Hoàn thiện hệ thống nghị định, tăng cường phân cấp, phân quyền

Giải quyết tốt chế độ với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động

Trong phát biểu trước khi trả lời các chất vấn của ĐBQH, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, thực hiện các nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương tổ chức triển khai bảo đảm đúng tiến độ việc chính thức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025. Đồng thời, đáp ứng đúng mục tiêu tổng thể của chủ trương tinh gọn bộ máy gắn với xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp.

Trong 6 tháng đầu năm, Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp của Chính phủ đã định hướng, sắp xếp, tổ chức lại địa giới, xác định trung tâm hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập ở các địa phương; chỉ đạo xây dựng, thực hiện phân cấp, phân quyền, hướng dẫn cụ thể về tổ chức bộ máy, biên chế, vị trí việc làm, quy trình sắp xếp cán bộ, công chức, viên chức đảm bảo đúng quy định, đồng thời ổn định tâm lý, tạo động lực làm việc cho cán bộ sau sắp xếp.

Nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, nhanh chóng ổn định tổ chức và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, ngay từ ngày 1/7, Chính phủ tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, rà soát hệ thống văn bản pháp luật hiện hành, nhất là các lĩnh vực ưu tiên, cấp bách; quản lý tổng biên chế năm 2025 được giao, thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Giải quyết tốt chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, lực lượng vũ trang khi thực hiện sắp xếp. Thực hiện bố trí, sắp xếp trụ sở, phương tiện, điều kiện làm việc của các cơ quan cấp tỉnh, cấp xã mới, rà soát, thống kê, xử lý hiệu quả tài sản công, trụ sở dôi dư sau sắp xếp, hợp nhất. Quyết định chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh, thành phố kịp thời trước ngày 1/7.

Ghi nhận những kết quả nêu trên, ĐBQH Đặng Thị Bảo Trinh (Quảng Nam) nêu rõ, đây là nhiệm vụ lớn có tác động sâu rộng đến hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở; và dù đang được triển khai rất khẩn trương, quyết liệt, song tại nhiều địa phương vẫn còn vướng mắc cần Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ, như: việc sắp xếp tổ chức bộ máy; giải quyết chế độ, chính sách cho cán bộ dôi dư; bố trí lại trụ sở tài sản công... Đại biểu đề nghị cho biết, Chính phủ có giải pháp trọng tâm gì để chỉ đạo, bảo đảm bộ máy vận hành hiệu quả, thông suốt, không làm gián đoạn hoạt động hành chính trong điều kiện mới?

Việc sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là chủ trương lớn, được xã hội hoan nghênh, hướng đến nhiều mục tiêu, trong đó có việc hỗ trợ tăng trưởng. Việc tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sẽ tạo ra bộ máy chính quyền tinh gọn, gần dân, bỏ cấp trung gian; một đội ngũ cán bộ được lựa chọn; có một không gian kinh tế phát triển đa dạng và đủ lớn, đủ sức cạnh tranh trong nước và quốc tế. Khẳng định quan điểm nêu trên, song theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, trong quá trình vận hành bộ máy mới chắc chắn sẽ có khó khăn.

3 cơ chế giải đáp yêu cầu của cơ sở và người dân

Để tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cho biết, Chính phủ đang khẩn trương xây dựng, hoàn thiện hệ thống nghị định nhằm tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương. Đây cũng là nguyện vọng từ nhiều năm nay của chính quyền các địa phương. Đồng thời, tổ chức tập huấn với quy mô toàn quốc đối với hơn 100 nhiệm vụ của cấp huyện chuyển về tỉnh, gần 600 nhiệm vụ của cấp huyện chuyển về xã.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cho biết, Chính phủ cũng có 3 cơ chế để giải đáp những yêu cầu của cơ sở và người dân. Một là, Chính phủ cũng như tất cả các bộ, ngành phải thiết lập đường dây nóng công khai trên toàn quốc để người dân, chính quyền địa phương khi cần thiết có thể hỏi những vấn đề liên quan đến dịch vụ công. Hai là, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), triển khai trợ lý ảo và trợ lý ảo này có thể cung cấp thông tin và cung cấp 1.800 dịch vụ công cho người dân; giải quyết ngay tất cả những câu hỏi của chính quyền cơ sở về chức năng nhiệm vụ, thủ tục hành chính. Ba là, duy trì hoạt động của các Ban Chỉ đạo để hướng dẫn kịp thời các địa phương khi có yêu cầu. Theo đó, các địa phương sẽ tập hợp vướng mắc, khó khăn và báo cáo định kỳ để Chính phủ xem xét, tháo gỡ. Cùng với đó, Bộ Chính trị tiếp tục duy trì 19 đoàn công tác do Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư làm Trưởng đoàn, theo sát tình hình tại các địa phương trong suốt quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, kịp thời giải đáp các khó khăn, vướng mắc.

“Đối với đội ngũ cán bộ, để giảm áp lực cho trung tâm hành chính, Chính phủ đã duy trì bộ phận cán bộ ở trụ sở cấp tỉnh nơi sáp nhập, bảo đảm nắm bắt kịp thời, kiểm soát tình hình tại chỗ. Với những cán bộ tập trung đến làm việc tại cơ sở mới, sẽ tiến hành bố trí chỗ ở, chỗ học cho con em và các tuyến xe buýt miễn phí để anh chị em có thể về nhà vào mỗi cuối tuần... cùng các hỗ trợ khác”, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cho biết.