Đây là ý kiến nêu tại tại hội thảo “Tìm động lực tăng trưởng từ ESG” do Báo Đầu tư phối hợp với Công ty TNHH Hệ thống và Giải pháp WBS tổ chức ngày 23.5.

Hiểu rõ ESG mang lại cơ hội lớn hơn cho doanh nghiệp

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, thúc đẩy tăng trưởng xanh là xu thế cấp thiết, là động lực để tăng trưởng kinh tế, đồng thời là yếu tố then chốt nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Tại Việt Nam, tăng trưởng xanh hướng đến thịnh vượng kinh tế, bền vững môi trường và công bằng xã hội không chỉ là lựa chọn tất yếu, mà là để bắt kịp xu thế thế giới, nhằm thực hiện cam kết mang tính bước ngoặt lịch sử là đạt phát thải ròng về 0 (Net Zero) vào năm 2050.

Việt Nam cũng đang trong quá trình phát triển, vì vậy bài toán đặt ra là vừa phải giữ nhịp độ tăng trưởng cao nhưng vẫn phải phát triển bền vững. Muốn vậy, đòi hỏi sự tham gia của 3 bên, gồm cơ quan quản lý nhà nước, khu vực doanh nghiệp cùng sự tham gia của tổ chức hội đoàn, tổ chức phi chính phủ, tổ chức quốc tế đa phương và song phương…

Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh, những năm gần đây, cộng đồng doanh nghiệp đã có nhiều hành động thiết thực đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng xanh như sử dụng năng lượng sạch, nguyên vật liệu thân thiện môi trường; đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại, công nghệ cao, sử dụng ít tài nguyên và năng lượng, giảm thiểu khí thải, thực hiện ESG…

Dù vậy, đã đến lúc cần đẩy mạnh hơn nữa quá trình này, vì sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và sự phát triển bền vững của kinh tế Việt Nam.

Hiện, nhiều quốc gia phát triển đã áp dụng tương đối mạnh mẽ các chính sách về tăng trưởng xanh; chú trọng thúc đẩy thực hành ESG và cho rằng đây không chỉ là yêu cầu về mặt pháp lý mà là yếu tố quyết định, cốt lõi để duy trì phát triển bền vững. Trong bối cảnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc lưu ý, các doanh nghiệp Việt nếu muốn tiếp tục tham gia vào các thị trường lớn thì phải nhận diện được những quy định liên quan đến ESG.  Hiểu rõ về ESG sẽ mang đến những cơ hội to lớn hơn cho doanh nghiệp.

Giám đốc Trung tâm thông tin, Phân tích và Dự báo kinh tế, Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Tú Anh bổ sung, các chuẩn mực ESG chính là thang đo về giá trị chân chính của một doanh nghiệp. “Thực hiện ESG không chỉ làm cho doanh nghiệp cảm thấy những thành công của mình thực sự có ý nghĩa hơn, lớn hơn, và bao trùm hơn mà còn giúp cho doanh nghiệp dễ thành công hơn trong bối cảnh mà nhận thức về các vấn đề xã hội, môi trường của cộng đồng ngày càng cao”, ông Nguyễn Tú Anh nói.

Cũng theo ông Nguyễn Tú Anh, nhiều nghiên cứu cho thấy lợi ích của áp dụng chuẩn mực ESG trong môi trường hội nhập toàn cầu như tăng thị phần, giảm chi phí, giảm áp lực về pháp lý, tối ưu hóa đầu tư và nắm giữ tài sản… Những kết quả nghiên cứu này mặc dù có thể chưa đầy đủ nhưng cũng phản ánh một xu hướng khó thể đảo ngược trong hoạt sản xuất kinh doanh ngày nay, đó là sản xuất kinh doanh phải có trách nhiệm không chỉ với cộng đồng, với nhân viên với xã hội mà cả với các thế hệ tương lai.

“Đối với các doanh nghiệp Việt Nam thì việc ứng dụng ESG không chỉ phù hợp với văn hóa và triết lý Á Đông mà còn là hiện thực hóa các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển bền vững. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu nghiêm trọng, môi trường kinh tế toàn cầu có nhiều bất định thì ứng dụng ESG hoặc ít nhất là thấm nhuần tư tưởng của bộ tiêu chí ESG trong điều hành doanh nghiệp sẽ là một hướng tiếp cận quan trọng giúp cho doanh nghiệp phát triển bền vững”, ông Nguyễn Tú Anh phát biểu.

Không có “G” sẽ khó có “E” và “S”

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp đã quan tâm đến thực hiện ESG. Tổng Giám đốc GSM toàn cầu Nguyễn Văn Thanh chia sẻ, ngay từ khi thành lập, công ty đã định vị thương hiệu là "Xanh" như một bước đi tiên phong trong lĩnh vực giao thông xanh, việc này phù hợp với xu thế chung của thế giới cũng như định hướng của Chính phủ khi cam kết Net Zero đến năm 2050 tại COP26.

Nhờ đó, chỉ sau một năm hoạt động, Xanh SM đã có hơn 33 đối tác, 50.000 phương tiện điện hiện diện trên 40 tỉnh thành, giảm hơn 52.000 tấn CO2. Rõ ràng, việc thực hiện ESG không chỉ thúc đẩy lợi thế cạnh tranh mà còn mở ra lộ trình tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp.

Giám đốc nghiên cứu, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam Matthew Smith cho biết, tại ASEAN đã có tổ chức chấm điểm quản trị. Nếu như năm 2019, Việt Nam chưa có đại diện doanh nghiệp nào nằm trong bảng xếp hạng thì năm 2021 đã có một doanh nghiệp. Trong tương lai, số doanh nghiệp Việt Nam góp mặt trong bảng xếp hạng này sẽ tăng lên, bởi hiện các doanh nghiệp rất quan tâm tới vấn đề này và cũng không thể nào làm khác được.

Ông Matthew Smith lưu ý, việc đầu tư ESG có thể gây tranh cãi, bởi đòi hỏi phải bỏ ra nhiều chi phí, ăn vào dòng tiền của doanh nghiệp. Tuy nhiên trong dài hạn, yếu tố ESG sẽ có tác động tích cực tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, khi có thể làm hài lòng nhà quản lý, đối tác, người mua hàng.

Đặc biệt, trong ESG, yếu tố “G” (quản trị doanh nghiệp) đóng vai trò then chốt, nếu không có “G” sẽ không thể có “E” (môi trường) và “S” (xã hội). Do đó, các doanh nghiệp cần quan tâm hơn tới quản trị để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.