kỳ vọng, như Nghị quyết 18 của Trung ương Đảng đã nêu đó là đưa đất đai trở thành động lực để nước ta thành nước phát triển có thu nhập cao.

Gắn bó với cộng đồng doanh nghiệp, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng xác nhận: “Doanh nghiệp ở mọi ngành nghề, từ tập đoàn lớn đến công ty nhỏ đều đang theo dõi sát sao quá trình sửa đổi Luật Đất đai”.

“Sửa đổi Luật Đất đai là sự kiện pháp lý đặc biệt!” -0
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại buổi tọa đàm. Ảnh: Duy Thông

Theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, sửa đổi Luật Đất đai là sự kiện pháp lý đặc biệt của đất nước. Mục đích là thể chế hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW của Trung ương về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất, Văn kiện Đại hội 13 của Đảng và một số Nghị quyết quan trọng khác của Bộ Chính trị, của Trung ương liên quan đến đất đai. Đồng thời, sửa luật lần này còn nhằm đề ra chủ trương mới, tư duy mới trong quản lý đất đai.

Trong khuôn khổ tọa đàm, Bộ trưởng Trần Hồng Hà thông tin về 4 nhóm nội dung quan trọng của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Một là, thể chế hóa Nghị quyết 18, dự thảo Luật dành một chương quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có 3 cấp: Quốc gia, tỉnh, huyện. Đây là công cụ để Nhà nước phân bổ nguồn lực đất đai bảo đảm cân đối, hài hòa giữa các ngành, lĩnh vực, địa phương, giữa các thế hệ; phù hợp với điều kiện, tiềm năng đất đai. Thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tiếp tục khẳng định vai trò, sự tham gia của người dân, thể hiện tính dân chủ, công khai, minh bạch.

Hai là, liên quan đến tài chính đất đai, dự thảo Luật có những nội dung quan trọng như: thay đổi toàn bộ phương pháp định giá đất đai, bỏ khung giá đất, có cơ chế và phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường. Bên cạnh đó, quy định bảng giá đất được công bố định kỳ hàng năm. Các nghĩa vụ tài chính như tiền thuế, tiền sử dụng đất, trả tiền hàng năm, giá khởi điểm khi tiến hành đấu thầu, đấu giá… đều được xác định theo bảng giá đất này. Điều cần thiết là phải thiết lập được cơ sở dữ liệu đất đai tin cậy để định giá đất sát với giá thị trường.

Ba là, phát triển kinh tế đã kéo theo sự chuyển dịch đất đai từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ. 60 - 70% các vụ khiếu nại, tố cáo đều liên quan tới vấn đề này. Theo Bộ trưởng, chúng ta cần thay đổi khái niệm “giải phóng mặt bằng” và hình dung đây là quá trình chuyển dịch kinh tế đi đôi với chuyển dịch sử dụng đất có sự tham gia của người nông dân. Các chính sách đền bù, bồi thường, tái định cư, bảo đảm sinh kế, thu nhập của người dân phải bằng, tốt hơn so với trước khi có dự án.

Vấn đề quan trọng thứ tư là xây dựng được hệ thống thông tin đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai toàn diện, tích hợp, đa mục tiêu, và kết nối liên thông trên cả nước. Đây là công cụ để hiện đại hóa quản lý đất đai, tinh gọn bộ máy, phục vụ người dân tốt hơn

Tổng Biên tập Báo Đại biểu Nhân dân Phạm Thị Thanh Huyền: 
Sửa đổi Luật Đất đai vì lợi ích quốc gia, dân tộc, doanh nghiệp và người dân

Việc sửa đổi Luật Đất đai có ý nghĩa vô cùng quan trọng với sự phát triển của đất nước ta trong giai đoạn mới, bởi đất đai là nguồn lực vô cùng to lớn, quý báu. Nguồn lực này nếu được quản lý, khai thác, sử dụng bảo đảm tiết kiệm, bền vững, hiệu quả cao nhất sẽ là động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao như Trung ương đã chỉ ra trong Nghị quyết số 18-NQ/TW.

Kết luận sau phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 9.2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Đất đai và nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai là nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng pháp luật trong nhiệm kỳ với tinh thần vì lợi ích quốc gia, dân tộc, cộng đồng, doanh nghiệp, người dân.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng yêu cầu, trong quá trình sửa đổi, dự án Luật phải bám sát chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 18-NQ/TW về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”; đồng thời thể chế hóa Nghị quyết 18 bằng các quy phạm pháp luật đầy đủ, cụ thể, không nhắc lại tinh thần và lời văn của Nghị quyết.

Trong bối cảnh như vậy và trước thềm Kỳ họp thứ Tư của Quốc hội, Báo Đại biểu Nhân dân phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức tọa đàm: “Nghị quyết 18 và dự án Luật Đất đai (sửa đổi)”. Tọa đàm nhằm cung cấp những thông tin quý báu cho các đại biểu Quốc hội và đóng góp thiết thực vào quá trình xây dựng dự án Luật Đất đai (sửa đổi) - một nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV.

Chỉ sửa Luật Đất đai thì chưa đủ!

Theo các đại biểu, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được soạn thảo vừa theo quy trình chung, vừa có tính sáng tạo. Ban soạn thảo và Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã tiếp thu các ý kiến góp ý với tinh thần cầu thị cao nhất, sự có mặt của Bộ trưởng tại tọa đàm là minh chứng rõ nhất. “Vì vậy dự luật lần này chất lượng hơn và tôi hy vọng Luật sẽ có sức sống lâu hơn”, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chia sẻ.

Tuy nhiên, các đại biểu cũng nhấn mạnh: chỉ sửa Luật Đất đai thì chưa đủ! Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho biết, Luật Đất đai có liên quan đến… 186 luật khác. Bởi vậy, một nhiệm vụ không hề dễ dàng của Ban soạn thảo là phải bảo đảm một quy trình, thủ tục đơn giản, thuận tiện và thống nhất, đồng bộ để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận đất đai. Ông kể, có những dự án phải “lòng vòng” giữa các sở, ngành; mỗi sở, ngành phải đi qua rất nhiều khâu khi thực hiện thủ tục hành chính. Có những dự án phải nằm yên trong nhiều năm bởi vì sự xung đột, chồng chéo giữa các luật mà không có lối ra.  

Một ví dụ khác, theo PGS.TS. Nguyễn Quang Tuyến, Trưởng khoa Pháp luật Kinh tế, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Luật Hà Nội, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định các trường hợp áp dụng đấu giá, đấu thầu nhưng trình tự, thủ tục đấu giá, đấu thầu lại liên quan đến các luật chuyên ngành khác. Do đó, cùng với sửa Luật Đất đai phải rà soát, sửa đổi các luật có liên quan.

“Tính đồng bộ, nhất quán của các luật rất quan trọng”, TS. Cấn Văn Lực nhất trí, nhưng ông cũng lo rằng nếu sửa một loạt luật liên quan thì khối lượng công việc quá khổng lồ.

Một giải pháp cải cách về mặt thủ tục đã được đề xuất tại tọa đàm. Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, cần liên thông các thủ tục, khi đó dù liên quan 10 luật thì cũng như 1 luật mà thôi. Tâm đắc ý kiến này, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, khi sửa đổi Luật Đất đai chúng ta không chỉ rà soát sự mâu thuẫn, xung đột giữa các luật mà mục tiêu cao hơn là phải tạo được một chuỗi thủ tục, gọi là thủ tục theo chuỗi, về đất đai, đầu tư, xây dựng... Thủ tục gì ở luật khác mà không cần thiết, có thể tại luật này chúng ta sắp xếp lại theo chuỗi thật hợp lý, bảo đảm hài hòa, ngắn gọn để khơi thông mọi nguồn lực trong xã hội, trong đó có nguồn lực đất đai, và tạo thuận lợi cho hoạt động của doanh nghiệp.

Hà Lan