Không thể kéo dài mãi cơ chế đặc biệt, đặc thù tại Nghị quyết 42
Đánh giá về tình hình thực hiện Nghị quyết 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng tại phiên thảo luận tổ sáng nay, 25.5, các đại biểu Quốc hội khẳng định, xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng đã mang lại những lại chuyển biến rất tích cực, góp phần duy trì tỷ lệ nợ xấu nội bảng dưới mức 2%, từng bước bảo đảm quyền của chủ nợ trong xử lý nợ xấu, thể hiện tính đúng đắn về định hướng, chính sách của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đối với công tác xử lý nợ xấu của hệ thống tín dụng; tác động tích cực đến quá trình cơ cấu lại, phát triển của hệ thống tín dụng.
Nhiều đại biểu đề nghị nên kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết 42 về thí điểm nợ xấu đến hết ngày 31.12.2023, vì việc dừng áp dụng Nghị quyết 42 trong khi chưa luật hóa, sẽ làm mất đi công cụ cho các tổ chức tín dụng thu hồi nợ xấu, tạo áp lực, thách thức lớn đối với tổ chức tín dụng, tạo hệ lụy tiêu cực đối với nền kinh tế vĩ mô.
Trước một số ý kiến cho rằng cần ban hành Luật hoặc có khung khổ pháp lý cao hơn để xử lý nợ xấu, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, Nghị quyết 42 chính là luật về xử lý nợ xấu. Tình huống đặc biệt nên Quốc hội mới ban hành Nghị quyết này. Về mặt nguyên tắc, các cơ chế đặc thù tại Nghị quyết này chỉ áp dụng trong thời gian nhất định.
Công tác xử lý nợ xấu vừa qua có nhiều tiến bộ nhưng chưa hết khó khăn này đã có những khó khăn khác do tác động của đại dịch Covid - 19. Do đó, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép kéo dài 2 năm toàn bộ quy định của Nghị quyết 42. Chủ tịch Quốc hội cho biết, phương án đang trình Quốc hội tại Kỳ họp này là kéo dài Nghị quyết 42 đến hết năm 2023, tức là 1 năm 8 tháng, gần bằng thời gian Chính phủ đề nghị. Trong thời gian đó, phải sớm trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng, những cơ chế, chính sách xử lý nợ xấu phải đưa vào Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) này mới là căn cơ, chứ không có việc ban hành một Luật riêng về xử lý nợ xấu, cũng không thể kéo dài mãi cơ chế đặc biệt, đặc thù đã quy định tại Nghị quyết 42 được.
"Không có luật riêng nào về xử lý nợ xấu nữa. Cũng không có khung nào nữa vì khung này (theo Nghị quyết 42 - PV) là cao nhất rồi. Bây giờ Quốc hội quyết định cho phép kéo dài đến hết năm 2023, trong quá trình đó phải pháp điển hoá các quy định trình Quốc hội sửa đổi trong Luật Các tổ chức tín dụng, chậm nhất là Kỳ họp đầu năm 2023 để khi Nghị quyết 42 hết hiệu lực, sang năm 2024 thì đã có Luật Các tổ chức tín dụng thay thế", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.
Xử lý nợ xấu chậm - có vướng mắc do cơ quan tố tụng?
Tại phiên thảo luận, một số ý kiến cho rằng, tình hình xử lý nợ xấu còn chậm, trong đó có nguyên nhân do quy trình xét xử ở Tòa án. Hiện, báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết 42 của Chính phủ chưa nêu ra lý do vướng mắc đến từ các cơ quan tố tụng, dù có thừa nhận, việc giải quyết xét xử nợ xấu theo quy trình rút gọn trên Tòa án rất ít. Trước thực tế này, ĐBQH Mai Khanh (Ninh Bình) đề nghị, Báo cáo của Chính phủ cần làm rõ thu hồi nợ xấu tăng gấp đôi chủ yếu do tác động nào từ Nghị quyết 42?
Về việc kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết 42, ĐB Mai Khanh đề nghị, nên tập trung nghiên cứu sửa đổi tổng thể các pháp luật liên quan, đặc biệt là đưa các quy định của Nghị quyết 42 vào quá trình sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng, nhất là quy định về thủ tục hành chính, sự tham gia của các cơ quan trong hỗ trợ xử lý nợ xấu.
Lưu ý nợ xấu hiện còn ở mức cao, xử lý nợ xấu cần bảo đảm tính liên tục và hiệu quả, ĐBQH Phạm Hùng Thắng (Hà Nam) đề nghị, nên kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết 42 về thí điểm xử lý nợ xấu đến hết ngày 31.12.2023. Bởi theo lũy kế từ 25.8.2017 đến ngày 31.12.2021, toàn hệ thống tín dụng đã xử lý được 308,2 nghìn tỷ đồng, đạt trung bình 5,67 nghìn tỷ đồng/1 tháng, cao hơn khoảng 2 nghìn tỷ đồng/1 tháng so với thời điểm trước khi Nghị quyết 42/2017/QH14 có hiệu lực thi hành. Kết quả đó đã góp phần không nhỏ, tạo nên chuyển biến tích cực đối với công tác cơ cấu lại tổ chức tín dụng, tạo niềm tin của người dân, toàn xã hội đối hệ thống tín dụng.
Cùng quan điểm, ĐBQH Nguyễn Việt Hà (Tuyên Quang) cũng đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết 42. Đại biểu tỉnh Tuyên Quang nhấn mạnh, thực hiện Nghị quyết 42 đã nâng cao nhận thức của khách hàng trong việc đi vay, trả nợ, có ý thức hợp tác hơn với tổ chức tín dụng trong việc trả nợ; tăng cường sự phối hợp của các cơ quan liên quan trong việc thu hồi nợ. Được biết, số nợ xấu cần xử lý theo Nghị quyết 42 vẫn còn tương đối cao, theo Báo cáo của Chính phủ còn hơn 400 nghìn tỷ. Trong khi đó, khách hàng, doanh nghiệp người dân vẫn gặp khó khăn do dịch Covid – 19 để lại, cần có thời gian để phục hồi; các ngân hàng nhà nước, tổ chức tín dụng đang thực hiện giải pháp cơ cấu lại thời hạn trả nợ, nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Điều đó đồng nghĩa nợ xấu sẽ tăng trong thời gian tới. Nếu dừng lại việc áp dụng Nghị quyết 42 trong khi chưa luật hóa, sẽ làm mất đi công cụ cho các tổ chức tín dụng thu hồi nợ xấu, tạo áp lực, thách thức lớn đối với tổ chức tín dụng, ngân hàng nhà nước, tạo hệ lụy tiêu cực đối với kinh tế vĩ mô.
Lập dự toán, thu tiền sử dụng đất hàng năm không sát
Cũng tại phiên thảo luận tổ, các đại biểu đã cho ý kiến về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020. Theo đó trong năm 2020, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện nhiều giải pháp quyết liệt để cắt giảm chi thường xuyên. Nhờ đó, tỷ trọng chi thường xuyên trong tổng chi ngân sách Nhà nước đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, trong quản lý chi tiêu thường xuyên tại một số bộ, ngành, địa phương vẫn còn một số tồn tại, hạn chế; một số chính sách đảm bảo an sinh xã hội quan trọng chưa triển khai kịp thời trong năm; chi chuyển nguồn, hủy bỏ dự toán chi thường xuyên còn lớn... Các đại biểu đề nghị Chính phủ đánh giá, làm rõ các tồn tại, hạn chế này.
Bên cạnh đó, một số đại biểu đề nghị Chính phủ cần có đánh giá, làm rõ các tồn tại, hạn chế đối với công tác lập dự toán thu tiền sử dụng đất hàng năm không sát, dẫn đến vượt thu lớn, nên xây dựng, cân đối không đầy đủ các khoản vượt thu này, dẫn đến bị động trong quản lý, điều hành kế hoạch đầu tư trung hạn và hằng năm, không phát huy được hết hiệu quả đầu tư từ nguồn thu này.
