Tiếp công dân của người đứng đầu là điểm sáng
Báo cáo với Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đại diện UBND tỉnh Nghệ An cho biết, công tác này được cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành trong tỉnh quan tâm, là một tiêu chí quan trọng để đánh giá năng lực, hiệu quả công tác của người đứng đầu cơ quan, đơn vị và cán bộ, công chức. Nhờ đó, chất lượng và tỷ lệ giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh Nghệ An ngày càng chuyển biến tích cực, chú trọng giải quyết dứt điểm ngay từ cơ sở, nơi phát sinh vụ việc; hạn chế tối đa các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, kéo dài, các vụ việc khiếu kiện lên Trung ương.
Thực hiện Nghị quyết số 623/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Kế hoạch số 238/KH-UBND triển khai thực hiện các nhiệm vụ cụ thể; chỉ đạo 39/39 đơn vị cấp sở, cấp huyện ban hành kế hoạch triển khai thực hiện tại cơ quan, đơn vị, địa phương mình.
Qua nghiên cứu báo cáo của UBND tỉnh, giải trình của các sở, ngành liên quan, Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng ghi nhận nhiều bài học kinh nghiệm hữu ích của tỉnh Nghệ An trong thực hiện tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Trong đó, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ngày càng được đẩy mạnh; hoạt động hòa giải cơ sở, công tác đối thoại ngày càng được quan tâm thực hiện; các vụ việc được chỉ đạo giải quyết đúng quy định pháp luật ngay tại cơ sở; giảm được tình trạng đơn thư kéo dài, vượt cấp; không để hình thành “điểm nóng” về khiếu nại, tố cáo trên địa bàn.
Phó Trưởng Ban Dân nguyện Lò Việt Phương ấn tượng với tổng số lượt tiếp công dân của tỉnh là 5.478 lượt, số người được tiếp là 6.174 người, giảm 10,7% so với cùng kỳ năm 2023, dù tổng số đơn, thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh vẫn tăng. Chỉ rõ thông thường địa phương nào đơn thư nhiều thì số lượt tiếp công dân cũng cao, Phó Trưởng Ban Dân nguyện đề nghị, tỉnh Nghệ An làm rõ nguyên nhân khiến tình hình khiếu kiện trên địa bàn tỉnh không căng thẳng như thông lệ.
Từ số liệu nêu trên, các thành viên Đoàn giám sát cũng đánh giá cao việc thực hiện tiếp công dân trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Ngô Trung Thành phân tích, Chủ tịch UBND tỉnh thực hiện 12/12 buổi tiếp công dân được lên kế hoạch, đạt 100% kế hoạch. Trong khi đó, theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ, trung bình các Chủ tịch UBND tỉnh tiếp công dân đạt 85% kế hoạch. “Công việc của Chủ tịch UBND bao giờ cũng rất bận, nhưng đồng chí thực hiện công tác tiếp công dân đầy đủ, tuân thủ đúng quy định của Luật Tiếp công dân. Đây là một điểm sáng trong thực hiện các công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của tỉnh Nghệ An”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật nêu rõ.
Chuẩn bị kỹ dự án đầu tư sẽ giúp giảm khiếu nại, tố cáo
Báo cáo bổ sung với Đoàn giám sát, Chánh Thanh tra tỉnh Nghệ An Chu Thế Huyền cho biết, từ 1.8.2023 đến 31.7.2024, tổng số vụ việc khiếu nại, tố cáo phát sinh trên địa bàn tỉnh Nghệ An là 377 vụ việc; đến nay, đã giải quyết được 362 vụ việc, đạt tỷ lệ 96%, còn 15 vụ việc đang trong thời gian giải quyết. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã phát hiện và đề nghị các cấp có thẩm quyền xử lý hành chính 11 cá nhân có sai phạm (trong đó có 10 cán bộ, công chức); bảo vệ quyền lợi cho 8 người; chuyển cơ quan điều tra 3 vụ việc. Đồng thời, UBND tỉnh cũng đã tập trung chỉ đạo giải quyết 14 vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài.
Ghi nhận kết quả của tỉnh Nghệ An trong thực hiện giải quyết khiếu nại, tố cáo, một số thành viên Đoàn giám sát cũng lưu ý, số lượng đơn, thư tố cáo có đúng, có sai và đúng chiếm khoảng 45.9% (45/98 vụ việc). Tương tự số đơn, thư khiếu nại có đúng, có sai và đúng cao hơn mức trung bình của cả nước.
Phân tích những số liệu trên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Văn Hiển cho rằng, số lượng đơn, thư tố cáo có đúng, có sai và đúng của tỉnh như vậy là khá lớn. Điều này cho thấy, người dân trước khi làm đơn, thư tố cáo đã nghiên cứu kỹ vụ việc, quy định pháp luật liên quan, nên đưa ra đánh giá về vụ việc khá chính xác trong đơn thư. Do vậy, các cơ quan quản lý hành chính, đặc biệt là đối với cán bộ cơ sở phải tiếp tục tăng cường bồi dưỡng, đào tạo để nâng cao năng lực chuyên môn, cũng như năng lực giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Qua nghiên cứu báo cáo chung của UBND tỉnh, cũng như báo cáo về 10 vụ việc được người dân gửi đến Ban Dân nguyện, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp nhận thấy, đa số các vụ việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài ở Nghệ An và các địa phương trên cả nước đều có đặc điểm đã phát sinh từ lâu, quy định pháp luật, hồ sơ, tài liệu có thay đổi, nên quay lại xử lý rất khó và phức tạp. Tập trung giải quyết những vụ việc này cũng sẽ mất rất nhiều công sức, thời gian. Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp đề nghị, tiếp tục tập trung chỉ đạo giải quyết các vụ việc khiếu kiện phức tạp, triển khai các biện pháp phòng ngừa, tránh để phát sinh thêm vụ việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài.
Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình, Trưởng Đoàn giám sát đề nghị, UBND tỉnh Nghệ An và các ngành chức năng tham mưu cho Tỉnh ủy chỉ đạo các cấp ủy tăng cường chỉ đạo việc thực hiện công tác tiếp công dân của các cấp chính quyền, của các ngành, của các đoàn thể. Mỗi lĩnh vực, mỗi cấp thực hiện trách nhiệm công tác tiếp công dân, đáp ứng được yêu cầu đặt ra thì sẽ giúp giảm đoàn khiếu kiện tập trung đông người, cũng như khiếu kiện vượt cấp.
"Thời gian tới, UBND tỉnh cần xây dựng kế hoạch tương đối cụ thể để giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ảnh của người dân. Với những vụ việc còn tồn đọng, kéo dài cần đối chiếu với chính sách, pháp luật để xác định đã giải quyết tới đâu, còn vướng những gì để giải quyết mỗi vụ việc bảo đảm chặt chẽ, thấu tình, đạt lý. Trong công tác tuyên truyền, giải thích, giáo dục pháp luật cần chỉ đạo, hướng dẫn các tổ chức luật gia, hỗ trợ pháp lý ở địa phương tiến hành giải thích pháp luật đầy đủ, tránh tình trạng chỉ giải thích những nội dung có lợi cho người dân, không giải thích nghĩa vụ cần thực hiện...".
Nhấn mạnh những nhiệm vụ nêu trên, Trưởng Ban Dân nguyện cũng lưu ý, cần tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư, xây dựng trên địa bàn tỉnh, xem xét kỹ càng, thận trọng ngay từ khâu chuẩn bị mỗi dự án. Đồng thời, tiến hành xin ý kiến các bộ, ngành trung ương từ giai đoạn này, tránh để phát sinh vụ việc mới xin ý kiến. Trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, cần giải quyết thấu tình, đạt lý, công khai, minh bạch, bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của người dân.
